NUMMER 206 E \ OKTOBER 1998 NEGENTIENDE

Ww JAARGANG

,' 195 / Bfr. 165 |

le ogefijËn-oren ; an verkeersleiders.

n ransceiver 746 tra eM

Енка Uo uir (ON y mem El Sean s ^N <<” 59)

Modes: USB, LSB, CW, AM, FM, AM-Synchr. en Data. Uitstekende AGC karakteristiek. Extreem goed grootsignaal gedrag. Bijna geen birdies! Perfecte IF filters. Pass band tuning, 100 geheugenplaatsen. Optimale ergonomische vormgeving. RS-232 interface. Compleet met voeding еп І.А. afstandbediening. Een juweel!

AR-7030 toch slechts f 2599.- AR-7030 PLUS f 2999.-

Accessoires:

besturingssoftware: — Datamaster f 465.-

Mechanische filters: МЕ-6 6 kHz f 195.- MF 4 khz f 195.- MF2525kHz — f195 MF-500500Hz — f195.

Lowe HF-225 Europa

ontvangst op NRD niveau!

De beste prestaties van 30 kHz tot 30 MHz Uitmuntende grootsignaaleigenschappen. Extra, dure -dus veel betere middenfrequentfilters voor opvallend goede selectiviteit, De beste schakeldiodes voor superieure intermodulatie- eigenschappen,

Inclusief AM-synchroon/FM detector

f 1995.-

Keramisch filler CFK-455J 3 kHz 7%-

CFK-455K8 1 kHz Hr x-talfilter HYQ-500 500 Hz f 480.- adapterboard | Ғ-124 voor extra filters f 81.-

100 kHz-30 MHz, optioneel tot 2000 MHz Elke denkbare functie d.m.v. DSP: pass band shift, bandbreedte 10 Hz tot 10 kHz, DSP detector voor elke mode, noise reduction notch, noise blanker, fluitjes killer, AGG, BFO, RF-gain, squelch, tone control en S-meter Daarnaast een verbluffend goed groot signaal gedrag door meelopende préselectie. Standaard met ECSS, RTTY demodulator, en 1000 kanalen aan boord, Met de converter CHE-199 luistert u van 30 tot 2000 MHz Wie biedt er zo'n kwaliteit? Bel voor de scherpe prijs!

Schutstraat 58 7901 EE Hoogeveen

tel.: 0528 - 26 96 79 fax: 0528 - 27 07 55 ABN-AMRO nr. 57.42.31.633

Postbank gironr. 966249

E-mail: doeven@amazed.nl en

Zeer goede antennes voor een scherpe prijs!

A-50 Actieve breedband antenne voor het lange-, midden- en kg-gebied. Compleet met mastbevestiging en 12 V voedingsfilter f 249.-

І

І

І

І

І

| A-108 Actieve super breedband antenne speciaal voor breedbandscanners,

І Winradio en ICOM PCR-1000. met regelbare verzwakker en

І 12 V voedingsfilter

[ freq. bereik 30 kHz - 108 MHz

І

І

І

І

f 278.-

АС-108 Duplexer. Hiermee kunt 2 antennes aansluiten op één antenne-ingang. Scheidings- freq. 108 MHz voor de A-108 in combinatie met b.v. een discone

f 129.-

Sangean ATS-909

Portable wereldontvanger met SSB

і LG - MG - KG еп FM-stereo Nauwkeurig afstemmen in SSB, regelbare

| verzwakker, 261 voorgeprogrammeerde KG-zenders in geheugen! R.S.D. en A.T.S.

І Klok en timer. incl. netvoeding

І Voor slechts... f 499.-

І

І MT-isolator

[| Het middel ter voorkoming van bliksemschade aan ontvangers!

І - TNO getest -

Met ingebouwd ‘Noise reduction System’. | Verwerkt inslagen tot 5000 Ampère I Voor... f 199.-

І І І

Mini Windom Miniatuur breedband-Kortegolfantenne Slechts 4 meter lang, naar keuze met BNG of PL-259 connector, Zeer geschikt voor breedband portable scanners Slechts... f 99.-

DPX-30 І Duplexer І Voor het kombineren van een KG-antenne еп een VHF/UHF/SHF antenne op één ingang І Ideaal voor breedbandscanners еп І

computercardreceivers. Slechts... f 149.-

doeven

Zetfouten en/of prijswijzigingen voorbehouden

en

conmAnpD 5. GE E ond slimie = en

De overzichtelijke Cowad catalogus yol sliuwe elektronica is nu binnen handbereik

De catalogus voor hobby en beroep met alle nieuwtjes bouw-componenten, modelbouw en nog véél meer. Blijf op het gebied van beveiliging, computers, telecommunicatie, bij de tijd en bestel nù de Conrad Hoofdcatalogus 1999 meettechniek, audio & video, muziek- еп auto-elektronica, met de kaart, of bel gratis 0800 - 099 66 00.

JE TREFT HET BIJ CONRAD ELECTRONIC

Conrad Electronic Nederland B.V. e Postbus 12, 7500 AA Enschede • E-mail: info@conrad.nl • Winkels: Windmolenweg 42 Boekelo, Coolsingel 207 Rotterdam

Maandblad over communicatietechniek 19e jaargang

RAM verschijnt Lx per jaar.

RAM is een uitgave van Televok Uitgeverij,

Postbus 75985, 1070 AZ Amsterdam.

De redactie van RAM is op vrijdag van 100 tot 12.00 uur bereikbaar op tel nr. 020 6659220,

fax: 020 6657316

e-mailadres redaktie: redaktiedtelevaknl

e-mailadres verkoop: verkoop@televak.nl

Uitgever: Gerard Hollander Hoofdredacteur: Marcel Roozeboom

Medewerkers: Reinout Beishuizen (eindredactie), Wim Don, Bast Hoen (PA3CQA), Hans Janssen (PEI CRC), Philip Kroyer, Henk van Lochem, Conny Martens, John Pick (PAOETE), Paul van Rossum, Tony Roubos, Michiel Schaay. Henk Seijkens (PA3CRK), Peter v/d Wal (PAoWAP), Ria Wicherts (corr. en Bouke Zwerver

Verkoop/marketing:

Maarten Ponssen (manager), Loes Hekman (orderverwer- king)

Vormgeving: Jaap Swart

De uitgever behoudt zich het recht voor advertenties zonder opgaaf van redenen te weigeren.

De uitgever is nimmer aansprakelijk voor schade, uit welke hoofde dan ook, welke de opdrachtgever lijdt als gevolg van deze weigering

Abonnementenadministratie: Betapress Abonnementen- services/RAM. Postbus 97, 5126 ZH Gilze. Tel: 0161 459513, Jaarabonnement 6295 (11 піз//Мі 1450

Een abonnement buitenland kost f 120,- (verzending per tat of f 135,- (verzending per luchtpost), Abonnementen worden tot wederopzegging aangegaan. Nieuwe abonnees kunnen zich aanmelden rechtstreeks bij Betapress Abonnementenservices, Antwoordnummer 16046, 5100 VI Gilze, Tel: 0161 459513,

Opzeggingen en adreswijzigingen schriftelijk en tijdig aan Betapress Abonnementen Services, Bij alle correspondentie dient u de titel van het tijdschrift, uw abonneenummer en uw volledige adres te vermelden. U heeft cen opzegtermijn van vier weken. Nadien vindt automatisch verlenging voor én jaar plaats Voor betaling van het abonnementsgeld ont- vangt u een acceptgirokaart. Indien u op andere wijze wenst te betalen, graag ovv: uw abonneenummer en volledige adres (levert anders vertaging op) Het gironummer van ABN-AMRO bank is 1091055,

Losse nummers: RAM is verkrijgbaar bij boek- en tijd- schrifthandelaren, grootwinkelbedrijven, stationskiosken en handelaren in communicatie en elektronica apparatuur Winkelprijs: Nederland f 795/Bfr. 165,

Nabestellingen: f 650/80 195 excl. porto.

Rechten: Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze wor- den gereproduceerd, overgenomen of op andere wijze wor- den gebruikt of vastgelegd, zonder voorafgaande schriftelij- ke toestemming van de uitgever, De in RAM opgenomen. bousbeschrijvingen en schema's zijn uitsluitend bestemd voor huishoudelijk gebruik (octrooiwet). Toepassing geschiedt buiten verantwaordelijkheid van de uitgever. Bouvkits, onderdelenpakket en compleet gebouwde appara- tour overeenkomstig de in RAM gepubliceerde ontwerpen mogen niet worden samengesteld of in de handel gebracht zander voorafgaande schriftelijke toestemming van de uit- gever. Rechten/waarschuwing: Door de verschillende wet- geving in diverse landen kan in RAM apparatuur en/of toe- passingen van apparatuur beschreven of aangeboden wor- den, waarvan het bezit en/of gebruik in sommige landen. verboden is, Wij wijzen de lezer ор, het feit dat hij zichzelf op de hoogte dient te stellen van de betreffende wetgeving, enop zijn eigen verantwoordelijkheid voor het zich houden san de wetgeving. Dit geldt ook voor te koop aanbieden van software, De artikelen en advertenties in RAM moeten wor- den gezien als informatie verstrekking en hebben geenszins de bedoeling eventuele wetsovertreding te bevorderen.

Druk: NDB, Zoeterwoude

Distributie losse verkoop: Betapress, Postbus 97, 5126 ZH Gilze (NL), Imapress NV, Brugstraat 51, 2300 Turnhout (В),

Foto's: Jan van de Weert ea.

ISSN 0927 - 9628

Ik communiceer, dus ik leeft

Afscheid Enkele weken geleden betrad 's morgens onze hoofdredacteur Marcel Roozeboom de redactiekamer. Wij waren allemaal druk in de weer en routinematig riepen we terug: “Goedemorgen Marcel” en gingen gewoon door met ons werk. “Ik ga weg” sprak hij. Nu keek niemand daarvan op. Marcel heeft wel vaker de gewoonte aan te kondigen dat hij weggaat. Bijvoorbeeld als hij een afspraak buiten de deur heeft, maar ook als er iets is dat hem niet bevalt. In de laatste situatie doet hij dat met stemverheffing, We waren er dus aan gewend en gaven er geen aandacht aan. “Ik ga definitief weg" herhaalde hij nogmaals op iets luidere toon. Genoeg om nu wel onze aandacht te krijgen. "Ik heb een baan aangenomen als hoofdredacteur bij een Computerblad. En daar ik nog heel veel vakantie tegoed heb, ben ik over twee weken al vertrokken”. Daar zaten we dan, met stomheid geslagen. Marcel, het boegbeeld van Ram, verlaat na zeven jaar de uitge- verij, ons min of meer in ontreddering achterlatend. Natuurlijk wensten wij hem veel succes, wat we graag vanaf deze plaats nogmaals willen doen. En we bedanken hem voor zijn inzet en vakkennis waarmee hij gedurende zeven jaar leiding aan de redactie van Ram heeft gegeven. En, hoewel die nog georganiseerd moet worden, “alvast bedankt voor je afscheidsborrel”, Over zijn opvolging houden we u op de hoogte.

De redactie

A с EN D A

10 oktober Ореп dag Benelux-DX-Club in het Dorpshuis te Badhoe-

toegang. Open van 09.00 tot 17.00 uur.

7 november _ Vijftiende Radio-onderdelenmarkt te Assen. VEONN-

remise aan de Wenkebachstraat op industrieterrein.

|

АП Кепмоой...........

Mail Electronics .

Amcom ...

EE ..47 МейаМааіметк...........3

Combitech … Radio Аһе..........

DOVEN 22222.

Rys ...

uchtverkeer: uitkijktor

g Schiphol

iet vo,

ratje zijn de e е аа"

nde. Ба ee.

Nieuw van ICOM is de IC-746 transceiver. Een gecombineerde transceiver voor de kortegolf-en de vhf- amateurband.

Een gebruikstest.

Exclusief: de Ten Tec RX-230, een computer- gestuurde computer met DSP.

Onze 'spion' kreeg een prototype in handen.

Test: een tipje van de RX-230-sluier

Video-QSO's via internet

Test: de MFJ-259B antenne-analyzer

om

12

Е 16 L 22

30

Test: de ICOM IC-746

transceiver

De toekomst van Navtex

En verder: Breakertjes

Gs

RAM 202 -

32

36

38

25 29

42

oktober 1998

Bte RAM

Wederom een keur aan vragen, wij beginnen met een brief van Tj. Jacops te V.

Lock out op Commtel 510 Sinds april ben ik in het bezit van een Commtel 510 mini- scanner. Ik ben goed tevreden over de scanner, maar ik kan er niet achter komen of er een "lock out op zit. Dit om tij- dens het scannen de ingepro- grammeerde frequenties bui- ten spel te zetten, Is dit bekend of te achterhalen door jullie? Verder zou ik willen vragen of jullie misschien eens een keer- tje een frequentieteller willen testen, bijvoorbeeld de Micro- counter van Optoelectronics, of de R-11 Nearfield testont- vanger, die binnen 1 seconde 30 MHz tot 2 GHz afzoekt, en meteen het audio hoorbaar maakt, Te weinig mensen weten het bestaan hiervan, terwijl er zulke fijne appara- tuur op de markt is.

Beste Tj,

Ook jouw scanner heeft een lock-out! Het is het op één na onderste toetsje in de rechter rij. Wij hadden geen gebruiks- aanwijzing tot onze beschik- king, maar als je dit knopje op de juiste wijze hanteert, kan ook jij ongewenste signalen tij- dens het scannen over laten slaan. Even studeren in de handleiding!

Jouw opmerking over de fre- quentietellers is een schot in de roos: wij proberen natuurlijk altijd het nieuwste aan de orde te laten komen, maar moeten niet vergeten dat er ook minder actuele onderwerpen zijn die de aandacht verdienen. Kortom: hier maken wij werk van!

Ik communiceer, dus ik leef!

Ten Tec in Nederland? Een oudgediende, PAoCF uit Middelburg, blijkt ons artikel over de Ten Tec 1320 trans- mitter te hebben gewaardeerd! Hij schrijft: Ik was al lang van plan een QRP transceiver te gaan bouwen en mijn dure fabriekszendontvanger van de hand te doen en ‘back to basic’ te gaan, Uw artikel kwam dan ook goed van pas! Helaas kan ik in Nederland geen dealer van dit merk vin- den, en Ten Tec geeft als dichtstbijzijnde dealer adres- sen op in Du Engeland. Mijn vraag is deze set in Nederland te ver- krijgen? Graag zou ik met jul- lie meebouwen en ervaring, opdoen. Groetend, PAoCF te Middelharnis

nd en

is

Beste Coen,

Het lijkt ons verstandig om. contact op te nemen met Doeven Communicatie in Hoogeveen. Wij hebben verno-

men dat zij connecties hebben

met Ten Tec, en overwegen enige van deze producten te gaan importeren. Mocht het tot een transactie komen, dat vin- den wij het inderdaad leuk om jouw gebruikerservaringen te mogen vernemen!

Waar wel en waar JoJo uit Haarlem schrijft ons onder andere het volgende:

Graag zou ik eens een lij

zien met landen in Europa of de gehele wereld (zullen wij eens met Europa beginnen? red.) waar het gebruik en het bezit van scanapparatuur ver- boden is, en wat de conse- quenties zijn bij overtredin- gen.

JoJo schrijft ons voorts: de converter die wij in RAM 201 ‘zoeken’ is de B-115K van Commtel. Hij kost inderdaad f 150,- heeft BNC-aansluitin- gen en bezit uitgangsfrequen- ties van 108.000 tot 174.00 MHz. terwijl ze een input pak- ken van 100 MHz lager, dus 8.00 tot 74.00 MHz. Deze werkt ook op alle andere fre- quenties, maar je weet nooit wat je dan voor frequenties ontvangt. Ik kan horen dat hij ook kortegolf ontvangt. Zeker met een antenne van 10 tot 20 meter en een dure kortegolf- antenne krijg ik erg veel bin- nen met goede kwaliteit, Goed verkrijgbaar bij alle op de ach- terzijde van RAM vermelde Comtell dealers.

Beste JoJo, (met gevoel voor humor zo te zien...)

Een beetje eigenwijs als wij zijn, hebben wij ook nog een paar gesprekken gevoerd met werknemers van de RDR, in de veronderstelling dat wij daar wel de juiste man met kennis over deze materie aan zouden treffen. Dit blijkt inderdaad niet het geval te zijn. Men stelt dat een telefoontje naar de ambassade van het betreffende land misschien de nodige infor- matie op kan leveren. Om iedereen afzonderlijk te laten bellen lijkt ons wat onhandig. Een schone taak voor RAM om een inventarisatie te doen waarvan binnenkort verslag zal worden gedaan!

Over de converter nog het vol- gende: fijn dat wij het арра- raat precies hebben kunnen traceren, Je geeft al enigszins. aan dat je onder bepaalde. omstandigheden ‘niet precies

©

In deze rubriek behandelen wij vragen van lezers. Heeft u een vraag die voor meer lezers van belang is, zet uw vraag dan kort, bondig en duidelijk op papier (of bel ons tijdens het telefonische vragenuurtje op vrijdag tussen 10.00 en 12,00 uur). Voor de goede orde: niet alle vragen kunnen door ons worden beantwoord! Verzoeken om bemiddeling, catalogi, schemas e.d. kunnen niet worden behandeld en persoonlijk antwoord is niet mogelijk. U kunt uw vragen of verhalen sturen naar: RAM (o.v.v. Beste RAM), Postbus 75985, 1070 AZ in

Amsterdam,

weet wat je hoort’. Ik denk dat, zolang er een breedbandige VHF antenne -bijvoorbeeld een discone- wordt gebruikt, je aar- dig aan mag nemen dat wat je hoort, zich inderdaad op de aangegeven frequentie + 100 MHz bevindt. Ga je echter een grote kortegolfantenne aan deze eenvoudige converter ver- binden, reken er op dat je dan door oversturing en gebrek aan filtering een complete chaos veroorzaakt. Ongetwijfeld hoor je dan bijzonder veel, vooral ор plaatsen waar signalen niet thuishoren. Dit is dus precies waar het om gaat bij het ont- werpen van goede ontvangers: alles maar één keer horen, en alleen op die plaats waar het signaal thuishoort. Echter, het belangrijkste is misschien wel dat jij er plezier aan beleeft en dat je vooral stations kunt ont- vangen die je voorheen niet kon beluisteren...

Acars software

Van Paul van E. de volgende reactie: je kunt mooie Acars software downloaden op: wwwserv.caiw.nl/-pdw/alp/ еп www.mike.mcmail.com/acars. html

Je kunt daar Wacars V 0.6 vin- den voor Windows 95 en 98, Tevens zijn er leuke links en diverse databasefiles. Alles werkt perfect met de geluids- kaart, dus geen aparte inter- faces, Een leuke optie is een link naar een site in München, waar je een eigen landkaart on-line kan samenstellen. De kaarten die in het programma zitten bestrijken een te groot deel van Europa, dat hoor je toch niet op je scanner. Beter is een kaart: -1 graad west, 8 graden oost, 54 graden noord en 50 graden zuid. Kijk ook eens naar de lijst met ervarin- gen met diverse scanners, Er blijkt een groot verschil te zijn in ontvangt van Acars, De fre- quenties die hier worden gebruikt zijn: 131.725 en 131,525. Misschien hebben jullie hier iets aan.

Paul van E.

Volgens ons ben je een beschei- den mens Paul! Je komt met een aardige hoeveelheid informatie, waar veel mensen absoluut ver- der mee kunnen! O.a. jouw reactie maakt ons duidelijk dat Acars een hot item is! Bedankt dus, voor de toezending van

jouw info.

Leverancier Code-3

Een trouwe lezer uit België, Guido X uit I, vraagt naar de ў ier of verdeler van

Als dat niet lukt...

Opladen Lithium lon bat- terijen

Maarten G. uit Zwolle komt met een praktische vraag: Mijn buurman doet veel in GSM-telefoons en van hem krijg ik regelmatig oude accu- packs met Lithium Ion batte- rijen. Er zitten vast vaak goede cellen in, die nog bruikbaar zijn. In de gangbare gidsen zoals van Conrad en zo kom ik alleen laders tegen die Nikkel Cadmium en. Nikkel-Metaal- Hydride (NiMH, red) kunnen laden, Kunnen die dit ook? Aangezien de Lithium-ion cel- len een enorm grote capaciteit hebben vind ik het erg aan- trekkelijk om ze te gaan gebruiken. Weten jullie een schema voor een lader?

Beste Maarten,

Het lijkt inderdaad erg aan- trekkelijk om Li-Ion accu's te gaan hergebruiken. Er is echter een probleem dat veel ontwer- pers van bijvoorbeeld Laptop computers hoofdbrekens heeft gekost. Na menig voortijdig verwoeste accu heeft men door ingewikkelde IC's te gebruiken goede laders weten te ontwer- pen. De cellen zijn namelijk bijna gemakkelijker te maken dan te laden.

Tot een bepaalde spanning is bereikt wordt met constante stroom geladen. Daarna moet het laadcircuit worden overge- schakeld op laden met constan- te spanning. Dit moet zeer pre- cies gebeuren. Wordt de eind- spanning niet geheel bereikt, dan zullen de accu's niet volge- laden worden en snel defect geraken. Wordt de maximale spanning overschreden, dan wordt de accu overladen, en is de Li-ion accu eveneens snel defect. Omdat er verschillende

EUWS

Nieuw: de Tiptel 195 ISDN telefoon

O nlangs is door Tiptel een nieuw telefoon- toestel voor ISDN geïntroduceerd: de 195.

gee ` pers in dienst, Міка

een lezer die hier goed ir Voorlopig toch maar NiCad's Er

Dit was weer een leuke ‘bloemlezing uit dat wat onze RAM lezers zoal bezighoudt. ‘Beste Ram’ begint aardig de functie van een forum te krij- gen en wordt er naar ons idee bijzonder ‘levendig’ van. Heeft u vragen, suggesties, leuke ideeën of denkt u iets belangrijks te kunnen mel- den?

Elke reactie, onder vermel- ding van ‘Beste КАМ? naar: Postbus 75985, 1070 AZ Amsterdam, is van harte wel- kom!

Bovendien kunt u op vrijdag tijdens ons vragenuurtje van 10.00 tot 12.00 uur telefo- nisch contact met ons opne- men: telefoon 020-6659220.

In Ram 200 hebben we een lezersenqu

| onder de inzenders

Dit toestel bevat een volledige handsfree com- fort-telefoon, een digitale telefoonbeantwoorder en een computer voor de opslag van 1200 tele- foonnummers inclusief naam en adres.

Naast deze functies zit het model vol met inno- vatieve vondsten die het toestel uniek maken in zijn soort.

De Tiptel 195 kan door middel van de stan- daard bijgeleverde pc-koppeling gegevens en bestanden van de telefooncomputer laden, opslaan en bewerken. Ook kan de gebruiker rechtstreeks vanuit zijn pc bellen.

Kenmerkend voor het toestel is zijn eigentijdse, reeds bekroonde vormgeving. Het toestel gaat in de winkel f 549,— excl. BTW kosten.

n satelli gesteld door de firma Bom Monnickendam en de Е Dassen, El

gewenst. De apparaten

etontvanger te verloten. Deze satellieton: k. De winnaars zijn: de hei ersmastate 22, 8925 BB Leeuwarden. Van harte geluk

Шеп zo snel mogelijk worden to

De Tiptel 195: compleet ISDN

Rectificatie

In RAM 201 is onder het artikel ‘Steeds meer leuke sites op internet’ abusievelijk de naam van Michiel Schaay als schrijver opgevoerd. Dit had echter moeten zijn John Piek. Daarvoor onze excuses.

| Enquête RAM 200, satellietontvangers van Bombeeck

houden. Ві) de aankondiging daarvan hebben we beloofd

angers zijn ter beschikking

76, 1141 JL

A.P. de We

Avegaar

tuurd,

RAM 202 - oktober 1998

ape — ен oren май de verkeersleiders |

Op Schiphol is het meest geavanceerde luchtverkeerslei- dingssysteem ter wereld in gebruik genomen. ledereen kent de hoge toren waar de luchtver- keersleiders zicht op start- en landingsbanen hebben. Echter de luchtverkeersleiding omvat veel meer, want 90 procent van de vluchtbegeleiding gebeurt

niet vanuit de toren.

Was de oude verkeerstoren al kenmer

kend, de nieuwe op Schiphol is majestu eus. Hij werd nodig vanwege de ononder broken bouwactiviteiten op de Amster damse luchthaven. Op de oude toren had men geen overzicht meer over alle banen,

vooral niet op de Zwanenburgbaan, die

aan de overkant van de Rijksweg ligt. De vrouwen en mannen van de toren doen het kritische stuk van de lijn- en charter vluchten: de start en landing. Hun ‘hoge positie’ danken ze aan het feit dat ze de vliegtuigen die op het punt staan te landen of willen starten, daadwerkelijk moeten kunnen zien. Evenals het taxiënde verkeer Tenminste als er redelijk zicht is. Want meteen toen de nieuwe toren werd betrok- ken, viel op dat het zicht eerder slechter

wordt dan in de oude. Men zit bij laag;

hangende bewolking aanzienlijk eerder ^ Als dat

gebeurt i$ men aangewezen op hulpappa-

met het ‘hoofd in de wolke:

ratuur. Dat is een kleine radar, Airport Surface De

ction Equipment (ASDE), die al het verkeer dat zich op de grond voort- beweegt, op een beeldscherm neerzet.

Voor veel buitenstaanders zijn de hoogge:

zeten dames en heren van ‘Amsterdam

8)

Tower’ het enige dat ze zich bij het regelen van het luchtverkeer kunnen indenken Maar dat is een heel beperkte voorstelling

van zaken, Weliswaar gaat het om een kri

tisch stuk van de luchtverkeersbegeleiding, maar het omvat niet meer dan ongeveer tien procent van de taak. Alle LVB-ers zijn sterk afhankelijk van de twee R's: Radar en Radio. Radar om te weten waar een vlieg: tuig zich bevindt en radio om met de 'kis- ten” te kunnen communiceren en om ze nog eens extra te kunnen identificeren Vandaar dat het overgrote deel van de mensen werkt in het nieuwe gebouw van de LVB op Schiphol Oost (zie vorige afle- vering in RAM)

Radar (Radio Detection and Ranging) en Radio zijn écht van levensbelang. Het zijn de ogen en oren van de verkeersleider Zonder die hulpmiddelen zou veilig vlie gen absoluut niet mogelijk zijn. Daarom is er een aantal maatregelen getroffen om te zorgen dat Schiphol van beide nooit ver- stoken raakt. Zo zijn er meer radarposten in Nederland ingericht. De belangrijkste daarvan staat centraal in het land bij Herwijnen aan de Waal tussen Gorckum

en Zaltbommel, In feite staan daar alweer enige tijd twee radartorens opgesteld, zo'n 700 meter uit elkaa ring is als veiligheidsmaatregel bedoeld.

r. Deze dubbele uitvoe-

De hoofdr

lar, met zijn primaire antenne ik van 400 km (210 Nautical , In dat gebied ziet deze alles wat in

heeft een bei Mile: de lucht beweegt en bepaalt daar de posi-

tie van. Met zijn Secundaire Surveilance

Radar (SSR) ontvangt hij apart ook nog eens de codes en hoogten van vliegtuigen.

De back-upradar is eveneens van het SSR- type. Voorts heeft men een aparte radar voor weersinformatie. Deze buienradar intensiteiten . Die gegevens worden tegelijk met de vliegtuis

laat de verkeersleiders in zes

zien hoe turbulent de atmosfeer

posities doorgezonden. Op het scherm van de verkeersleider tekenen zich dan de con- touren van een bui af, waar hij of zij het vliegverkeer beter omheen kan leiden.

Transponder

Zo'n Secundairy Surveillance Radar (SSR) ziet alleen vliegtuigen die een 'transpon- der’ aan hebben. Alle commerciële vlieg- tuigen hebben echter zo'n zender aan boord. Alleen de eenvoudigste sportvlieg- tuigen niet. Die komen meestal ook niet in de vluchtroutes terecht omdat ze betrek-

Uitzicht vanaf de toren (TWR),

kelijk laag vliegen (500 tot 1000 meter). Als grote vliegtuigen 'aangestraald' worden R-radar op 1030 MegaHertz, volautomatisch. 7

door een S

antwoorden enden

dan op 1090 MHz afwisselend een viercij- ferige identificatiecode uit en de vlieg- hoogte, die afgeleid wordt uit de boord-

instrumenten. Zo'n uitzending noemt

men wel сеп ‘squawk? Hij maakt het vlieg-

scheiden. De verkeers-

tuig goed te onde leider vraagt de vliegers bijvoorbeeld

‘squawk 2543' aan boord in te stellen. Die

uitgezonden code 2543 roept uit de data- b

die bij die vlucht horen. De identiteitscode

van de LVB vanzelf alle gegevens op

wordt namelijk uitgedeeld door de LVB, of een andere instantie die het vertrek van de vlucht heeft geregeld. Soms moet men van transpondercode wisselen bij het overgaan van het ene op het andere area om de bij- behorende gegevens te ‘matchen’ met de database.

Op grond van de aan de code gekoppelde gegevens verschijnt tevens bij elk stipje op het radarscherm een label. Daarin staat een verkort vluchtnummer, de feitelijke hoogte (vanuit het vliegtuig opgegeven) en de gewenste hoogte, zoals opgegeven

©

Zet uw scanner aan en volg deze zeer

korte conversatie KLM0642: “Good morning Schiphol tower, KLM-o-six-four-two heavy on final runway one-niner-right”

Tower: "Good morning KLM-o-six-

four-two, you are cleared to land, wind is two-two-zero-degrees with thirteen knots”

KLM0642: "Roger, copied, cleared to land”.

In gewone taal meldt het vliegtuig uit

New York zich voor het laatste stuk van de reis. Hij krijgt een laatste aanwijzing over de richting en de si

elheid van de

wind en landt dan op de - voorgeschre-

ven 19-rechts baan, dus in Zuidweste-

lijke richting, Veel meer wordt er op dit traject niet gezegd, Alle aanwijzingen

zijn al in een eerder stadium met de ove-

rige luchtverkeersdiensten uitgewisseld. Direct na de landing meldt deze grote 747 zich bij ‘Ground’. Daar krijgt hij definitief op aan welke pier hij zal wor-

den ‘afgemeerd’. De hele Tower-conver- satie is slechts 10 percent - wel erg belangrijk natuurlijk - van de begelei- dingstaak.

Radiopeiler. Er staan er zes in Nederland plus plaatselijke, zoals deze bij Schiphol.

door de verkeersleider. De gegevens van alle radarposten, worden on-line doorge- geven aan een geweldig computer systeem op Schiphol ARTAS. ARTAS staat voor Advanced Radar Tracker And Server. Het systeem berekent de me pos informatie van meerdere radars.

t waarschijnlijke

е van het vliegtuig, aan de hand van

Bovendien rekent hij voor de controller uit in welke richting het vliegtuig koerst en welke snelheid het heeft. Dat kan door de gegevens in de computers op te slaan en steeds met elkaar te vergelijken. Ook kan het systeem berekenen en (met een streep aangeven) waar de vlucht zich over bijvoorbeeld een minuut zal bevinden.

De Advanced Radar Tracker and Server is een Europese ontwikkeling. Hij bestaat uit een geweldig Digital-computersysteem, geheel dubbel uitgevoerd en gebaseerd op een van de snelste verwerkingseenheden ter wereld: de Alpha-processor. Het sys- teem kan maximaal 1000 tracks volgen (parallelle processing) еп werkt binnen de vijf seconden alle data bij. Bovendien wor- den alle radargegevens op magneto-opti- sche schijven vastgelegd voor eventuele latere evaluaties (zoals de Bijlmerramp). Ing. Ron van Scheppingen en Ruud Ensel, beiden specialisten op dit gebied, zijn er dan ook apetrots op.

Radarbundels

Omdat radarbundels zich rechtlijnig voortplanten ‘ziet’ het Herwijnen-radar-

Ik communiceer, dus-ik leeft

complex alleen laagvliegende kisten in het centrum van het land en alles wat hoger vliegt tot op 400 km afstand. Door de kromming van de aarde verdwijnen er veel ‘blips’ elders boven Nederland ‘achter de horizon’. Dat vangt ARTAS op door de adars te verwer-

gegevens van nog me ken, In Nederland is dat a

ereerst de radar van Den Helder met een bereik van 325

km (170 NM), Het is ook een SSR-rada die alleen tra

spondervliegtuigen ziet. Die

van Eelde vervolgens (SSR-only) heeft een bereik van 300 km (160 NM). staan er nog drie Terminal Area Radars (TAR) op Schiphol zelf en een vlakbij Amstelveen, De laatste is erg bekend omdat hij in het Amsterdamse bos staat. Beide hebben een (lokaal) bereik van zo’n 110 km (60 NM). De TAR in het bos heeft zowel een primaire als een secundaire

slotte

taak. TAR's geven om de vier seconden een nieuwe plot. Den Helder en Eelde om de 6 seconden. De langeafstandsradars in Herwijnen beide om de 10 seconden.

Omdat elke radar een ietsje kan afwijken (weersomstandigheden, reflecties) en in elke omwenteling ook een iets andere

positie kan geven dan de werkelijke plaats

van het vliegtuig, worden de gegevens in de computers gemiddeld. Door strakke fil- teringen en vergel van de diverse radarposten worden tevens ongerechtigheden weggewerkt. Zo ontstaat een stabiel beeld van elke vlucht.

ng van de gegevens

Desondanks wordt de radardata maande-

——0

lijks op Schiphol gecontroleerd, met een analyseprogramma. Radars die teveel afwijkingen geven worden op de locatie opnieuw geijkt.

In de betrekkelijk nieuwe Digital-ARTAS computers is plaats voor het aansluiten van totaal dertig radarposten, voor het verwerken van maximaal duizend plots per seconde. Daarom denkt men aan het aankoppelen van radarsystemen in België, Duitsland, Denemarken, Engeland en

De nieuwe toren was nodig door de vele

nieuwbouw.

Noord-Frankrijk, Vooral de post in Boulogne is van belang voor het zicht op “laagvliegers’ boven de Noordzee ter hoog- te van Zeeland en Zeeuws-Vlaanderen. Dat gebied hoort tot het Nederlandse luchtruim en komt in de picture met red- dingsacties, bijvoorbeeld samen met de Kustwacht. Ook luchthaven Maastricht/ Aachen (Beek) heeft een eigen radar. Die zou gekoppeld kunnen worden, wat voor Schiphol niet zo belangrijk is, maar voor Beek wel. Dit profiteert dan van de bere- kende gegevens uit ARTAS boven zijn gebied.

Dienstdoende verkeersleiders krijgen ove- rigens niet noodzakelijkerwijs meer gege- vens op hun scherm door het koppelen van al die radarsystemen. Zij kunnen afhankelijk van de sector die ze bedienen, radarwaarnemingen uitschakelen. Zo blijft hun sector overzichtelijk. Ook kunnen zij door een muisklik - op het vliegtuig dat ze volgen - vrijwel alle gegevens oproepen over type, belading, maatschappij, bestem- ming en luchthaven van vertrek.

Radiocommunicatie

Wie het glanzende, nieuwe gebouw op Schiphol Oost in ogenschouw neemt, ziet meteen dat het dak vol staat met antennes. VHF-antennes voor de communicatie met de vliegtuigen in de luchtvaartband die van 117 tot 136 MHz loopt, (Frequenties in gebruik bij Schiphol zie vorige RAM). Verkeersleiding zou zonder radio niet

mogelijk zijn. De exacte aanwijzingen van de LVB-ers dienen dan ook nauwkeurig te worden opgevolgd. Maar op één frequen- tie worden vaak met tientallen kisten gesprekken gevoerd. Hoe weet de verkeers- leider dat hij het juiste vliegtuig voor zich heeft?

Allereerst omdat hij het vluchtnummer van het vliegtuig weet. Veelal herkent hij r ook een stem bij. Ook omdat hij het

vliegtuig en zijn vorderingen (dalen of opstijgen) ziet op het scherm voor zich, met in het label de hoogtes erbij. In de conversatie tenslotte wordt er naar gestreefd de aanwijzingen zo te geven dat ze alleen maar passen op Één bepaald vliegtuig in de trant van: “KL6035 klim door naar 4000 feet” of “maak een linker- bocht met heading 240.” Wanneer het ver- keerde vliegtuig antwoordt - omdat de piloot even teveel aan zijn hoofd heeft, het is spitsuur in de cockpit bij de landen of opstijgen - valt dat daardoor meteen op.

Om fouten echter geheel uit te sluiten hebben de operators van de LVB de beschikking over een bijzonder radiosys- teem. In het hele land staan radiopeilers voor de VHF-band. Om het moment dat een vlieger spreekt wordt een kruispeiling letterlijk op zijn werkscherm geprojec- teerd. De lijnen van de peilers moeten elkaar precies kruisen op het stipje dat de radarwaarneming van de kist voorstelt. Het Amsterdam Advanced Air traffic con- trol centre (AAA) beschikt daardoor over een uniek controlesysteem, dat volgens de controllers fouten vrijwel uitsluit. Ing A.

Eén van de vele luchtverkeersradars. deze staat bij Schiphol.

Harmes van systeem coördinatie vindt het bovendien een goed instrument om het verkeer vlotter te kunnen afhandelen, Het is vrij uniek, alhoewel het steeds meer ingeburgerd raakt, onder andere in

is het in

Engeland. In Duitsland en België

voorbereiding.

Vernieuwd Het s met het gereed komen van AAA. Peilers van de vorige generatie, die dateerden uit de jaren '70 tot 76 zijn nu bijna allemaal vervangen door de nieuwste generatie van Fernau Avionics. Ook al omdat er nauwe- lijks onderdelen meer voor te krijgen waren. Schiphol maakt gebruik van zes peilers, waarvan het signaal wordt samen- gevoegd. Er is daardoor een goede dekking

teem is vrijwel geheel vernieuwd

over het hele land. De radiopeilers staan op Texel, Maasland, Nijkerk, Veldhoven, Assendelft en Schiphol zelf. Op die van Schiphol na, zijn het allemaal klasse-A- instrumenten, peilers die in de praktijk een nauwkeurigheid hebben van minder dan 2 graden. Dat is voor Schiphol zelf niet nodig. Een peiler van klasse B haalt nog een nauwkeurigheid rond de vijf gra- den. Ook op de vliegvelden Eelde, Beek en Rotterdam staan nog lokale peilinstalla- ties,

Het nieuwe van de Fernau-peilers zit hem

vooral in de nauwkeurigheid, snelle respons en capaciteit. Binnen een seconde

O

moet er een peiling op het scherm staan. De conversatie met vliegtuigen wordt steeds korter, met het toenemen van de drukte. Ook het aantal frequenties dat een peiler aan kan is toegenomen. Elke peiler neemt er nu zo'n tien (maximaal twintig

mogelijk) voor zijn rekening. Totaal bewaakt men vijfentwintig frequenties, waaronder de 121,50 MHz, de noodfre- quentie, Militaire UHF-frequenties zijn daar niet bij, zelfs niet de 243 MHz mili- taire noodfrequentie.

De peilers geven ook meteen een indruk als er sprake is van piraterij. Dan wordt direct de RDR, vroeger de Radio Controle Dienst, ingeschakeld. De laatste tijd lijkt het aantal storingen minder dan in de hoogtijdagen van 27 Mc- en 3-meter- radiopiraten. Die apparatuur was vaak van een slechte kwaliteit, met gevolg storingen op de luchtvaartband, Een probleem is wel - volgens Harmes - dat soms op Schiphol zelf van geparkeerde kisten de radio nog aanstaat of de spreeksleutel bij reparatie of vervanging van onderdelen is blijven han- gen. "Het zou handig zijn als we een mobiele peiler voor zulke gevallen hadden. Het legt het verkeer op een werkfrequentie lam en het is moeilijk om met de bestaan- de apparatuur een goede peiling te maken naar een vliegtuig dat achter in een hangar of tussen twee gebouwen verscholen staat.”

RAM 202 - oktober 1998

In Dayton, het -

leerde dat теп bezig was een computergestuurde Re

betaversie van d RAM werpt een

komst voor u!

Een tipje van de sluier...

Ten Tec RX-230

kortegolfontvanger

Het lijkt een beetje op de nieuwsgierigheid zoals wij die uit de autobranche kennen. Als er nieuw modelletje wordt gesignal- eerd licht de autopers het liefst een puntje van het laken op om de nieuwe vormen te verkennen. Wij hebben niet gevraagd aan Ten Tec of ze het wel echt leuk vinden als hun prototype nu al de pers haalt. ‘Aangezien wij weten dat men bij Ten Tec (nog) geen abonnement heeft op RAM nemen wij de gok maar.

De RX-320, zoals die er nu uit ziet is een echte kale kikker: het front wordt alleen gesierd door het bekende Ten Tec logo. De achterzijde roept ook weinig vragen op: een voedingsconnector, een tulpchassis- deel als antenne-ingang, een uitgang voor een speaker en een lijnuitgang, de onver- mijdelijke RS-232 connector en een scha-

Ik communiceer, dus ik leef!

TIL HESS TIT

kelaartje voor aan en uit. Thats it! Aan de bovenzijde van de kast treffen wij een gat aan waardoor een antennetje naar binnen kan worden gevoerd en op de print kan worden vastgeschroefd. Het meegegeven antennetje zal wel niet serieus bedoeld zijn: het is amper 15 centimeter lang... Als de ontvanger een grotere antenne niet aankan zou het wel bijzonder triest zijn! Een tweede puntje van kritiek is natuurlijk de cinchconnector als antenne-ingang. Geen enkele zichzelf respecterende zend- amateur zet natuurlijk een tulpconnector aan zijn antenne. Niet dat het niet goed zou werken, maar zo hoort dat nu een- maal niet. De keuze van de fabriek is dui-

(3)

delijk: deze cinchchassisdeeltjes zijn goed- koop en simpel op een print te solderen. Als het zwarte kastje open wordt geschroefd, krab ik mij even bedenkelijk op het hoofd. Een adviesprijs van $ 295 en een handjevol onderdelen? Is dat wel in overeenstemming met elkaar? Onmiskenbaar is aan de bovenzijde van de ontvanger de hoogfrequentprint aange- bracht. Eén keramisch filter СЕХ-455Е met een bandbreedte van 12 kHz en een

PETER VAN DER WAL

handje spoelvormpjes, twee kristallen еп een monolitisch (roofing) filtertje, meestal met een bandbreedte van 20kHz, dat is alles! Geen préselectie, bandfilters of iets van dien aard. Ik houd mijn hart vast! De onderzijde van de print bevestigt weer dat

De specificaties

Modes: AM, AM synchroon, LSB, USB en CW.

Ontvangstbereik: 100 kHz - 30 MHz. Frequentienauwkeurigheid: +/- 100 Hz. Geheugenplaatsen: in principe beperkt door het computergeheugen, elke pc kan gemakkelijk 1000 geheugens herbergen. Gevoeligheid: AM: 0,64 uV, SSB: 0,3 uV. Derde-orde-interceptpunt: 10 dB.

Dit is een bijzonder aardige waarde voor zo’n ontvanger: het bepaalt het groot- signaalgedrag.

Dynamisch bereik: 90 dB bij 2,4 kHz. bandbreedte en 50 kHz signaalafstand: eveneens een nette waarde! Middenfrequenties: 45 MHz, 455 kHz en 12 kHz.

Spiegelonderdrukking: 60 dB. Dit is niet overdreven veel voor een moderne ont- vanger; сеп niet-professionele luisteraar zal er zijn nek echter niet over breken. Middenfrequentonderdrukking: 60 dB. Commentaar: als bij spiegelonderdruk- king.

Antenne: 50 Ohm en hoogOhmige tele- scoopantenne, wordt automatisch afge- schakeld bij aansluiting laagOhmige antenne,

Pc-interface: 9-polig RS-232.

Voeding: 500 mA bij 13,6 - 15,00 Volt,

het steeds moeilijker wordt om aan de hand van de bouw van een ontvanger iets omtrent de kwaliteit af te lezen. De onder- zijde van de print zit namelijk knap vol met SMD componenten. Op een midden- frequent IC na kan ik geen duidelijke functies aan componenten toekennen. Wel een beetje jammer.

De onderkant van de ontvanger toont een print met welgeteld 27 gewone -niet SMD- componenten. Hier zitten wel drie zwaargewichten bij. De DSP processor, een Analog Devices ADSP-2102 een AD1847 en een Eeprom die de ADSP-2102 vertelt wat hij moet doen. De Eeprom draagt de sticker versie 1,0) dat zegt genoeg! Wederom word ik gerustgesteld als ik aan de onderzijde van de print ook nóg iets tegenkom: drie SMD IC's en een paar pas- sieve componenten. Ik ben benieuwd of hier iets goeds van kan komen. Het moet wel kunnen, want als wij naar de Lowe НЕ-150 kijken, zien wij een fraai voor- beeld dat het kan. Ook deze ontvanger is de eenvoud zelve, niettemin is het na pak- weg 6 à 7 jaar nog steeds een succesnum- mer.

Audio: 1 Watt. Afmetingen: HxBxD, 75 x 140 x 150 mm. Gewicht: 1,14 Kg.

De Moeilijke Woorden

Betaversie: een softwareversie die eigen- lijk nog niet voor verkoop is bestemd, maar op de gebruikerwordt losgelaten om de foutjes, de ‘bugs’ er uit te halen. Monolitisch filter: een kristalfilter dat uit meerdere onderdelen bestaat, echter ver- vaardigd op één stukje kristal, derhalve goedkoop te vervaardigen.

Roofing filter: een filter, meestal een een- voudig kristalfiltertje, geplaatst vóórin een middenfrequent. Dit filter zorgt ervoor dat niet al te veel signalen in de middenfrequentversterker komen, waar- door ongewenste mengproducten zouden kunnen ontstaan, Omdat aan dit filter geen hoge eisen worden gesteld, draagt het weinig bij aan de selectiviteit van de ontvanger.

Panoramadisplay: een scherm waarop in één beeld een grafisch overzicht wordt gegeven van alle op dat moment aanwezi- ge signalen op een al dan niet geselec- teerd deel van een frequentieband, Zowel signaalsterkte als bandbreedte zijn hierin weergegeven.

Na deze ontdekkingstocht in de hardware ben ik benieuwd wat de software te bieden heeft. De diskette vermeldt ook Ver, 1.1, dus ook deze versie zal nog wel niet zijn uitgekleurd. Het installeren loopt vlekke- loos. Na het intoetsen van: install.exe in

DOS start automatisch Windows 3,1 op in

(3

mijn notebook en binnen een minuut is de software geïnstalleerd. Zelfs een snel- koppeling en een icoontje worden vanzelf aangebracht. Er verschijnt een bekend ogend ontvangerfront op het scherm. Dit laat aan overzichtelijkheid niets te wensen over. Degene die b.v. Winradio of de PCR- 1000 gewend is zal het beslist sober vin- den. Opgemerkt zij, dat het slechts een betaversie betreft en dat er nog allerlei wij- zigingen mogelijk zijn.

Het scherm ziet er als volgt uit:

Een afstemknop en een afstemschaal met groot frequentiedisplay, domineren. Daardoor is in één oogopslag goed te zien waarop men heeft afgestemd. In de afstemschaal zijn gebieden aangegeven waarin omroepzenders zijn te vinden. De afstemknop kan op verschillende manie- ren links- en rechtsom worden bewogen. Links in het ontvangerfront zijn de band- breedtes in te stellen: 6 kHz, 3 kHz, 2500 Hz 1800 Hz en 500 Hz. Rechts in het front zijn de modes te kiezen: AM/SW, LSB, USB,CW en SAM. Met AM/SW bedoelt men normale AM-detectie, terwijl SAM synchroondetectie inhoudt, Dit laatste kan vooral nuttig zijn bij het beluisteren van stations waarbij fading optreedt. Dit is het typische ‘slepende’ geluid, waarbij ernstige vervorming kan optreden. De afstemstap- pen zijn naar keuze 10 kHz, 5 kHz, 1 kHz, 100 Herz of 10 Hertz. Perfect voor SSB dus, maar ook 'snel genoeg’ om door een omroepband heen te draaien, De ‘volume- knop’ bestaat uit een quasi schuifpotme- ter. Werkt goed, alhoewel een normale "hard-en-zacht-knop' bij mij nog altijd de voorkeur verdient. Als ik Ten Tec was, zou

RAM 202 - oktober 1998

ik het zelfs aandurven om stiekem een gewone potmeter in te bouwen. Dit werkt veel directer dan met de muis een balkje naar beneden trekken. Helaas durft geen enkele fabrikant in dit opzicht afbreuk te doen aan zijn softwareconcept.

Onder het venstertje ‘options’ vinden wij een aantal extraatjes. De toonhoogte van een CW-s ingesteld, een klok kan op zowel UTC als lokale tijd worden ingesteld, de spanning van de lijnuitgang -denk hierbij aan een weerfaxdecoder, kan in stappen van 0 tot 36 worden ingesteld, of worden gekoppeld aan het volume van het audio dat uit de

ignaal -de pitch- kan worden

luidspreker komt.

Een leuke optie is het panoramadisplay. Hiermee wordt een standaarddeel van de kortegolf afgescand en grafisch weergege- ven. Ik hoop dat in een volgende versie een onder- en een bovengrens kunnen worden ingegeven. Daarmee wordt de waarde van dit snufje bijzonder vergroot. Onder het venster ‘memory’ kan van een zender, waarop geluisterd wordt meteen de frequentie in het geheugen worden opgeslagen. Daarnaast kunnen de bijzon-

derheden van het station worden bewaard.

Er is een opmerkelijk groot veld beschik- baar voor commentaar. Een compleet ont- vangstrapport kan hier worden wegge- schreven. De opties in de ‘memory’-mode zijn: Add, delete, edit en tune. Dit behoeft nauwelijks enige toelichting.

De spanning erop!

Ik ben erg benieuwd wat het apparaat presteert. ‘s Avonds om halftien wordt de Теп Tec aan de 40-meter-dipool gehangen. Veel ontvangers vallen daarbij door de mand, door de mengproducten die ont- staan door de aanwezigheid van sterke omroepzenders nét buiten de amateur- band. Tot mijn verbazing blijft de RX-320 uitermate rustig. Geen spoortje van inter- modulatie! Dat hadden ze zelf waarschijn- lijk ook al verwacht, want een verzwakker

Ik communiceer, dus-ik:leetis

zit er niet bij! Het is een genot, om over de diverse banden te draaien. Het audio is goed, en het DSP-filter werkt uitstekend op alle ingestelde bandbreedtes. Het enige dat opvalt, is het gepruttel in de zijbanden bij AM-ontvangst. Je hoort het onmiddel- lijk als er een sterk omroepstation naast zit. Dit heeft ongetwijfeld te maken met

een te breed of slecht keramisch filter voor

AM. Door een te grote bandbreedte is er

wenste signalen te beschermen. Een fraaie doorlaat is voor dat doel niet van belang. Vaak regelt men dat met betere filters in een tweede of zelfs derde middenfrequent. Afstemmen in AM gaat lekker. Persoonlijk kan ik nooit echt wennen aan het afstem- men op een SSB-station met behulp van toetsjes. Ik blijf een liefhebber van een echte afstemknop! De instelbare stap- grootte van 10 kHz tot 10 Hz maakt het mogelijk om op alle manieren soepel door de kortegolf heen te lopen.

De panoramadisplay-mode is leuk. Je kan er over een vastgesteld deel van de band

de activiteit bekijken. Reeds genoemd is het gemis van een instelbare onder- en bovengrens. Er zijn zonder antenne weinig fluitjes te horen, en wat de ontvanger pro- duceert komt nauwelijks boven de ruis uit. Heel netjes!

Kortom: alle functies zijn prettig te bedie- nen. De ontvanger is, zeker gezien de hardwarematige opzet, bijz

nder rustig.

vermoedelijk al narigheid ontstaan voor- dat de DSP-sectie is bereikt. Je kan dan wel mooi op de 3e middenfrequent van 12 kHz digitaal gaan zitten filteren, maar dat helpt dan niet meer. Een paar gulden meer voor een beter filter zou de ontvanger aan- zienlijk verbeteren. Verder zijn ‘gewone’ en synchroon AM-ontvangst uitstekend van kwaliteit. Het kan zijn dat men voor AM domweg alleen het monolitisch (roofing)filter gebruikt. Deze eenvoudige kristalfilters hebben een matige doorlaat- karakteristiek: ze zijn eigenlijk alleen bedoeld om enige mate van selectiviteit in de eerste middenfrequent te krijgen, om de middenfrequenttrappen tegen onge-

©

Behalve het slechte AM-filter is er niet echt iets op de ontvanger aan te merken.

De advies-verkoopprijs zal in de States

ongeveer $ 295 gaan worden. In Neder- land, zal dat, gezien de bijkomende kosten, op zo'n zevenhonderd à achthonderd gul- den komen. Dat lijkt veel voor de gelever- de hardwar

r is echter nog geen ontvan- ger op de markt die voor dit bedrag zoveel presteert! Als wij aan mogen nemen dat de DSP-software in de toekomst misschien nog wat meer mogelijkheden krijgt als een notch, een noise reduction e.d. dan is de RX-320 zeker een serieuze kandidaat die in de gaten moet worden gehouden!

е

Global Bridge998

Midden in een prachtig bosgebied ligt Buitenzorg, een kampeerterrein van Scouting Nederland. Op het terrein staat een gebouw waar normaliter Scouts kam- peren en spelen. Wanneer ik het -voor mij best vertrouwde- gebouw binnenstap, ken ik het nauwelijks terug. Overal kabels, computers, telefoons en andere appara-

tuur, Wat is hier aan de hand? “Dit week- end houden wij hier ons vriendschaps-

weekend", vertelt Adriaan Willemsen, één

van de vrijwilligers van de organisatie. “De deelnemers kennen elkaar via IRC en kun- nen elkaar nu eens IRL (in real life) ont-

moeten. Maar Global Bridge is ook voor

mensen die nog weinig van computers en IRC weten. Voor hen organiseren we

workshops over IRC en over het maken van een homepage. En voor wie dit alle- maal al weet, is er de gelegenheid om te chatten of om gewoon lekker met elkaar te

kletsen, live.”

Alles via één lijn

In het gebouw is speciaal voor dit week- end een behoorlijke hoeveelheid techni- sche voorzieningen aangelegd. “Normaal is het gebouw leeg; nu staan er hier 20 werk- stations, waarvan er vier werken als web- workstation via een proxy-server” Het technische verhaal wordt me uitgelegd door Niels en Dennis, beiden werkzaam in de automatisering en dit weekend als vrij-

In het weekend van 3 tot en met 5 juli vond in Baarn de tweede

editie van Global Bridge plaats. Tijdens het weekend ontmoetten

71 Scouts uit Nederland, Duitsland, Engeland en Amerika elkaar.

Ze kenden elkaar al, vooral Ма het chatte

williger actief. “Daarnaast hebben we een lokale IR Scoutlink-server waarmee we via één tele-

erver staan; een kopie van de

foonlijn verbonden zijn. Door te werken met een lokale server hebben we veel min- der dataverkeer en daardoor hebben we dus aan één telefoonlijn voldoende. Via die ene lijn kunnen we 3.000 tekens per seconde versturen; dat is ruim voldoende.” Naast al deze apparatuur wordt ook nog een webcam aangesloten, “zodat belang- stellenden die hier niet kunnen zijn wel via internet kunnen kijken naar wat er hier gebeurt.”

Canada

Vlak voor het weekend, op donderdag- avond, werd ontdekt dat de pc's die voor het weekend klaar stonden, verdwenen waren. “We weten absoluut niet waar ze zijn, maar gelukkig hebben we via de Hogeschool voor Informatica in Den Haag en via AVK uit Breda andere pc's kunnen lenen.” Met deze geleende pc's kon het weekend gelukkig doorgaan. “Anders hadden we echt een probleem gehad. Vooral ook omdat we via internet contact wilden maken met een soortgelijk kamp in Canada. Dat is ons ook gelukt. We heb- ben een tijdje zitten chatten met Canadese Scouts die, net als wij, elkaar al via IRC kenden en elkaar nu ergens in Canada live ontmoetten. Dat was erg leuk. Wellicht dat

(15)

Jon. dit weekend stond

een paar van de Canadezen die we 'spra-

ken” volgend jaar mee zullen doen aan

Global Bridge?"

De organisatie van Global Bridge is in handen van de Nederlandse vrijwilligers van ScoutNet. Willemsen: “ScoutNet is ie die Scouts

een wereldwijde orgar internetfaciliteiten aanbiedt. Via ScoutNet kunnen Scouts gratis een e-mailadres krijgen en ruimte voor een homepage. ScoutNet biedt nog geen inbelmogelijkhe-

den, maar dat is in de toekomst wel de bedoeling. Scouts die lid worden van ScoutNet (voor 16 piek per jaar) krijgen extra ruimte voor een homepage (5Mb) en kunnen ook gebruikmaken van het BBS en packetradio, In 1996 kwam een aantal Scouts via IRC op het idee om een kamp te organiseren zodat ze elkaar in levenden lijve zouden kunnen ontmoeten en samen bezig konden zijn met hun tweede hobby, computers en internet. Dit initiatief leidde tot de eerste Global Bridge in Mook vorig jaar. KWEKnet (zie RAM nummer 198) is, net als Global Bridge, ook een initiatief van ScoutNet. In het blad dat wij uitbrengen voor onze leden wordt sinds de introductie van kWEKnet dan ook apart aandacht besteed

aan deze -meestal jonge- lezers: Li

RAM 202 - oktober 1998

7 VOCALTEG nn

MAKING THE MOST —

Гг]

Bossi Se se | Download rra ipea] sumyoum

fulyfuncionel you vale

аашаа EES DN ame ime |

анмен a Py rt

Kee

een zl

Home Users Authors t Developers P

Netopia and NetMeeting deliver application sharing between Windows and Macintosh Now you can share appications with Macintosh ute alc

Tuijtel: “Het maken van verbindingen op deze manier doet sterk denken aan een QSO maken op een van de amateur-ban- den. Je komt hier ook veel zendamateurs tegen, Er is ook een speciale box van I- Phone waar zendamateurs elkaar ontmoe- ten.” Voor het interview was aan René gevraagd om plaatjes van een paar verbin- dingen te maken. Dat viel nog niet mee, omdat veel van dit soort systemen zich nog, voor een deel in de experimentele fase bevinden, Het gaat vooral bij beeld om behoorlijke stromen gegevens, en soms is het ook erg druk op internet. Tegelijk maakt dat het voor de pioniersgeest van een zendamateur waarschijnlijk juist heel interessant,

Tuijtel heeft al sinds 1994 internet, en vanaf het begin heeft dit soort beeldtelefo- interesse: “De eerste keer dat ik

nie

met internet in aanraking kwam was toen Hacktic daarmee op de HCC-dagen stond. Bij OS/2 Warp zat ooit een aanbieding voor een internetaccount bij ІВМ, Ik heb mij daarvoor toen meteen aangemeld. Inbellen in die tijd was nog peperduur.

Network Gomputing points to Microsoft NetMeating as ‘of the hil fr chent-side collaborative computing on ІР networks, We'd recommend it even if it wasn't avalable for frao download."

Official Microsoft NetMeeting Book. available

Find out more about how you са in a home, office, or educational

ing is tho Officia мссозад, staging Вод, And Netweatng the kay со | now toos for sever

Check it out! Give Netmosting a

king

Meeting 2.1. contains a tute of

icument collaboration, better technical | anfiguration ana

nt, training and | Soar wr апа mach Sper

© Increased scalability and. performance пом

Zeenen in Ste conference |Server 2.0. Get баан hare,

Authors апа developers:

Toen ik door een van de toen al uitko- mende internet-tijdschriften bladerde stootte ik op het programma CU-SEEME, Dit was ontwikkeld op een van de univer- siteiten, Ik heb dat toen gedownload in

сеп OS/2-versie. ІК kon meteen meekij- ken. Die plaatjes vonden we in die tijd heel spectaculair, maar de beeldjes op postzegelformaat waren nog in zwart-wit. Bovendien ging de kwaliteit bij storingen

JOHN PIEK

hinderlijk achteruit. Het beeld bestond uit blokjes. En er was bijna niet meer naar te kijken. De tegenwoordige pakketten zijn in kleur en blijven hun kwaliteit behouden totdat het beeld wegvalt, maar verlagen bij storing de frequentie waarmee de beeldjes worden ververst.” Die eerste experimenten waren in de tijd dat nog vrijwel niemand een camera op zijn computer had aange- sloten, behalve een aantal wetenschappelij- ke instellingen en universiteiten. René: “Heel beroemd was in die tijd een kof- fieautomaat met een camera erbij, zodat je kon zien wie er koffie ging halen. Verder

was er een van de onderzoekscentra op de zuidpool die een camera op het landschap gericht had.”

Verkeersintensi: Een probleem deed zich voor toen sommi- ge providers verkeersintensieve toepassin- gen als deze en bijvoorbeeld realaudio niet meer toelieten. Aan deze praktijk is onder- tussen een einde gekomen, maar toen is René korte tijd gestopt met het internet- telefoneren. Na een poosje kwam hij in het bezit van het programma I-Phone (inter- net-Phone) van Vocaltec. Met een nieuwe versie van dit programma werkt hij nog steeds. Ook gebruikt hij het pakket Netmeeting van Microsoft, dat gratis kan worden gedownload. “I-Phone heeft een hoop voordelen boven Netmeeting. Zo zijn de verbindingen ingedeeld in zogenaamde boxen. Eentje daarvan is Ham Radio waar veel zendamateurs zich ophouden. Er wordt informatie uitgewisseld over ATV, DX en meteor scatter." Door het systeem van boxen kun je bij I-Phone veel van de onvermijdelijke seksgeoriënteerde oproe- pen vermijden.

Tuijtel: “Een nadeel van I-Phone ten opzichte van Netmeeting is echter weer dat de technologie van het programma veel storinggevoeliger is. Dit soort dingen ver- schilt natuurlijk per provider, en is sterk afhankelijk van het tijdstip van de dag dat je verbindingen maakt. 's Ochtends gaat het bijvoorbeeld allemaal veel beter dan 's avonds” De huidige programma’s vervan- gen de beeldinhoud zo’n twee tot viermaal per seconde, en de stoorgevoeligheid wordt steeds beter ondervangen. Het beeld blijft scherp, en als het beeld wegvalt blijft het geluidskanaal gewoon werken. Als dit ook instort kun je nog verder met een chatven- ster dat je tijdens de gehele verbinding kunt openen. Dit laatste is bedoeld om bijvoor- beeld problemen op te lossen. Voor het interview maakte René een verbinding met

59 УосаП ес Community Во

CplFens For A Teacher Very Sexy Seeking Gib.

Ма shom you my € Әзелде Speak Boh Chinese and E...

Chinese hat European! W. Cal mel

pen tent chai please

wa

iran

(сеп

ase] eg Ше Etage Lëieenpen |W posteo Pio [Ovocarect (LEONE vu

I-Phone, met enkele van de onvermijdelijke erotische oproepen.

Singapore. Dit gebeurde op een ochtend, toen het nog rustig was. De kwaliteit was verbazingwekkend goed. Omdat deze Singaporees geen microfoon had vond de communicatie plaats via het chatvenster (zie afbeelding 2). René richt de camera bij zo'n verbinding dikwijls op zijn raam, waar buiten de koeien te zien vinden dit vaak heel leuk omdat veel men-

jn. Tegenstations

sen in kantoorgebouwen zitten met hun camera vastgeplakt op de monitor.

Kinderschoenen

Volgens Tuijtel staat de techniek nog deels in de kinderschoenen, Dat is het ook te wij- ten aan het feit dat er op internet niet vol- doende servers voor dit doel zijn. Tuijtel: “Voor het Microsoft-systeem bestaan zo'n zeven servers, maar als je probeert verbin- ding te krijgen dan zijn ze gewoon veel te vaak bezet. Ik denk dat als je bijvoorbeeld binnen Nederland met iemand van tevoren afspreekt om een verbinding te maken, de

kans dat dat lukt niet groter is dan 10%, Het moet maar net lukken om alle twee contact te krijgen met dezelfde server. Alleen als je je registreert krijg je bij som- mige pakketten een nummer waarmee je iemand direct kunt oproepen”

Wat heb je nu nodig om mee te kunnen doen met deze hobby? Tuijtel: “Eigenlijk heb je alleen de software en een internetac- count nodig, en natuurlijk een computer met een modem van minimaal 33k6. Op deze manier kun je al meekijken. Verder is een audiokaart met microfoonaansluiting heel leuk, omdat je dan al geluidsverbin- dingen kunt maken. In de lijst van mensen die aanwezig zijn wordt met een icoontje aangegeven of mensen alleen over audio of ook over video beschikken, En als je volle- dig wilt meedoen heb je ook een camera nodig, Zo eentje die op de parallelle poort kan worden aangesloten is daarvoor vol- doende. Deze kosten tussen de 250,- en 350,- en vaak wordt daarmee ook een gere- gistreerde versie van de software als I- Phone, VDOPhone of Intel VideoPhone meegeleverd. Ook wordt er dikwijls gratis software voor het opzetten van een webcam

bij gedaan. Je kunt overigens ook een zoge- naamde videograbcard gebruiken en een losse camera, bijvoorbeeld een video-8. René verwacht dat hij eind van het jaar internet op kan via de kabel. Als het zo ver is wil hij zijn ATV-ontvanger aan zijn videokaart koppelen, om zo de ATV'ers die via de repeater werken op internet zicht- baar te maken.

RAM 202 - oktober 1998

DW ol el

Jul. 1998 Flux 139 SSN:93 К: N/A Mauritius Maximum Usable Frequency

Doorn, Netherlands

-|е в ВІ ЕН

| [ вом Гам al zw [ ol

Left-Drag Down/Up to Zoom/Un:Zoom. Click/Double-Click a data point to display value

an]

Voacap en WinCAP Wizard 2

'Weersvoorspelling' voor de kortegolf

Medewerkers van de Amerikaanse Natio- nal Telecommunications and Information Administration (NTIA) ontwikkelden in 1983 een computermodel en MS-DOS- toepassing om de voortplanting van korte- golf-radiosignalen te voorspellen. Deze software staat bekend onder de naam Ionospheric Communications Analysis and Prediction Program (IONCAP) en wordt algemeen als standaard aanvaard. IONCAP vormt daarom nog steeds de basis voor verschillende propagatie-voor- spellers, die als een Windows programma- schil om IONCAP passen. Daarbij doet IONCAP het eigenlijke rekenwerk en zorgt het betreffende Windows-programma voor toegankelijkheid en gebruiksvriende- lijkheid.

Grafieken

Eén van die op IONCAP gebaseerde soft- warepakketten werd door de Voice of America ontwikkeld om de eigen frequen- tieafdeling terzijde te staan. De Ameri-

Jk communiceer, dus ik leef!

kaanse wereldomroep was echter zo vrien- delijk om VOACAP vrij te geven, zodat professionals en amateurs het programma nu kunnen gebruiken om de ontvangst- mogelijkheden van omroepzenders te ana- lyseren. Daartoe dienen eerst de nodige gegevens te worden ingevoerd, zoals bij- voorbeeld de locatie van zender en ont- vanger, maar ook een aantal meer techni- sche parameters waarmee ik u hier niet zal vermoeien. VOACAP verwacht van de gebruiker wel enige bekendheid met begrippen uit de wereld van de kortegolf. Aan de andere kant geeft het programma een toelichting bij elk van de gevraagde

MICHIEL SCHAAY

waarden, inclusief een gesuggereerde stan- daardwaarde. Bovendien kan iedere gebruiker met een meegeleverd program- ma zijn eigen antenne specificeren, om VOACAP zo nauwkeurig mogelijke ont- vangstvoorspellingen te laten genereren. Na het uitvoeren van de berekeningen via

mm)

Sinds professionals en amateurs zich bezighouden met de korte- golf, bestaat er ook behoefte aan het voorspellen van de ionosferische condities. De ioni- satiegraad van verschillende lagen rond de aarde is namelijk de belangrijkste factor bij de voortplanting van radiosigna-

len door de ether.

de menu-optie Run Circuit, presenteert VOACAP de uitkomst in een tekstbestand dat kan worden bekeken met de menu- optie View Circuit. Zelf gebruik ik vrijwel uitsluitend de opties Run Graph en View Graph, waarmee VOACAP een aantal fraaie en zeer interessante grafieken maakt. Twintig verschillende grafieken brengen in kleur de Signal-to-Noise ratio, de gemiddelde signaalsterkte, de betrouw-

baarheid, de vertraging en andere zaken in

beeld.

Ontvangstgebied

Een andere VOACAP-module produceert een fraaie en kleurrijke kaart met het ont- vangstgebied van een bepaalde zender/ antenne-combinatie. Professionele fre- quentie-planners over de hele wereld gebruiken dit VOACAP-onderdeel om de geografische dekking van hun zenders en antennes te visualiseren. Ook in het vorige maand besproken boekje over stoorzen- ders in Oost-Europa werd VOACAP Area

Coverage gebruikt om het bereik van de geïnventariseerde stoorzenders te recon- strueren. Verder bevat VOACAP een pro- grammaonderdeel waarmee de te ver- wachten onderlinge storing tussen twee verschillende stations op één frequentie kan worden berekend. Wie zich echt ver- der wil verdiepen in de ontvangstmoge- lijkheden van omroepstations op de korte- golf, haalt met VOACAP dus een prachtig instrument in huis, De benodigde actuele gegevens, zoals het zendvermogen en de antenne-richting, zijn te vinden in de International Listening Guide, Deze data- base heeft weliswaar een wat ouderwets aandoende MS-DOS interface, maar wordt het hele jaar door up-to-date gehouden en is na registratie gratis te downloaden op http://www.ilg.de. De International Listening Guide li wens snel aan populariteit te winnen, want

sinds het begin van dit jaar is het aantal gebruikers bijna verviervoudigd. Het 6 MB grote VOACAP staat voor u klaar op http://elbert.its.bldrdoc.gov/hf.html of gopher://gopher.voa.gov/11/pub/soft- ware/voacap. Hobbyisten krijgen het gra- tis, maar kunnen geen gebruik maken van gebruikersondersteuning.

Installatie

Zendamateurs en liefhebbers van commu- nicatie-stations in SSB en morse komen met VOACAP niet aan hun trekken, Om in deze leemte te voorzien, ontwerpt en produceert de Amerikaanse zendamateur James Lee Tabor (roeptekens: KU5S) al enige jaren toepassingen die wél tegemoet komen aan de specifieke eisen van deze categorie hobbyisten. Vorige maand besprak ik al enkele computerprogram- ma's van Tabor, die behulpzaam zijn bij de ontvangst van amateur-stations uit het netwerk van IARU-bakens. In het onlangs op de markt gekomen programma Win- CAP Wizard 2 vinden we naast deze bakenfuncties ook een krachtige propaga- tie-voorspeller. Net als VOACAP maakt de WinCAP Wizard 2 gebruik van het ION- CAP-model. De WinCAP Wizard 2 vormt een zeer gebruikersvriendelijke program- maschil die u in een mum van tijd inzicht geeft in de ontvangstmogelijkheden van morse- en SSB-zenders. De installatie vanaf de twee geleverde diskettes leverde op mijn niet meer zo piepjonge 133 MHz Pentium pc geen problemen, zodat ik korte tijd daarna de voor de software benodigde parameters kon intypen. Dat ik daarvoor in het hoofdmenu de optie Set-

Репо plot for file: VOACAPg. o. Ей Pint Parameters Userines Color боге Нер Pick cy] location for readout

D 1998 SSN = 66. Minimum Angles 0,100 degrees Амт DACER Ami uo e 42.33 Н 69.30 ee Ce Ee Xii 2-30 2-D Table i DONEC SEU RCVR 2-30 НРНОРЕЗЕЯ: (ЗАНРЬВЗ\ S, A Be Земна NOISE = 2145-0 eg 2 TTC ТӨН ENEN MULTIPATH POVER TOLENANCE = 3.0 dB MULTIPATH DELAY TOLERANCE = 0.100 ns

AE

0276356 200. 6oöku

Frequency (MHz)

Ей Prnt Сао Parameter Help 5, 3]km[52.lllat 5.20000] ОВО = 18.11 Dist: біт Azim[55.0/235.1]deg from N NAALEHU [H/2/4 1 500kW 34deg O8ut 17.780Hz Jul 83ssn

Transmitter location to grid of Receivers

nev default /rvhe. VAL

Д2оов | Fiela Serengeh Median (ава)

CCIR coefficients aon

a zor zor <ON «or — "San or

6, 1000 2000 3000 aooo S000 — 6000 — 709 ^ NTIA/ITS ETE

Eje Edi Fon Locations Bests Setup Window Heb [xj

330.81, Rev Az

131.97, Nautical m:

5127.2, Kilometers: 9494.8 А]

Service Probability -

UT me 4.1 6.2 8.3 12.4 16.5 22.2 00 16.7 а 25% 43% т! 49% 23% ox 01 12.8 5% 204 ti 33% * 224 ох о 02 12.6 14 13% ^! 26% 16% ох ох e 148 504 7! 5% о vd DI 304 "! 39% ох 9 ох 8% o! 304 ік e ох O& en 124 13% 0 ох ox 2 ran së ох о i 1104 .8 ох о os 1 10% d ох ох 1 біз .9 ох ох 24 nt 198 GE ox ох e 1! 224 2 ох ES 13% 1 25& E ox 5 244 129% 2 ох 144 34& ti 37% 5 СУ ze 1 424 0% 40% М

НАМ 202 - oktober 1998

up moest kiezen, lag voor de hand. Ook voor de logische vervolgkeuze User Setup & Circuit Preferences hoefde ik de help- functie niet te raadplegen, Het is handig dat WinCAP Wizard voorziet in een geheugen voor uiteenlopende configura- ties van modulatie, zendvermogen, achter- grondruis en de gewenste signaalkwaliteit. Datzelfde is het geval voor verschillende sets van maximaal acht frequenties.

Zonnevlekken

Het programma bevat verder een tabel met geschatte zonnevlekgetallen voor de huidige cyclus. Uiteraard kan die tabel worden bijgewerkt, want de vooraf gemaakte schatting is niet per definitie accuraat. De waarde van de geomagneti- sche K-index kan eenvoudig in het Setup- menu worden aangeklikt. In dat verband is het misschien nuttig, om uw aandacht te vestigen op de e-mail-bulletins die het Amerikaanse Space Environment Center (SEC) elke drie uur gratis verspreidt. Deze zogenaamde Geophysical Alert Messages geven een opsomming van de actuele zon- neflux, de geomagnetische A- en K-indices

Weens o thus Han Hans ef Kangaroo Tabor Software

en een voorspelling voor de komende 24 uur. Deze informatie is identiek aan de bulletins die het tij ion WWV uit Boulder (Colorado) elke drie uur in de ether stuurt. Maar het gemak dient de eenvoudiger om ch per e-mail te ontvangen dan om meerdere malen per

сіп-

mens еп het is natuurli

de bulletins automati

EUWS

Women's Planet met webmagazine

Cleopatra MA Internet W introduceert het Webmagazine Cleopatra als stimulans voor vrouwen om vaker op internet te gaan. Cleopatra is in Nederland het eerste onafhankelijke magazine voor eigenzinnige vrouwen. Met serieuze informatie over werk en carrière, ouderschap, psychologie en cul- tuur. Met columns als Bitch & bytes, online funtesten (test je ochtendhumeur) en infotoetsen. Seksuoloog Rik van Lunsen geeft online antwoord opvragen over vrijen. Maar Cleopatra geeft ook aandacht aan made en koken. En ieder-

dag met pen en papier in de aanslag op WWV af te stemmen. Wanneer u daar- voor belangstelling heeft, kunt u zich aan- melden door een e-mail met als tekst 'sub- scribe wwv-list' gevolgd door uw e-mail- adres te sturen aan majordomo@sec. noaa.gov. Wanneer we WinCAP Wizard 2 alleen gebruiken om de ontvangst te voor- spellen, klikken we in het Setup-menu nog, de optie Reverse Circuit aan. Zendamateurs die de mogelijkheden van een bepaalde verbinding willen onderzoe- ken, laten dit uiteraard achterwege. Na het invullen van alle benodigde gegevens, maken we een keuze uit de verschillende rapporten en grafieken waarin de software zijn ontvangstvoorspelling verpakt.

Ontvangstkans

De zogenaamde Best Band Summary is een tabel met daarin voor elk heel uur de beste band plus een ruwe indicatie van de signaalkwaliteit in morse en enkelzijband. De All Band Summary bestaat uit een tekstgrafiek die voor elk heel uur de te verwachten signaalkwaliteit in CW en SSB opsomt voor alle gewenste frequentieban- den. De Band Summary is vergelijkbaar

met de All Band Summary, die echter extra informatie bevat, waaronder de maximaal te gebruiken frequentie (MUF) en de ontvangstkans in procenten. Het is wel jammer, dat het programma in de bovengenoemde rapportages alleen een bandaanduiding geeft en daarbij uitgaat van de amateur-banden. Een willekeurige frequentie buiten die voor zendamateurs gereserveerde gebieden geeft WinCAP aan door middel van de dichtstbijzijnde ama-

een kan meedoen op een van de forums. Het nulnummer van Cleopatra staat online: www.womensplanet.nl em e

EENES

pense emen nanet = E

Gel El

& ЕЛЕСТЕР:

Een deel van de homepage van de site.

Ik communiceer, dus ik eti.

-----Ф

teur-band. Hoewel de software bij de bere- keningen uiteraard wel de gekozen fre- quentie gebruikt, vind ik dit toch een van de weinige minpuntjes van de WinCAP Wizard. Mede daarom gaat mijn voorkeur wat betreft de tekstrapporten uit naar de Dynamic Band Summary. Die voorziet in een uitgebreide uurrapportage, waarbij de vooraf gekozen frequentieserie in MHz wordt afgedrukt. Voor zowel enkelzijband als morse geeft de Dynamic Band Sum- mary voor elk uur niet alleen een indicatie van de signaalkwaliteit, maar bijvoorbeeld ook de signal-to-noise ratio (SNR), de ontvangstkans in procenten en het aantal

hops dat het signaal tussen de aarde en ionosfeer moet maken om bij de ontvan- ger te komen.

Driedimensionaal

Diezelfde waarden vinden we terug in de twee grafieken waarin WinCAP Wizard de uitkomst van zijn berekeningen presen- teert: de Best Band Graph en de Dynamic Band Graph. Deze driedimensionale fieken bestaan uit lijnen met blokjes op

a-

elk heel uur, Klikken we met de muis ор zo'n blokje, dan verschijnen de betreffen- de waarden boven in beeld, De vorm en kleuren van de twee grafieken zijn overi- gens geheel naar wens aan te

еп, Mede dankzij de vele manieren w:

rop WinCAP Wizard zijn ontvangstvoorspel- lingen toegankelijk maakt, bewijst het programma in korte tijd al zijn waarde. In de dagelijkse ontvangstpraktijk is сеп hulpmiddel als dit eigenlijk onmisbaar. Zowel luister- als zendamateurs krijgen met WinCAP Wizard 2 de beschikking over een betrouwbaar еп gebruikersvrien- delijk instrument om het grillige gedrag van kortegolfsignalen overzichtelijk i kaart te brengen. WinCAP Wizard geeft in een handomdraai een helder inzicht in de

ontvangstmogelijkheden in morse еп enkelzijband. Dankzij die kennis kan de hobbyist zijn tijd werkelijk effectief beste- den. De aanschaf van het programma is wat mij betreft dus een verantwoorde investering. WinCAP Wizard 2 kost 49,95 Amerikaanse dollars plus 7 dollar ver- zendkosten. Een eenvoudiger versie, waar- in onder andere de grafieken ontbreken, kost 29,95 dollar. Het besteladres luidt: Kangaroo Tabor Software, Rt. 2 Box 106, Farwell, TX 79325-9430, USA, fax: 00- 18062254006, e-mail: ku5S@wtrt.net. Meer informatie is te vinden op http:// www.taborsoft.com.

De TK-261 PAT (Portofoon voor Algemene Toepassing) gebruik je op de werf, in het winkelcentrum, het magazijn of de fabriek … Afmetingen 58 (B) x 135 (H) x 35 (D) - Gewicht 400 g.

De LBZ-LB68 FunKey LPD (Low Power Device) is dan weer ideaal voor de vrije tijd: op de motorfiets, de camping, de skipiste … Afmetingen 62 (В) х 110,4 (Н) x 30,1 (D) - Gewicht 190 g. =

KENWOOD

Kenwood Electronics België ММ Mechelsesteenweg, 418 В-1930 Zaventem Tel:00 32 2 757 90 60 Fax: 00 32 2 757 91 40

KENWOOD

MFJ-259B antenne-analyzer

‘Nieuwe wijn in oude zakken?’

Het heeft een eeuwigheid geduurd. De mensen die һи!

antenne-analyzer hadden besteld moesten maanden wachten. Productieprobleemy bij МЕЈ? Het is bekend dat МЕЈ

op bestelling levert en na

lijks voorraad aanhoudt. Als

een importeur iets beste.

beginnen ze kennelijk pas ecl

na te denken als er vooraf is betaald. Niet best voor je imago als fabrikant. Maar is de MFJ-259B dan ook werkelijk anders dan de vorige versie? Kennelijk wel, anders zou een heel artikel niet gerechtvaar-

digd zijn.

TEST

Het eerste dat opviel bij het uitpakken van de analyzer was dat er een apart batterij- vak was gemonteerd. Bij de vorige versie moest het hele apparaat worden gesloopt от een ‘setje’ уап 10 batterijen te monte- ren. Dat je daarbij alle schroefjes van de kast moest verwijderen was op zijn zachtst gezegd knullig. Zou de B-versie meer te bieden hebben dan een batterijvak alleen? Als ik de handleiding bekijk, valt meteen op dat deze minstens tweemaal zo dik is als de vorige. Mijn nieuwsgierigheid

Ik communiceer, dus ik leef

TUERI

neemt toe als ik zie dat in de afbeeldingen een tweeregelig alfanumeriek display wordt getoond, waarin allerlei teksten ver- schijnen.

Het is niet eenvoudig een meetapparaat als de МЕЈ-259 te ontwikkelen.

PETER VAN DER WAL

Over de nauwkeurigheid van de metingen moet het volgende worden opgemerkt: Goedkope impedantiemeters hebben zo hun beperkingen. Meetfouten kunnen

e

FOTO'S: JAN VAN DE WEERT

eenvoudig ontstaan. Hierbij valt te denken aan: Niet-lineariteit van diode detectors en fouten veroorzaakt in Analoog-/Digitaal- converters, Impedantieproblemen met kabels en connectors en lengte van meet- kabels.

Bijna alle goedkope impedantiemeters passen breedbandige detectors toe. Die zijn namelijk veel goedkoper te vervaardi- gen dan smalbandige detectors.

De meeste goedkope meters zijn daardoor bijzonder gevoelig voor doorstraling van

ongewenste signalen, Het toepassen van filters verknoeit al gauw de impedanties en is dus niet mogelijk. Een uitzondering vormt het lage frequentiebereik van 1,8 tot 30 MHz, waarvoor MF] een afstembaar filter levert dat, mits zorgvuldig toegepast, weinig negatieve invloed op de metingen heeft,

Een ander probleem, vooral optredend іп een batterijgevoed apparaat, is het opwek- ken van voldoende signaal, vrij van har- monische vervorming. Ві) de МЕЈ-259В wordt alleen al 150 mA door de oscillator- trein gebruikt. Dat is ruim 70 % van het

totale stroomverbruik van het apparaat. De harmonischen zijn echter meer dan 25 dB verzwakt, dit bij een aanzienlijke sig- naalspanning van 3 Volt piek/piek (onge- veer 20 milliWatt in 50 Ohm).

ME] claimt een vrij nauwkeurig apparaat te hebben vervaardigd. Als detectors

teem worden speciale microgolf zero bias Schottky detectors toegepast. Elke detector is apart gecompenseerd, om een zo hoog mogelijke lineariteit te verkrijgen, bij zowel hoge als lage impedanties. De hier- door verkregen nauwkeurigheid van 0,5 % vormt hierbij de primaire beperking van dit apparaat. Verder is door toepassing van UHF SMD componenten de invloed van inducties zoveel mogelijk beperkt. Als wij in deze MF] kijken zien wij dan ook een handvol SMD IC's, waaronder сеп PIC- processor, die het rekenwerk voor zijn rekening neemt. De vorige versie van de МЕЈ-259 bevatte slechts een fractie van deze componenten en geen enkel digitaal!

Alleen de onderdelen in ogenschouw

genomen, is de ietwat hogere prijs meer

dan gerechtvaardigd.

De analyzer kan worden gevoed met 10 ingebouwde penlightcellen - al dan niet oplaadbaar - of een externe bron die mini- maal 12 Volt levert. Als een jumper in het apparaat wordt verzet, kunnen de inge- bouwde accu's eveneens in het apparaat worden geladen. Er moet dan wel met een spanning van minimaal 13 Volt worden gevoed, anders komen de accu's niet vol. De laadtijd bedraagt minimaal 10 uur. Een absolute plus is de aanwezigheid van сеп 'slaap-mode* Als het apparaat twee minu- ten niet wordt gebruikt, wordt het stroomverbruik automatisch gereduceerd tot 15 mA, Een aanzienlijke besparing, die vooral bij batterijgebruik te velde zijn nut zal bewijzen. Overigens wordt u altijd op de hoogte gesteld van de accucapaciteit, want elke keer als het apparaat wordt aan-

gezet toont het door middel van een bar- graph de gemeten spanning en, indien van toepassing, de melding ‘Voltage OK:

Genoeg gesmuld van leuke specificaties. Batterijen erin en aanzetten dat apparaat! Een nauwkeurige bestudering toont twee nieuwe toetsen: Een aparte aan/uit-toets en een ‘mode’-toets, waarmee men door de menu's kan wandelen. Dat zijn de enige uiterlijke verschillen. Gebleven is de SO- 239 antenne-uitgang, en de BNC-connec- tor waarmee de МЕ) als frequentieteller kan worden gebruikt. Bij het aanzetten verschijnen in het display, in deze volgor- de: het type apparaat, de softwareversie en het productiejaar. Dan volgt de accucondi- tie, Het apparaat eindigt de opstartcyclus met het scherm, dat het meest zal worden gebruikt. Dit scherm toont de frequentie waarop men de aangesloten antenne meet, de impedantie en de reactantie. De SWR en de impedantie worden ook ‘gewoon’ op de draaispoelmeters weergegeven. Misschien een beetje dubbel op - digitaal en analoog - maar iedereen die wel eens iets afregelt, zal hebben gemerkt dat een gewoon wijzerinstrument als indicator nog steeds het prettigst werkt. Het display geeft de nauwkeurige waarde weer.

Deze combinatie is in de MFJ-259B dus goed gekozen.

Om te kijken of de nieuwe analyzer nog minstens zo leuk werkt als de vorige,

Specificaties

Als ik de specificaties van het apparaat bekijk ontdek ік dat met de МЕЈ-259В de volgende metingen kunnen worden ver- richt:

Antennes: SWR, impedantie, reactantie, Ohmse weerstand, resonantiefrequentie en bandbreedte.

Antennetuners: SWR, bandbreedte en frequentie.

Versterkers: ingangs- en uitgangsnetwer- ken, smoorspoelen, traps, en componen- ten.

Coaxiale transmissielijnen: SWR, veloci- tyfactor, benaderde О en verliezen, reso- nantiefrequentie en impedantie.

Filters: SWR, verzwakking en frequentie- gebied.

Aanpassíngsstubs: SWR, benaderde Q, resonantiefrequentie, bandbreedte en impedantie.

Afgestemde kringen: resonantiefrequen- tie en benaderde Q.

RF smoorspoelen en spoelen: resonan- tiefrequentie, serieresonantie en waarde.

Q—

schroef ik de antenne van mijn 2 meter portofoon op het apparaat. Ik wil weten of de staandegolfverhouding met dit sprietje wel goed is, en of ze een redelijke 50- Ohmsbelasting vormt. Ik kies het hoogste frequentiebereik, stem af op 145 MHz. Als ik de meters aflees zie ik tot mijn teleur- stelling een staande golfverhouding van

1:3 en een impedantie van 20 Ohm.

Hier klopt dus niets van. Als ik echter de analyzer in de hand hou, zoals met een portofoon het geval is, zie ik op slag de SWR naar 1:1,2 lopen en de impedantie naar 50 Ohm. De reactantie is 4 Ohm: de antenne is dus niet geheel in resonantie (reactantie is dan 0 Ohm). Het resonantie- punt blijkt slechts 60 kHz hoger te liggen! Zowel de kwaliteit van het sprietje (Diamond) als de eenduidige aanwijzing van de MF] zijn dus verbluffend! Als ik even later Бекі) antenne zich op twee meter gedraagt, meet ik op 145 MHz een SWR van 1:1,4 еп сеп impedantie van 44 Ohm. De reactantie bedraagt bij deze frequentie 9 Ohm. Metingen aan mijn dipool voor 80 en 40

hoe mijn duoband basis-

meter leveren als resultaat op dat ik de boel weer eens kan slopen. Er zit een onderbreking in het geheel... Die verbin- ding met die Schot dit weekend gaat dus niet door.

Ontzettend leuk is meten van mijn 20 meter lange draadantenne met MLB van

Zenders en oscillatoren: frequentie.

De МЕЈ-259В kan daartoe de volgende grootheden bepalen: Kabellengte in voet Kabelverlies in dB Capaciteit in pF Impedantie in Ohms Impedantiefase in graden Inductie in uH Reactantie in Ohms Weerstand in Ohms Resonantie in MHz Reflectiedemping in dB Signaalfrequentie in MHz SWR, referentie 50 Ohm

De frequentiegebieden zijn hierbij: 1,8-4 MHz

4-10 MHz

10-27 MHz

27 - 70 MHz

70- 114 MHz

114-170 MHz

Dat is absoluut niet mis!

ЖАМ 202 - oktober 1998

en 30 MHz, impedanties schommelend tussen 20 en

RF-Systems. Ik meet tussen 2

100 Ohm. Het meest zit het metertje in het gebied tussen 40 en 80 Ohm.

Dit is wel geen 50 Ohm, maar een kaal aangesloten langdraad vertoont impedan- ties tot wel enkele kilo-Ohms. En dat werkt voor geen meter. De gemeten waar-

den zijn goed voor een gelijkmatige ont-

vangst over het gehele kortegolfbereik,

Ander grapje

Ik pak een bosje RG-58u coax van zolder. Ik sluit het aan en kies de ‘coax Loss’ mode. Op twee meter - 145 MHz - blijkt het bosje een verlies te geven van 7,1 dB.

Maar niet gebruiken voor een velddag dus.

Op 40 meter - 7 MHz - zijn de verliezen van dit stuk kabel slechts 1,2 dB. Goed bruikbaar!

Met een even groot gemak wordt een aan- tal spoelen en condensatoren op hun waarde getest. Een enkele keer treedt er een onverklaarbare fout op. Vermoedelijk is dit te wijten aan een te grote inductie van de aansluitdraden. Op lagere frequen- ties geeft dit de minste problemen. De handleiding geeft echter, in de 25 pagina's

Ik communiceer; dus ik leefl

die hij dik is, duidelijke aanwijzingen en rekenvoorbeelden. Ook wordt aangegeven hoe meetfouten ontstaan en kunnen wor- den voorkomen.

Advanced mode

Een interessante mogelijkheid is de Advanced mode. Dit is duidelijk een mode voor de gevorderden. Berekeningen van refle jn in één handeling af te lezen. In deze mode is ook

ie en reflectieverlie;

de velocity factor - ook wel verkortings- factor genoemd - te berekenen. Slechts een paar toetsindrukken zijn nodig om te berekenen hoe lang een kabel is of hoe ver een kabelfout verwijderd is van de MFJ. Eenvoudig is dus te bepalen hoe ver van uw zender verwijderd er een sluiting in de kabel zit. Het gaat hier uiteraard om elek- tri

he lengtes, die moeten worden gecor- rigeerd met de velocity factor, En die bere- kenen wij weer eenvoudig met de MFJ- 259В. Alléen een beetje jammer dat alle lengtematen in Engelse voeten worden gegeven. Software schrijven voor het metrische stelsel moet toch niet zo moei- lijk zijn.

Een laatste voorbeeld is berekening van het uitgestraalde vermogen. Als de МЕ)

MFJ НЕ//НЕ MODEL

met de - ook bij de zender gebruikte - kabel aan een antennesysteem wordt gekoppeld, rekent de МЕ) het percentage uit van het vermogen dat wordt uitge- straald, Het is slechts een greep uit de mogelijkheden die de MFJ-259 biedt. Alles uitgebreid behandelen zou absoluut te ver . Het zou onze minder technisch

eerde lezers gaan vervelen.

geïnte:

Als u echter radioamateur bent, aan antennes knutselt, veel met antennekabels werkt, baluns maakt of antennetuners bouwt dan is de MF] instrument. De B-versie is ongeveer 6

59B een onmisbaar

tientjes duurder dan de vorige versie. Als wij echter naar de gebruikswaarde van het apparaat kijken: die is vele malen groter. De МЕ)-259В kost f 659, geld. Maar als we de mogelijkheden afzet-

. Dat is veel

ten tegen de prijs, zeker vergeleken met de prijs van de ‘gewone’ МЕЈ-259, dan is de ME]-259B zijn geld dubbel en dwars waard,

m" Dank gaat uit naar Doeven Communicatie en Meteo die het testexemplaar ter beschik- king stelden en naar Wim Schaap PAoWSO, voor zijn advies.

202-1 "Te koop: Bearcat scanner UBC 9000 XLT en Lowe HF 225 kg ont-

vanger. Te

202-2 Те koop: HES B 5 banden Beam. voor 10/12/ 15 / 17 / 20 meter. Amateurbanden an. Butterfly van Butternut, nieuwprijs f 875,- nu f 375,-. 2 jaar oud, Logboek ter inzage. Bellen na 18.00 uur 045- 5457093 of 045-5416163 (hele dag).

ombiTec

CombiTech levert een uitgebreid assortiment SSTV, Fax, Weerfax. en Navtex software en modems. voor zowel DOS als Windows95. Enkele van de unieke kenmerken zijn multitasking, full duplex, en ondersteuning van video-digiti- zers, scanners en diverse modems. Zie www.mscan.com of bel/fax (0181) 404252,

202-3 Те koop: Ontv. EKDS15 f 3250,-. Murphy B40 f 295,-. Plessey PR2250 f 3250,-. Racal 17 f 525,-. Racal 1772 f 2250,-. Siemens 311 f 625,-. Scanner AOR 3000A f 1575,- AOR 8000 f 645,-. MVT 6000 f 395, 0598-616025

202-4 Те koop: Kortegolfontvanger Yeasu FRG 8800, 0-30Mhz met VHF converter, 118-174 Mhz, incl. RTTY / Fax / SSTV interface + software en draadantenne + LMB, Prijs f 700,-. Tel: 0595-402344.

202-5 Те koop: Kenwood TS850SAT transceiver in nieuwstaat met doc. + doos f 2900,-. Yaesu FT747GX allmode НЕ transceiver 100wat + doc. f 950,-. Tel: 0181 611798.

Via de rubriek Breakertjes kunt ú niet alleen-uw overtollige zendapparatuur verkopen of een zeldzame ontvanger bemachtigen. Vanaf nu kunt u ook-audio- en videoappara- tuur te koop vragen of aanbieden. Maar niet alleen dat. Ook

computer hard- en software

jn welkom. Voorwaard:

dat het niet-commerciële advertenties zijn. Stuur uw adver- tentietekst naar RAM, Postbus 75958, 1070 AZ Amsterdam. E-mailen kan natuurlijk ook: ram@televak.nl:

In de rubriek is ook ruimte voor commerciéle nitingen: Deze: zijn herkenbaar aan het lijntje eromheen” Uitsluitend voor commerciële advertenties kunt u contact-opnemen met Maarten Ponssen, tel. 020-6659220,

202-12 Те koop: AOR AR2002 basisscan- ner/ontvanger, 25-1300 Mhz, met AM, EM en FMW, voeding, gebruiksaanwijzing en antenne, prijs f 500,-. Tel: 0572 351268.

202-13 Те koop: Lowe НЕ 150 KG ontv. 2 jaar oud. f 600,—. Tel. 0495518583.

202-6 Те koop: Prof. scheepsontv, Skanti R5001, 01-30 Mhz, zonder kast met manual f 1000,-, R 1000 ont- vanger f 500,-. Prof. ontvanger ITT Mackay marine type 3031A, 015-30Mhz f 1500,-, Tel: 0181- 621443,

202-7 Те koop: Sony kortegolfradio, model ICF SW 7600 nieuw, Beste in zijn klass

goed als

Vraagprijs Sony + adapter: f 250,-. Tel, (België) 0032-3-7724696.

202-8 Те koop: Kortegolfontvanger Yaesu FRG7700, digitale uitlezing, allmo- de met tuner en handleiding f

Euro-CB 27mc portofoon FM, 40 kanalen 4 watt, 1 Jaar oud, maar nooit gebruikt f 275,-. Tel:

0345-574641

202-9 Те koop Gevraagd: Oude radio- lampen en oude lampenradio's. ‘Tevens gezocht: Buistester voor miniwatlampen. W. de Wit, Prinsenstraat 4, Baarle-Nassau. Tel: 013-5078236,

7 202-10 Те koop: Kenwood TMV7E 2m- 70cm als nieuw іп doos f 1100,-. ETM 5C Keyer f 150,-. Kenwood R5000 voorzien van alle extra's f 2500,-. Kenwood speaker SP41 f 40,-. Tel: 0174-240560,

Те koop Gevraagd: Buisvoet 4СХ1500 B, buisvoettype SK800 + schoorsteen SK806 en buisvoet

X1500B, Buisvoettype SK840 +

202-14 Те koop: Transe, Kenwood TS / 450 / sat met 500 Hz CW filter alle banden van 18-30 Mhz, nieuw.

Radio meetset met spectrum ana-

schoorsteen SK806, Tel: 0578- Iyser, bereik 0,4 tot 1000 Mhz.

PEI-DXB. Tel: 0341-251306.

MAIL Electronics

«37 DE BEUK IN DE PRIJZEN en bestellen vanuit uw stoel!

jd = Postorderen voor hen die genoeg hebben aan een handleiding om een apparaat aan de praat te krijgen.

Gemakkelijke levering onder rembours of bij vooruitbetaling. Originele Nederlandse fabrieksgarantie.

Scherpe prijzen incl. BTW tenzij anders vermeld.

Scanners DSPlllerUTÍ0S ` f 279- on |0746 $ 4550- AOR AR3000 NRO345 f 2195- Ісот IC-207H f 1198 AOR ААВ000 (EU-versio)

AOR ARB200 CHE199 30-2000Mhz Danita 640 f 210- Bearcat UBC220XLT convertor NRDS45 У 899. Danita MKS f 2 Bearcat UBC76OXLT Pace 610NL #1195- Samlex 1000. f Hu Bearcat UBCBGOXLT. Мока Mediamaster EuroCB6000 basis — f 535. Bearcat UBCSO0XLT 9500 NL versie $ 1799-

Bearcat UBC3O00XLT Accessoires

kom R-2 Zendontvangers Timewave DSP9 + melen

Icom A10 Kenwood 185700 f mm.

Yupiterü MVT7100E Kenwood TM-V7E Timewave DSP5D + nolsekiller

Realistic PR02042 Kenwood TS790E. f 89. Kenwood TM G707E

GPS Kenwood TH-G71E KLM antennes

Garmin GPS12 [ 4D5- Kenwood TM251E 12-15LBX 15 EL 1240 -

Garmin GPSII f 850- Kenwood TM241E 1300 mhz beam ` f 250- Garmin СРИ 3 1195. Kenwood TH79E 2M-TIX EI beam 143-148 mhz Yaesu FT-920 Ia f_199- Ontvangers Yaesu FT-847 2M-16LBX 16 EL 144 mhz beam AOR AR5000 $ 3495- Үавви FT-100 VE f 395- ЖОН AR7030 $ 2295- Yaesu FT-8100 432-30LBX 3081 beam 430 Lowe HFISOEU ` f 1499. Yaesu VXI-R. 440 mhz 17,3000 ` f 495- Lowe HF150Marine 7 1399- — Icom IC706MKII КТЗ dipool voor 20, 15, Lowe HESE DU F2209.- Icom IC706MKIIDSP. en 10 mir f 695, Yaesu FRG100 $ 1559- kon T7E 134- 138-14СМ 14 el kruisyagi, Kenwood A5000 7 2799. Icom TBE j- 137 Mhz f Wh. 1сот RBSODEU 7 3998-1 Icom 07E {_460- Icom PCRIOO0EU 7 1195. (leverbaar)

Voor alle niet vermelde apparatuur vraag prijsopgave per fax, email of bref Bestellingen

= Per fax, email of per brief; - Aflevering per PTT of NPD; - Rembours: verzendkosten vanaf f 18. betaling aan chauffeur, - Franco: betaling vooruit via bank of eurocheque + f 15, vachtkosten, - Voor desbetreffende zendapparatuur roepnaam opgeven; - Aflevering na enige dagen.

Bezoek onze website voor de nieuwste aanbiedingen: htlp://www.mailelec.nl voor computers, zenders, ontvangers, scanners

MAIL Electronics

Postbus 172, 1900 AD Castricum RABObank 36.34.32035 • Fax: (0251) 31 26 71

RAM 202 - oktober 1998

202-15 ‘Te koop Gevraagd: Complete NRD 535D wereldontvanger met o.a. BWC en ECCS. Moet in perfecte. staat zijn. Tel: 0172-214746.

202-16 Те koop Gevraagd: Revox 877 MKII taperecorder evenals docu- mentatie en foldermateriaal. Tel: 010-4378554,

202-17 Те koop: RAM, jaargangen 1984- 1997 door hoogste bieder af te halen in Groningen. Inlichtingen 99699,

tel: 050-57,

202-18 Те koop: Ontv. EKDSIS f 3250,-.. Murphy B40 f 295,-, Plessy PR2250 f 3250,-. Racal RA17 Racal 1772 f 2250)-. Siemens 311 f 625,-, Skanti R5001 Scanner AOR3000A . MVT 6000 f 395, Tel: 0598-616025,

202-19 Gezocht: Grundig satellit 3400 + documentatie. Moet optisch еп technisch in perfecte staat zijn. Aub, alleen reageren als aan voor- gaande voorwaarde wordt voldaan, 0575-521976.

H.J. Bouman.

202-20 Те koop: Danita 640, 40 ch 4 watt + Baycom modem. Compleet in doos, zeer geschikt voor packetra- dio, Prijs / 150,-, Bellen na 18.00 uur 033-4659816 of e-mail: mdar@capitolonline.nl,

202-21 ‘Te koop aangeboden: Prof. korte- golfontvanger 10 Khz - 30 Mhz (ex monitoring ontvanger RDR), Skanti R8001/Debeg 2081AM/LSB/USB/TELEX/CW/M CW/FREQUENCY-LOCKING Age slow, fast en off. Als tafelmodel te gebruiken of inbouw in 19" rack. Vraagprijs: f 1500,-, Tel: 0596- 627695.

202-22 Те koop: TC700 of ruilen tegen Kenwood R5000. Na 16.00 uur. Tel: 0511-445735,

202-26 Те koop: Optoelektronies R11 monitor-ontvangers, prijs f 800,-, 504924,

nieuw in doos. Tel: 06- na 18.00 uur.

202-23

"Te koop Gevraagd: Yaesu FT-

202-27 225RD transceiver 2 m, allmode Те koop: Kenwood R5000 korte- met power / SWR meter. Te koop: Yaesu FRG7700 allmode d kortegolfontvanger met tuner en handleiding f 500,-. Tel: 0345- 574641.

golfontvanger incl. alle filters -

le VC20 convertor - EXT speaker SP430, nieuwwaarde f 4500,-, Vraagprijs f 2000,-. Alles 18 mnd. 1: 0182-387504 па

oud, in doos. 17,00 uur. 202-24 d: Portable GPS. ontvanger met data-aansluiting en

Те koop Gevra 202-28 Те koop: Filters voor de NRD 525 FL-231 0,3 Khz CFL-218A 1.8 Khz, f 200,- per stuk. G.A. Schalk,

Vievenland 67, 2264 LB

externe antenne-aansluiting.Tel: С 050-3011067 of 06-51740048.

202-25

Te koop: div. ontvangers. Ik zoek

Leidschendam.

i.v.m. verzameling oude 27Mhz 202-30 Те koop: Alle 200 nr's van BREAK | BREAK en RAM. Info: e-mail: mop349776mail.telepac.pt of tel: 00-35-149321277.

AM / SSB bakken, alleen als ze ook analoge kanalenuitlezing hebben. Ik heb ook nog dubbele te ruil, Tel: 0243-774092,

A RÁDIO 2

Abk

KENWOOD Іра

Geen machtiging of vergunning nodig 68 kanalen in de 70cm band 433.075 tot 434.750 Mhz.

10 mwatt vermogen

CTCSS ( 38 nummers )

In de kleuren geel, blauw

of zwart.

2 stuks voor f. 499,-

Kenwood toebehoren

Accu tafellader..f. 149,-

Upb-1 accu pack..f. 81,-

HMC-3 hoofdtelefoonset f. 150,- Emc-3 klem mike met mike f. 8 Smc-33 luidspreker-mike f. 100,-

Smc-34 luidspreker-mike f. 115,-

Are-8000 Een van de beste geavanceerde computerscanner met een frequentie bereik, van 500KHz tot 1900MHz. multifunctioneel display bevat 55 alfanumerieke- Zen karakterplaatsen bandscope,signaal-sterkte meter en б 2 vfo's. 20 bandsearch programma's 1000 geheugen plaatsen am, fm, fmw usb en Isb

Nederlands talige handleidirf bel voor de juiste ШЛ

2deMIDDELLANDSTRAAT 18-22 3

021 BN ROTTERDAM Tel: 010-477 58 O2 Fax: 010-477 O2 66

Geopend: dinsdag t/m donderdag van 9.00 tot 18.00 uur Vrijdag van 9.00 tot 21.00 uur en zaterdag van 9.00 tot 17.00 uur

АФК AR-8200 Aden

D De breedband scanner van het jaar

Frequentie bereik 500KHz tot 2040MHz Standaard 1000 kanalen. Negen bandpass- Filters , modulatie soorten WFM, NFM, SFM, AM, WAM,NAM, USB, LSB, CW.

Bandscoop, AFC, besturing met de PC,

De AR8200 wordt kompleet met accu's, netlader, auto adapter, ferrietantenne, rubber breedband | antenne, draagriem en riemclip geleverd.

mm

La

geleverd. „y

Aan een Nederlands talige handleiding wordt gewerkt. bel voor de juiste

12 maanden garantie. Prijs !!

KENWOOD TH-G71a Deze handzame portable

DIAMOND VERTIKALE BASIS ANTENNES

X30 voor 2/70 winst 3/5.5db L=1.3m X50n voor 2/70 winst 4.5/7.2db L=1.7m — f. X200n voor 2/70 winst f. X300 voor 2/70 winst 6.5/9db L=2.9m f. 299, X510n voor 2/70 winst 8.3/11.7db L=5.2m f. 435,- X4000 убог 2/70/23 winst 3.15/6.3/9.7db -

dualbander komt tege - moet aan de vraag naar compacte draagbare

dig te bedienen, maar voorzien van een ruim

zendontvangers, eenvou-

aantal geavanceerde func

=1.3m f. 289,- X5000 voor 2/70/23 winst 4.5/8.3/11.7db - ties. De geheugen plaat-

L-1.8m f. 335,- sen kunnen zelfs voorzien X6000 voor 2/70/23 winst 6.5/9/10db - V worden van 6 alfanume- 1= 3.05 f. 375,- rieke tekens. Wanneer er dan een ge-

heugen kanaal opgeroepen wordt komt er een ingestelde tekst in het display. De porto wordt kompleet geleverd met een NL handleiding accu, lader, antenne.

Dit voor een schitterende lage prijs PD1ANB Ron, PETRWO Gilbert en PE1LZZ Ton

MOOI EN GOED VAN KWALITEIT

AFX2791 3/5AMP. f. 49,- AFX2793 10/12AMP. f. 99,- AFX5920. 0-20A/0-30V..f. 655,- LS BEL VOOR EEN FOLDER

|

202-31 Те koop: GPS 40 ontvanger Gar-

min met handboek, GPS video- band, GPS software en speciale aansluitkabel, als nieuw f 550,-.

Tel: 0182,

202-32 Te koop: Icom IC-R10 portable 1300 mhz, allmode, 1000 kanalen, 30 zoekbanken, dataskip, prijs f 550,-. Black

scanner, 0.5 -

Jaguar MKIV portable scanner, 20 - 580 Mhz, AM, FM, 16 kanalen, met tasje, prijs f 200, 1268,

CombiTechi

CombiTech levert een uitgebreid assortiment SSTV, Fax, Weerfax en Navtex software en modems voor zowel DOS als Windows95, Enkele van de unieke kenmerken zijn multitasking, full duplex, en ondersteuning van video-digiti-

zers, scanners en diverse modems. Zie www.mscan.com of bel/fax (0181) 404252;

202-33 koop: Antenne/tuner Yaesu 7700 FRT f 90,-. 25m antenne draad + balum f 70,-. World radio TV handboek 1998 f Coac kabel f 40,-. Tel, 0180- 619957

202-34 Те koop: Moviebox (merk:Orion) 100% іп orde, f 50,-, Bedrijfs- typernachine(elektronisch) met online helpdesk + schakelbaar toetsenbord (groot model) met nieuwe lint, maar mis de letter- schijf f 15,5 recorder (moet nagekeken wor- den) f 25, trale (nieuw) met Eprom, Merk:

samsung VHS-video-

Bedrijfs-telefooncen-

Goldstar met aansluitkast+scart- aansluiting, f T.E.A.B.

Pc-tools 5.X deel 1 Pcshell referen- tiegids boek f 10, (quick start) boek De sybex - 20

Perfectview 3.1

stappen methode f 20,-. Het nieu- we handboek WORD 6 (gehei-

men/oplossingen) f 25,-. Starten

met drawperfect 1.1 Nederlands boek f 25,-.

presentations 2.0 f 7,5

Basishandeling WP

Het pro- comm plus handboek (modem- boek) f 35,-. Wordp

macroboek (Nederlands) f 40,-.

GER

Diverse software cd's (originele programma’s) voor f 15,-, Vraag de lijst aan.

mail (PNNET@HETNET.NL)

me voor meer info of interesse.

202-35 Те koop: welz, Ws 1000 portable scanner, erg compact, met tafella- der en leren tasje, izgst prijs f 500,-. Tel.: 0320- 254425,

202-36 5 prof. com.

Те koop: JRC/NRD 5 Ontv. Met smalfilters en VHE/ UHF opties ingeb, Yeasu comm. Оту. FRGS800 (t/m 30 МС). BVU/SP en U matic port. Recorders Sony. Type 5 (Sony) editingset, nw. Betacam/sp en digi- tal tapes, nw. Enige overcompl Meet + a/v app. Gevraagd: Betacam port. rec, BVW35 (Sony). AOR scanner AR3030 en AR2002. Sennheiser cond. Мікгой

Luchtv. ontv. Signalcorps/Lowe R535. Code 3 decoder, etc. (laatste versies). Tel: 0227-581892,

202-37 Те koop: Yaesu FRG100 + FM + CW filter f 950,-. Tel: 0251- 23590, 202-38

Те koop: 19 inch f 100, f 300,- Prof. KG ontvanger Lowe H 2000,- .NRD535 met BWC en ext. speaker NVA319

f 3000,- Росот AFR1000 decoder en monitor f 250,- antenne

k met voeding

Ontvanger Racal RA17

(nieuw) DX10 f 200,-, Handscan- ner AOR 8000 (nieuw) f 600,-. Basisscanner MVT6000 f 400,-.

Alles in perfecte staat en met doos en gebruiksaanwijzingen. Ik zoek een Icom R9000. Tel. 0546-644738

of 06-

202-39 Те koop: Decoder Pocom AFR1000 CW / BAUDOT / TOR / FEC. Compleet met voeding, Hantarex

Monitor en printer f Comm. Ontv. Dancom 201 0- 30Mhz in absolute nieuwstaat : 070-3277315.

202-40 Те koop: KG ontvanger DX 394 radio & hack LSB / USB / AM / CW als nieuw in doos f 500. Tel: 078-6152439,

202-41 Wie helpt mij aan de handleiding van scanner Comtel 101, tegen vergoeding van de kosten, Tel: 0180-620058,

202-42 oop: Fluke scoopmeter PM97

f 2500. Tochiba laptops! 486/33Mhz f 500,- en 386/20Mhz f wire-recorder, alles in uitstekende staat, evt, inruil AOR-AR3000. Tel: 043-3474063,

0,-. Bod gevraagd op Webster

202-43 Te koop: AOR3000A scanner 01- 2036Mhz, USB / LSB / CW / AM / NFM / WFM, 400 kan. Opslag in 4 banken, weinig gebruikt. Prijs f 1295, 02:

псі. Sc-boeken. Tel:

-654891. Na 18,00 uur

ZT PULAIRE WEERSTATIOI

ЈАС NRDSASG. Prijs f 4499,- . CHE199 breedband- convertor, 30-2000Mhz f 995,-. Yaesu FRG100 f 1699... Kenwood R5000 (е 7 2799,-. Lowe SRX100 — 7399, Yaesu FT847 transceiver HF+50+144+430Mhz, 100/100/50/50 watt f 4895 … Icom IC706MK2 HF+50+144Mhz,100/100/20Wf 2999 … UT106 DSP processor hiervoor f 293,75. ÍC706MK2DSP 7 3099. Yaesu FT820 HF transceiver +50 Mhz 100 watt f 4799,- incl. uitstekende ontvanger. ICOM 1746 TRANSCEIVER HF450+144Mhz, 100,100,100 watt f 4799,- YAESU FT9OOAT HF transceiver 100Wsautotunerf 2495,-. Kenwood TS570D HF transceiver f 3495,-. Icom TBE triband porto 50,144,430 Mhz, breedband ontvangst f 999,-;Yaesu VX-TR miniatuur duoband- portofoon, TX 2m/7Oom, RX 75-1000Mhz + midden- golf AM f 799,-1сот Q7E miniporto+scanner 144/430 Mhz TX, 30-1300 Mhz RX f 499... Yaesu FTSOR 144/430 Mhz f 999,-; Kenwood TH79E 144/480 Mhz f 999... Icom T7E 144/430 Mhz f 899, Kenwood TM-G707. Prijsf 1099... ICOM IC207H f 1295,-. YAESU FT8100 f 1495,

ULTIMETER 500 weerstation 800 Weerstation, f 56: weerstation ў 875,- Nieuw: Weatherpicture. Een groot weerdisplay dat aangesloten wordt op de Ultimeter. Ideaal voor: in huis, scholen,

hoteis, kantoren,

clubs, magazijnen,

lobby's, skihutten, ha-

vens, commandocen-

tra.

Davis weerstation We-

athermonitor Il incl. temperatuur/vochtigheidssensor en regenmeter in een aantrekkelijk doos, aanbieding: / 1599,- (losse delen f 2093,-)

Deze weerstations zijn niet te vergelijken met de goedkope Koreaanse en Taiwanese produkten. POPULAIRE SCANNERS. 1000 kan, 0,5-1600 Mhz 400kan. 0.1-2026 Mhz AR8000 “ 1000kan,0.1-1900 Mhz PRO2042 ` _1000kan 25-1300 Mhz UBC220XLT 200кап, 66-960 Mhz UBC760XLT 200кап, 66-960 Mhz UBCBOXLT 200кап, 66-960 Mhz UBC9000XLT 500кап, 25-1300 Mhz UBC3000XLT 500 kan, 25-1300 Mhz РСН1000Е0 0.1-1300 Mhz allmode. UT106 DSP processor hiervoor ARB200 1000kan,0.1-2000 Mhz 1400,- VERWACHT

549,-; ULTIMETER ULTIMETER 2000

MVT7100

f 649, AR3000

JRC NRD535D incl. BWC en ECSS unit f 3295, ЈАС NVA319 externe luidspreker incl. filers f 499, ICOM А7100 ontvanger, 25-2000 Mhz, allmode

$ 2195, Comtel COM205 scanner, 25-1300Mhz

7 495,-; Bearcat UBC200 port. scanner 66-956 Mhz 7 235 -; Kenwood R5000 ontvanger 0.03-30 Mhz, allmode + VC20 VHF convertor f 2195 ,-; Kenwood AT130 handtuner f 295,-; AOR AR3000A ontvanger 0.1 -2050Mhz f 1575,-; Kenwood АТ50 autom. antennetuner voor TS50 f 499,-; Zetagi BV131 lineair 26-30 Mhz, 1-10Win, 200W uit f 295,-; Kenwood PS52 220V/13.8V 22 A voeding f 575,-;

Kijk op INTERNET: http:/www.rys.nl voor beschrij- vingen, nieuws, aanbiedingen, professioneel, water- sport, luchtvaartelectronica, accessoires, іпгші,сот-

puter etc.etc. - | Wi zijn te bereiken білгі, van 10.00- 1700 uur en za. van

p 10.00-16.00 іш.

RYS ELECTRONICS

Molenwerf 21a 1911 DB Uitgeest The Netherlands

Tel. 0251 - 311934

Fax 0251 - 314032

E

БАМ 202 - oktober 1998.

202-44 Те koop: Icom IC-R1 communica- tie receiver 0,5-1300 Mhz, met extra bat. pack, in doos f 50

ал. Compleet 040-2480327,

202-45 Cursus zendamateur in Purme- rend, aanvang november voor licentie PTT radio en elektrotech- niek. Veron zendamateur verenin- ging info: 020-4821029 of 06- 53183575 of 0299-671888.

Combifech levert een uitgebreid assortiment SSTV, Fax, Weerfax еп Navtex software en modems voor zowel DOS als Windows95. Enkele van de unieke kenmerken zijn multitasking, full duplex, en ondersteuning van video-digiti- zers, scanners en diverse modems, Zie www.mscan.com of bel/fax (0181) 404252.

202-46 Те koop: Kenwood MC80 tafelmic. Nieuw f 100,-. QRZ Hamradio Cdrom CAIISIG Ndatabase + antennas f 75,-. Fritzel FD-3 voor 7 14 28 Mhz 300 watt incl. balun f 75,-. IG. Pieterse, Melkweg 46, 3255 TH, Oude-Tonge.

202-47 "Te koop: Icom R8500 Comm. Ontv. Incl. SP 20 speaker, beide 1 jaar oud f 3500,-. Emperor Shogun 26-30 Mhz f 475,- (nieuw). Combitech Multiscan f 200,-. Diamond ant. 70-2-6M f 125,- Diamond discone f 100,-. Info 0187-643053.

202-48 Te koop: Ericsson GA318 mobiele telefoon met tasje, 2 accu's, bureau- lader, autolader en Nederlandstali- ge handleiding. Wegens betindi- ging abon. Vraagprijs f 290,-. Tel. 078-6164130 na 19.00 uur.

202-49 Wie helpt mij aan een gaaf exem- plaar van “Het jongensradioboek’ Deel 1 van Leonard de Vries? Tel: 079-3168165

Te koop: complete meteosat set. De ontvanger is een insteekkaart voor de computer, Een 2 kanaals ontvanger Meteosat +120-kanaals synthesizer-ontvanger voor de 137 MHz band. Schotel van 90 cm: de Feedhorn versterkt 55dB met soft- ware van sdus cd-rom. Alles is van SSB Duitsland. Nieuwprijs was 2495 DM, nu f 2000,-. (alles 1 jaar oud).

Tevens te koop: antenne filter, МЕЈ-1026, een filter voor de korte- golf, filtert stoorsignalen weg. Nieuwprijs f 410,- nu voor f 275,-. Kruisdipoolantenne voor de NOAA+Meteor, de 137 MHz band met fase lus, 12 elements versterkt 12 dB. Prijs f 300,-, Alles 3 maan- den oud, E,ANDRIES@ ZAP.A2000.NL Tel, 035-7720432.

202-51

Те koop: Prof. ontvangers Racal 1218 f 1000,-. Plessey 7 750,-

RCA 88 f 400,-. Collins 39 OA f 700,-. Kenwood GR-59 f 150,-. Kenwood R820 f 350,-. Becker 1009RF f 200,-. Eddystone 1004 f 250,-. Gezocht: Sony СЕРІ. Tel: 070-3942487..

202-52 JRC/ NRD -525 met VHF / UHF- еп smalfilt. Opt. Yaesu: FRG8800 cpm.ontv, BVU / SP, umatic-en Betacam/SP/Digit-tapes. BVU/SP- en Umatic port. Rec. Type-5 edi-

tingset (nw) Enige profess, A/v-en meetapp. Tel. 0227-581892, Gevraagd: Sony: BVW35 Betacam/SP-rec. AOR-2002, 3030, etc, ontv. Sennh. Microfoons, Luchtv. Ontv. Lowe R535. КІ Videomonitor met ‘underscan / hv-delay Tel. 02207-581892.

202-53 Te koop: Opto-elektronics R11 monitor. Prijs f 800,- nieuw in doos. Tel. na 18.00 uur 06- 55504924.

202-54 Те koop: basisscanner UBC 9000 XLT 25 tot 1300 Mhz. Incl. data- killer in nieuwe staat + orginele doos. Vraagprijs f 475,-. Tel.: 0182-387504, Na 17.00 uur.

Te koop: Complete HF-line bestaande uit een Kenwood TS 9305 met ingebouwd сеп AT 930 automatische antennetuner. In de set zit een extra CW-filter inge- bouwd en de lijn is verder voor- zien van een SP 940 externe spea- ker en Kenwood MC-50 micro- foon. Dit alles gaat weg in 1 koop voor een vaste prijs van f 2250,-. Telefoon na 18:00 uur: 0115- 620567.

Те koop: Wegens beëndiging hobby: Kenwood R5000 kortegolf- ontvanger, incl. alle filters. VC20 convertor - SP430 ext. speaker nieuwwaarde f 4500,-. Vraagprijs F 2000,-. Alles in org. doos - 18 mnd. oud. Tel. 0182-387504.

202-63 Gevraagd: scanner die van 25 tot 1300 Mhz loopt en 1000 opslagka- nalen heeft Tel. 0528-241461,

202-56 Te koop: Kompleet meteosat. Ontvangstsysteem bestaande uit LNC 1700 2 kan. Converter. Satel- lietontvanger WX237 paraboolan- tenne. Antenne voor polaire satel- lieten , WSP137 software digistat 506. Prijs f 1295,-. Tel: 0416- 272463.

202-57 Те koop: Voeding regelbaar 20 amp met meters f 250,-. 10 атр met meters f 135,-, Kenwood R2000 f 750,-. FRG8800 / 750, Ook zoek ik nog steeds oude 27тс, AM, SSB bakken alleen met analoge kanalenuitlezing. Tel. 024- 3774092.

202-58 "Te koop gevraagd: Basis of porta- ble scanner, moet van 25 - 1300 MHz ontvangen. Tel: 0320- 254425.

202-59 Gevraagd: Wraase FX-666 faxcon- verter en een Wraase SC-1 of SC- 2. Reacties naar: nl9222tv@tref.nl of Tel. 0297-273832.

202-60 Те koop: Akai 4000 db en Philips 4302 bandrel zijn allebei defect (snaaraandrijving). Echt voor de liefhebber of sleutelaar. Wie doet cen bod? Moet weg, Inclusief ban- den. Tel. 036-5312821 na 19.00 uur.

202-61 Те koop: AOR 1000xlt handscan- ner 05-1300 mhz met handleiding en servicemanual f 325,-. Tel. 072-5092964.

202-50

Ik communiceer, dus ik leef!

202-55

202-62

—o

202-64 Te koop: Sony wereldontvanger ICF-SW77, prijs f 750,-. Tel: 079- 3168165.

202-65 Gevraagd: Communicatie-ontvan- ger. PJ. Pinxteren, Melis Stokelaan 1030, 2541 ED Den Haag.

202-66

CombiTech levert een uitgebreid assortiment SSTV, Fax, Weerfax en Navtex software en modems voor zowel DOS als Windows95. Enkele van de unieke kenmerken zijn multitasking, full duplex, en ondersteuning van video-digiti- zers, scanners en diverse modems, Zie www.mscan.com of bel/fax (0181) 404252.

Wie wil praten over radiocomm.? (o.a. scanners, portofoons) Ben man, 36 jr., geen baan, wel humor. Postbus 11090, 3505 BB Utrecht (nrd), Andere interesses: compu- ters, doe-het-zelf en elektr. repara-

jk’ leven met weinig geld, veilig en milieubewust huishou- den, asbestonderzoek, gaskachels, praktische jurid. en financ. onder- werpen, survival, zelfverdediging en paintball, psychologie еп (alt.)geneeswijzen en cabaret.

202-67 Те koop: Kenwood R5000. Prijs f 1800,-. Tel. 06-51636618. Bellen na 17.00 uur.

COM216 - 400 KANAALS SCANNER De СОМ216 beslaat het gehele fre- quentiebereik van 25-1300 MHz zon- der een frequentie over te slaan. Hierdoor kunt u vrijwel alle communi- catie ontvangen zoals CB, draadloze telefoons, FM radios, televisicgeluid,

СОМ212 - 30 KANAALS SCANNER De COM212 geeft toegang tot vrijwel

alle communicatie van overheidsdien- sten (politie, GGD, brandweer, etc.), in de VHF-laag, VHF-hoog en UHF- laag banden, Deze scanner heeft 6 programmeerbare zoekbanden voor het vinden van nieuwe, niet gepubli- ceerde frequenties, Het display geeft naast frequentie en kanaalnummer ook weer welke functies zijn inge keld. Met de lock-out functie kunnen bepaalde kanalen tijdelijk overgeslagen S ens et uitsluiten van reeds worden bij het scannen. Mer de delay- bekende frequen cs. Indien functie kunt u de scanner na elke uit- de zoekfunctie actief is, is de maximale scansnelheid zelfs 300 stappen per seconde.

HAM radio en nog veel meer. Frequenties kunnen worden opgesla- gen in 400 kanalen, gegroepeerd in 10 banken. Voorzien van 10 prioriteitska- nalen en Jet-Scan-functie die voor een scansnelheid van meer dan 100 kana- len per seconde zorgt. Daarnaast is er

a-

zending nog 2 seconden laten wachten op сеп eventueel tegenstation.

External CB

Poperless note taking

OPGERUIMD STAAT NETJES RAM-Verzamelbanden*

Een verzamelband zer je makkelijk in een

Record directions from CB radio ог telephone conversation

Rugged conectan wi Wat ought road conditions kast. Hij neemt zodoende nier veel ruimte Recording ie up te 130 seconds д iu ne ve ; in beslag, je hebt een jaargang handig met Dual power: 12V DC and 4 C-cell i Le, Een !

Built-in 3 Watts speaker

opeenvolgende nummers bij elkaar, en hij is

snel herkenbaar aan het RAM-logo op de

A-Way mounting brackat rzamelband

rug van de zwarte band. De With sensitive pick-up microphone kost f 22,-/Bfr. 1320 per stuk (incl. ver- zendkosten). Bestelnr, 92.100.09

“zolang de voorraad strekt

DE PRIJZEN VAN ALLE PRODUCTEN ZIJN INCLUSIEF BTW EN VERZENDKOSTEN Bestellen voor Nederland: maak het verschuldigde bedrag over op rekeningnummer 44.28.83 t.n.v. Televak Uitgeverij in Amsterdam, o.v.v. 'RAM-Servicepagina en het betreffende bestelnummer’. Bestellen voor België: maak het verschuldigde bedrag over op rekeningnummer 230-0568592.95 van de Generale Bank, t.n.v. Televak Uitgeverij, o.v.v. 'RAM-servicepagina en het betreffende bestelnummer’. Zodra uw betaling dan binnen is, sturen wij u uw bestelling(en) toe. Levertijd is са. 4 weken en zolang de voorraad strekt.

mmm RAM 202 - oktober 1998

De VSAT-diensten van Belgacom

In de verschillende landen van de wereld heerst een telkens andere cultuur op het gebied van telecommunicatie, In een groot aantal landen zijn de telefoonmaatschap-

jen al geprivatiseerd, maar nog steeds

zijn er zowel administratieve als techni- sche verschillen die soms heel groot zijn. Ook kunnen de kosten sterk verschillen en zijn er in bepaalde regio's maar een beperkt aantal lijnen beschikbaar. Met een satellietnetwerk kunnen dit soort moei- lijkheden worden omzeild. Daarnaast zijn op veel afgelegen locaties bijvoorbeeld de elektriciteitsvoorziening en de telecommu- nicatienetwerken niet erg te vertrouwen, en om deze reden is de betrouwbaarheid van een satellietnet groter dan van het landnet. Dit kan een ander argument zijn om over te gaan op telecommunicatie via de ruimte.

Met het Belgacom-netwerk kunnen bij- voorbeeld internationaal verspreide LAN's aan elkaar worden gekoppeld. Dit gaat met hoge snelheden en met een hoge betrouwbaarheid, Daarnaast is het net- werk ook geschikt voor (digitale) beeld- en spraakoverdracht en bijvoorbeeld fax.

Diverse diensten De VSAT-diensten van het Belgis combedrijf zijn opgesplitst in een drietal

che tele-

verschillende diensten:

V-Star(R) is een point-to-multipoint dienst voor netwerken voor gesloten gebruikersgroepen. Daarbij kan dyna-

misch bandbreedte worden toegewe aan remote sites, Dat wil zeggen dat de bandbreedte automatisch wordt vergroot als dit voor het gegevensverkeer nodig is. V-Star(R) is primair bedoeld voor data- verkeer, maar ook (digitale) fax en spraak zijn mogelijk. Deze dienst heeft een maxi- male snelheid van 128 kbps en kan bij- voorbeeld worden gebruikt om meerdere LANS aan elkaar te koppelen. Een andere dienst is V-Link, V-Link is een point-to- point-verbinding met snelheden tussen 64

JOHN PIEK

kbps en 2 Mbps. De tegenhanger van de huurlijnen via het gewone telefoonnet. Dit is vooral van belang voor bedrijven met vestigingen in landen waar de telecom- infrastructuur niet zo goed is als wij hier gewend zijn. V-Link wordt in dit soort

==)

ТАТАР? BEEST EE CAS Ee eeh SL EE

Cai

landen gebruikt, maar ook in West- Europa, waar het als back-up voor het normale net wordt ingezet. V-Cast ten- slotte is een eenweg verbinding van 2 Mbps. Deze is speciaal geschikt om een aantal tv-programma's tegelijk te verstu- ren naar een groot aantal locaties. Ook hier is dataverkeer mogelijk. De Europese commissie in Brussel gebruikt bijvoor- beeld V-Cast om tv-uitzendingen naar andere EU-vestigingen in Europa te ver- sturen. Daarnaast wordt V-Cast gebruikt door warenhuisketens en netwerken van kantoren van o.a. banken, verzekeringen

en touroperators.

Betrouwbaar

De betrouwbaarheid van de satellietver- binding is volgens Belgacom nauwelijks afhankelijk van de atmosferische omstan- digheden. De gemiddelde foutkwaliteit benadert die van glasvezelverbindingen. Daarnaast is de beschikbaarheid van de dienst heel goed, die ligt rond de 99,996. V-Star(R) verzorgt de communicatie tus- sen host en terminals, en tussen LAN, Daarbij worden de protocollen SNA of

X.25 gebruikt. Het is een multimedia- privé-netwerk voor gelijktijdige transmis- sie van spraak, data en video. Er zijn client/servertoepassingen mogelijk, intra- net/internet, e-mail en bestandsover- dracht. Bij dit soort satellietverbindingen zijn er doorgaans problemen door de looptijd van het signaal door de ruimte. VSAT is om die reden voorzien van een zogenaamde lokale protocol-spoofing- functie, De communicatie met de klant

wordt lokaal bevestigd, waardoor proto- coluitwisselingen niet worden vertraagd en vrijwel even snel zijn als via het meer traditionele grondnet. Het netwerk is uit- gerust met een zogenaamde burst-onder- steuning voor het opvangen van pieken in de gegevensstroom. Daarnaast verzorgt de dienst de routing, zodat de klant hiervoor zelf geen router hoeft te gebruiken. De bandbreedte van een verbinding kan een- voudig worden gewijzigd.

Het bijzondere van een netwerk als dit is dat er op de plaats waar het netwerk

wordt gebruikt geen aansluiting op een

traditioneel telefoon- of datanet meer

VSATpoint-to-point : V-Link 64kbil/s - 2Mbil/s

Leased Line In The Sky e /

EU WS

GPS en Orbcomm in een handzaam apparaat

agellan Corporation, bekend om

hun GPS-ontvangers, heeft een nieuw apparaat geïntroduceerd, dat zijn gebruiker niet alleen aangeeft waar hij zich op de wereld bevindt, maar hem ook nog in staat stelt waar ook ter wereld e-mail te zenden en ontvangen. Het apparaat, de GSC 100, maakt voor de plaatsbepaling gebruik van het US Global Positioning System, terwijl voor het zenden en ontvangen van e-mail gebruik gemaakt wordt van Orbcomm's Low Earth Orbit satellietsysteem. Boodschappen worden door de satellie- ten ontvangen en opgeslagen om vervol- gens naar een ontvangststation op aarde te worden gezonden, dat er op zijn beurt | voor zorgt dat de boodschap wordt doorgegeven aan de e-mail-geadresseer-

BELGACOM V-STAR NETWORK CONNECTIVITY.

Geostationary

Satellite

Packet Switched _ Network

Belgacom V-8AT.

noodzakelijk is, Daardoor kan de dienst

ook op de meest afgelegen plaatsen wor- den gebruikt. Verder zorgt de leverancier daarbij voor de noodzakelijke vergunnin- gen en inklaring van de apparatuur. De nieuwste versie van de apparatuur voor VSAT maakt gebruik van schotelantennes van 1,80 m.

Als een van gebruikers van het netwerk

noemt Belgacom een schokdemperfabri-

kant met vestigingen in landen als Polen,

Tsjechië en Turkije, waar de infrastruc- tuur op het platteland kwalitatief niet vol- doende is voor hoogwaardige datatrans-

missie, In Afrika wordt het net ook

gebruikt door internet-providers. Het netwerk wordt nog steed: VSAT is ondertussen beschikbaar in een

uitgebreid,

aantal Afrikaanse landen, maar ook in het Midden-Oosten. De beschikbaarheid van het netwerk wordt in hoofdzaak bepaald door goede afspraken over toekenning van de benodigde vergunningen in het betreffende land. Vaak worden ook samenwerkingsverbanden gesloten met lokale bedrijven.

в Bronnen: diverse publicaties Belgacom Belgacom op Intern: w.belgacom.be

de. Het bijzondere aan het systeem is dat het werkelijk overal ter wereld gebruikt kan worden, zonder extra kosten voor gebruik in afgelegen gebieden. De GSC 100 zal ongeveer f 2000 gaan kosten. De aansluitkosten bedragen ongeveer

f 100,- en de maandelijkse bijdrage ongeveer f 60,-. Hierin zit ondermeer begrepen het versturen van 10 berichten. Nieuw en belangrijk hulpmiddel bij plaatsbepaling: de kortgeleden geïntro- duceerde GISGuide. De GISGuide is een draagbaar GPS-systeem, dat de gebrui- ker in staat stelt de posities van objecten

in het veld eenvoudig en nauwkeurig te bepalen, met een nauwkeurigheid van minder dan een meter. De opgeslagen gegevens kunnen in een pc worden inge- lezen.

E-mail sturen en ontvangen over de hele wereld met de GSC 100.

6-

FOTO'S: JAN VAN DE WEERT

De ICOM 1C-746 УНЕ/НЕ Allmode transceiver

Een prachtige set met veel mogelijkheden

Ik communiceer, dus ik leef!

n we verder in an. Dit waren een handmicrofoon (HM-36), een

Naast de transceiver troffe

de doos nog een paar attributen

dubbel gezekerde voedingskabel, een

hoofdtelefoonplug, een aantal

zekeringen en een Engelstalige handlei- ding van 85 pagina’s. Ook waren op сеп aantal losse bladen de schema's bijge- voegd. De 1C-746 weegt ongeveer 9 kg en de bijbehorende afmetingen (1x b x h) bedragen 28,7 x 12 x 31,7 cm. Het ont- vangstbereik begint bij 300 kHz tot 60 MHz voor de kortegolf en 108 tot 174 MHz voor de vhf-band. Het bereik van de zender houdt zich aan de voorgeschreven bandgrenzen. Het zendvermogen is op alle banden traploos regelbaar van 5 tot 100 Watt. Dit geldt op de AM-mode na (5-40 Watt) voor alle modes. Voor de opslag van frequenties zijn 102 geheugens aanwezig. Op de laatste pagina zijn de extra verkrij

bare acces en. We noemen er

een paar ops; diver

e filters op 9 MHz en op 455 kHz, een tafelmicrofoon (SM-20),

een voeding (PS-85), een mobiele korte- golfantenne (AH2b) met bijbehorende antennetuner (AH-4) en een automatische

antenneselector (EX-627).

Het eerste wat opvalt na het inschakelen van de IC-746 is het erg ruim uit

vallen en onder alle omstandigheden goed af te lezen display. De achtergrondkleur ligt in

TONY ROUBOS

de buurt van wit en de getoonde informa- lich-

tie is in het blauw. De achtergrondv ting en het contrast van het display zijn instelbaar. De afmeting van dit display bedraagt 10,5 x 6,5 cm. Het display toont ons een schat aan informatie (Figuur 1).

Zo zijn naast de frequentie (cijferhoogte 1,2 ст) nog tal van andere functies afge- beeld. Het gaat helaas te ver om ze alle-

maal te bespreken. Op de onderste regel staan diverse functies vermeld die thuis- horen onder menu 1, Naast menu 1 is er ook een menu 2. De functies zijn gekop- peld aan functietoetsen die direct onder

het display aangebracht zijn. Met deze functietoetsen kunnen instellingen gewij- zigd worden die vaak gebruikt worden, We komen zo in een soort submenu terecht waar afhankelijk van de gekozen mode (AM, CW etc.) met dezelfde functietoets verschillende instellingen gewijzigd kun- nen worden. Wat er onder de knop ver- stopt zit kan dus afhankelijk zijn van de gekozen mode. Verder is op het display nog een aantal meters aanwezig, zoals een s-meter, swr-meter en een power- en alc- meter. Kortom, het display geeft ons een compleet overzicht van alle bruikbare functies.

Nu we het display achter de rug hebben. blijft nog steeds de vraag over wat de IC- 746 allemaal in huis heeft. Er is al eerder aangetipt dat er standaard een antenne- tuner aanwezig is. Deze tuner kan gebruikt worden op kortegolf en op 50 MHz. De tuner is heel eenvoudig te bedienen, Er is slechts één drukknop aanwezig, de tuner mee geactiveerd wordt. Als het tune-

proces gereed is worden de standen van de varco's per band opgeslagen in het geheu- gen. Dit zorgt voor een versneld tune-pro- eld wordt.

ces als er van band gev Middels or kan gekozen worden uit de drie aanwezige SO-239 delen aan de achterzijde van het apparaat, Er zijn er twee beschikbaar voor kortegolf en 50 MHz. De derde is voor de УНЕ-Бапа. De eerste twee kunnen door de gebruiker per band (niet voor VHF) geprogrammeerd worden. Op deze manier

en antenneselei

wordt het mogelijk gemaakt een keuze te maken uit verschillende antennes. De DSP (= Digital Signal Processor) draagt zorg voor een aantal nuttige functies. Bij de 1C-746 zijn dit Noise Reduction, Automatic Notch Filter en een selectable Audio Peak Filter. Deze drie kunnen tij- dens ontvangst gebruikt worden om diver- se storingen te elimineren. Met de Noise Reduction kan aanwezige ruis sterk wor- den verminderd. Hoe sterk hangt natuur- lijk af van de sterkte van de aanwezige ruis. De mate van onderdrukking is trap- loos instelbaar. De automatische notch is in staat om tegelijkertijd drie tonen van

verschillende frequenties te onderdrukken, zelfs als deze van frequentie veranderen. Het selectable Audio Peak Filter wordt net als de aanwezige pitch-control gebruikt in de cw mode. Er kunnen bandbreedtes gekozen worden van 80, 160 en 320 Hz. Om pulsachtige storingen het leven zuur te maken is een Noise Blanker aanwezig, Deze kan op fm na, in alle modes gebruikt worden. Om zwakke signalen te versterken bestaat de mogelijkheid om twee afzon- derlijke preamps in te schakelen. Preamp 1 versterkt 10 dB in het frequentiegebied 1,8 tot 54 MHz, terwijl preamp 2 16 dB ver-

ED ANT 4J'LSBUSBCW-RTTY-RAM WFM [ITE]

II OO DO 11, It 8

zich naar hartelust uitleven met het elec- tronie keyer menu. Hier zijn tal van zaken in te stellen zoals punt/streep verhouding, paddle polarity, side tone level en nog diverse andere parameters. Er kunnen 4 boodschappen geprogrammeerd worden van elk 50 karakters groot die met een snelheid van 6 tot 60 wpm verstuurd kun- nen worden. De paddle wordt aan de voor- of achterzijde van de IC-746 aange- sloten. Boven deze aansluiting vinden we aan de voorzijde van de transceiver een hoofdtelefoonaansluiting. Als de hoofdte- lefoon wordt ingeplugd, worden de inge-

LI)

SE TX (BLANK) E BE DE. мемо? D CH

COMP MON бб

sterking levert van 21 tot 60 MHz. Om signalen te verzwakken is een attenuator ingebouwd. De vox kan met een druk op de knop in werking worden gesteld net als ak-in-functie, De

de semi- of full-bi afstemknop wordt behalve voor het wijzi- gen van de frequentie gebruikt om tal van andere instellingen te wijzigen en kan door middel van een lock-functie uitge- schakeld worden. Een andere manier om

frequenties te wijzigen is met het aanwezi- ge toetsenbord, Zo bestaat de mogelijk- heid om de frequentie cijfer voor cijfer in te geven of door middel van een enkele toets direct naar een band over te schake- len. Als de afstemknop snel wordt rondge- draaid is de totale frequentieverandering per omwenteling 25 kHz. Wordt er lang- zaam gedraaid dan blijft dit beperkt tot 5 kHz. In het eerste geval is de stapgrootte 50 Hz en ín het tweede geval 10 Hz. De stapgrootte, ook wel step genoemd, kan door de gebruiker ingesteld worden. Zo kan de step worden ingesteld op 0,1, 1, 5, 9, 10, 12.5, 20 en 25 kHz. Voor een kriti- sche afstemming kan deze teruggebracht worden naar 1 Hz. De cw-fanaten kunnen

©

c VOX @BK-IN Р,АМРАТТ AGC-OFF SPLIT DUP + © NR QA Na

APF

ХЕС 150. ANF OON

bouwde of eventueel aangesloten externe luidspreker uitgeschakeld, Natuurlijk ont- breekt het de ІС-746 niet aan een volume-, squelch- en rf-gain-regelaar. Dit zelfde geldt ook voor de mic-gain en rf power control om het vermogen traploos te kun- nen regelen, Of wat te denken van twee vfo's, een rit- en xit-functie (voor beiden geldt een afstembereik van +/- 9,99 kHz in 10 Hz stappen), een speechprocessor en een mogelijkheid om diverse filtercombi- naties in te schakelen, Het zit er echt alle- maal in. Door middel van twee led’s wordt aangegeven of de set zich in de rx-mode (groen) of tx-mode (rood) bevindt, Een derde led, eveneens rood, is aanwezig om de gebruiker erop te attenderen dat de lock-functie (blokkering van de afstem- knop) actief is en een vierde led (groen) licht op als de split-mode is geactiveerd. Om split te kunnen werken wordt gebruik gemaakt van de beide vfo's.

Om frequenties op te slaan beschikt de 1C-746 over 99 geheugens. Per geheugen kunnen een zend- en ontvangsfrequentie, een mode, gekozen filters, een geheugen- naam van negen karakters (keuze uit 127

RAM 202 - oktober 1998

ASCII-karakters), een ctcss-toon of een 1750-Hz-toon worden opgeslagen. Naast deze 99 geheugens zijn er nog twee geheu- gens aanwezig waar een start- en een stop- frequentie voor de searchfunctie kunnen worden opgeslagen. Als laatste geheugen is er het call-channel beschikbaar. Hierin wordt meestal een voorkeursfrequentie opgeslagen. Op het call-channel na kun- nen alle geheugens direct overgeheveld worden naar het vfo. Een andere leuke bij- komstigheid is dat een opgeslagen fre- quentie in het geheugen gewoon met de afstemknop te verstemmen is.

Voor wat betreft de opslag van frequenties zijn we nog, niet klaar. De transceiver beschikt ook nog over het zogenaamde memo pad. Hierin kunnen met een druk op de knop een maximum van vijf (uit- breidbaar tot tien) favoriete frequenties worden opgeslagen. Het geheugen werkt als een fifo (first in, first out). Om het geheel nog verder uit te breiden beschikt de IC-746 per band (te kiezen met het toetsenbord) nog over drie geheugens

delta-scan in het leven geroepen die geac- tiveerd kan worden voor een vfo- of een in het geheugen opgeslagen frequentie. Er kan tot een maximum van +/- 1 MHz om de gekozen frequentie naar activiteit gespeurd worden. In menu 2 kunnen voor wat betreft het scannen nog diverse para- meters worden ingesteld. Dit zijn met name parameters die aangeven wat er moet gebeuren als een ontvangen signaal door de squelch breekt en na hoeveel tijd er verder gescanned dient te worden. Er lijkt maar geen eind aan te komen voor wat betreft het aantal mogelijkheden. Zo is er nog niet gemeld dat de IC-746 beschikt over een ingebouwde swr-meter, een rever- se-mode in cw- en rtty-mode, een aanslui- ting voor een tnc (Packet Radio) voor hf of vhf, een bandscope-functie en Twin PBT

Band Tuning, De bandscope is eigen-

een heel beknopte spectrum-analyser die om de center-frequentie sweept en daarnaast ook de sterkte aangeeft in s-pun- ten. Met de Twin PBT kan de bandbreedte van het middenfrequentgedeelte worden

waarin automatisch per band de drie laatst gebruikte frequenties worden opgeslagen. De al eerder genoemde 99 geheugens kun- nen met de afstemknop worden gekozen of middels een scan-functie worden afges- canned. Er kan gekozen worden voor een complete geheugenscan of een geselecteer- de geheugenscan (alleen de geselecteerde geheugens worden gescanned). Om de activiteit rond een bepaalde frequentie nauwlettend in de gaten te houden is de

Ik communiceer, dus ik leef!

aangepast om interferentie de kop in te drukken. Ze bestaat uit twee afzonderlijke regelaars die afhankelijk van de gekozen draairichting de bandbreedte van het mid- denfrequênt van boven of beneden af gezien kunnen versmallen. Worden ze beide in dezelfde richting gedraaid, dan wordt zelfs het middenfrequent zelf ver- schoven. We hebben al eerder aangetipt dat op het led op de onderste regel twee menu's (menu 1 en menu 2) aanwezig zijn.

Hiermee kunnen vaak gebruikte parame- ters gewijzigd worden. Er zijn ook para- meters die minder vaak gewijzigd hoeven te worden. Deze zijn ondergebracht in het zijn 32 items opgenomen. We noemen er een paar

zogenaamde set menu. In dit menu

op: wel of geen pieptonen bij indrukken

van toetsen, calibratie marker, het active- ren van optioneel geïnstalleerde filters op 9 MHz en 455 kHz, meter peak hold, auto-tune indien de swr slechter wordt dan 1.5 - 3.0 op kortegolf, antenne selec- tor (al eerder besproken), welke taal gebruikt wordt als de optioneel verkrijg- bare voice synthesizer (UT-102) is geïn- stalleerd en een aantal items om de com- puter-interface (CT-17), indien aangeslo- ten, in te stellen. Dit is slechts een opsom- ming van de vele mogelijkheden die in het set menu verstopt zitten.

De achterzijde Op de achterzijde zijn drie antenne-chas- sisdelen voor PL-259 aangebracht. Al eer- der is uitgelegd dat twee hiervan zijn gere- serveerd voor de banden tot en met 50 MHz. De derde is uitsluitend voor de vhf band. Gebruikers die een lineair willen gebruiken hebben de beschikking over een send (ground bij ptt) en een alc aanslui- ting. Ook de aansluitingen voor een exter- ne luidspreker of het computer-intei

ce vinden we hier terug. De optioneel ver- krijgbare automatische antennetuner (AH-4) wordt aan de achterzijde middels een vier-aderig kabeltje met de transceiver verbonden. Om de versterking van de speech compressor in te stellen is aan de achterzijde een potmeter aangebracht. Het aansluiten van randapparatuur (bijv. pac- ket-modem, rtty of amtor) vindt plaats via een van de twee aanwezige accessoire- pluggen, АССІ en ACC? genaamd. Welke aansluiting wat

staat vermeld op een aangebrachte sticker.

Praktijk

Met de vele mogelijkheden die de ІС-746 aan boord heeft, waren we zelf uiteraard nieuwsgierig naar de praktijk. De 2-meter band werd als eerste bezocht. De zend- en ontvangst-rapporten waren dik in orde. In een enkel geval konden we met de tone- scan functie een uitgezonden ctcss-toon detecteren die vervolgens op het display zichtbaar werd gemaakt. Ook de preamp en de Noise Reduction functie bleken han- dige hulpmiddelen te zijn op de vhf-band. Op kortegolf waar het behoorlijk rumoe- rig kan zijn, bleken diverse functies die tot

HENHE TRANSCEIVER

APEIANF.

Li

ELEC-KEY

ISL E E EH 6565-0

ny doel hebben het luistergenot te vergroten, goed uit de verf te komen. De automati- sche notch is hier een goed voorbeeld van. Twee aangetroffen fluitjes waren simpel- weg door een druk op de knop verdwe- nen. Ook ruis was behoorlijk de kop in te drukken met de Noise Reduction en sto- ring op nabuurkanalen kon met een gerust hart aan de Passband-tuning wor- den overgelaten. De bediening leek in het begin nogal moeilijk door de grote hoe- veelheid knoppen, toetsen en regelaars. Dit verandert snel als een paar uurtjes met de set gespeeld wordt. Het lcd met zijn vele menugestuurde functies is daar

EUWS

Nieuwe antennes GB antennes & Towers

B Antennes & Towers in Brielle,

heeft een aantal nieuwe antennes aan haar assortiment toegevoegd. Bijvoorbeeld de GB 27-4 elm Kruisyagi (8 elm). GB Kruisyagi's voor de 27 MHz zijn een oplossing voor horizontaal en vertikaal gebruik. Met als voordeel dat de versterking van de antenne (dBd) geheel tot zijn recht komt. Dit houdt in dat de versterking van de antenne zowel hori- zontaal als vertikaal gelijk is. Deze kruis- yagi's zijn gemaakt van half golflengte elementen (5,50 mtr.). Ook kent de GB Kruisyagi de mogelijk- heid om deze twee antennes met elkaar te koppelen zodat je een circulare polarisa- tie krijgt (dus horizontaal en vertikaal door elkaar) omdat het signaalgedrag over een lange afstand vele malen van polarisatie verandert. Daarover moet wel gezegd worden dat de antennes op dezelf- de frequentieband moeten worden afge-

Cer?

zeker een belangrijk hulpmiddel bij. In een oogopslag is namelijk te zien welke functies in- of uitgeschakeld z gebruik van een goede voeding is сеп

noodzaak, Tijdens zenden met vol vermo- gen wordt bijna 20 A verbruikt,

Conclusie

Een prachtige set met haast onbeperkte mogelijkheden. Om dit artikel te kunnen schrijven zijn een heleboel zaken kort de revue gepasseerd. Dit is nodig om niet een halve RAM vol te schrijven over de IC- 746. Gezien het aantal mogelijkheden is dit gebeurd voor je er erg in hebt. Voor de

zendamateur is deze set zeker de moeite waard, Zeker op kortegolf waar het vaak wemelt van storingen van allerlei aard, kan door de nieuwste technieken toege- past in de IC-746, in de meeste gevallen weer storingvrij naar uitzendingen worden geluisterd. Het is daarom ook zeker de moeite waard om het toestel te laten demonstreren bij een van de vakzaken in Nederland om zo zelf een beeld te krijgen van deze nieuwe Icom set. De adviesprijs voor de ІС-746 bedraagt f 5393,-.

D Met dank aan de firma Amcom voor het ter beschikking stellen van het testexemplaar.

GB 27-4elm Ruad.

steld. Ook is het mogelijk om met de GB Kruisyagi op 2 verschillende frequenties uit te komen. Bijvoorbeeld door 4 ele- menten vertikaal te plaatsen voor de FM Band 26.960 tot 27.405 MHz en 4 ele- menten horizontaal te plaatsen voor de DX-verbinding 27.405 tot 27.990 MHz. Hiervoor moet u dan wel twee coaxkabels hebben die naar de TX/RX gaan. U bent

in het voordeel met een kruisyagi omdat deze 3/4/5/6 elementen vertikaal gericht zijn op het station dat u hoort. Dit werkt maar met één element (verticale ronds- traler),

Een ander voordeel van de GB Kruisyagi is dat u het station beter kunt ontvangen omdat u de antenne met meer elementen kunt uitrichten naar de richting van het ontvangen signaal. Wilt u het signaal wegdraaien (veranderen van richting) dan zal het minder sterk worden, Dit kunt u ook bereiken door de antenne over te zetten met een antenne schakelaar naar de horizontale elementen. Dit heeft als voordeel dat de antenne nu 90 graden is verschoven in ontvangst en het ontvan- gen signaal met 30 db verzwakken zal. Dus er zijn genoeg voordelen te behalen met de GB Kruisyagi's. Verkrijgbaar in uitvoeringen 2x3elm/2x4elm/2x5elm/ 2x6elm.

(35) —— |

RAM 202 - oktober 1998

Documentatie

Zonder goede en complete documentatie heb je maar een half apparaat in je shack staan! Immers bij reparatie, restauratie, gebruik en onder- houd van dumpapparatuur heb je een volledige documentatie nodig. In amateurjargon ook

wel kortweg 'doc.' genoemd.

mm

Db his

In (ex)militaire verbindingsapparatuur worden vaak andere coderingen en type- nummering gebruikt dan in commerciële

apparatuur. Toch zijn deze soms gelukkig,

wel uitwisselbaar met elkaar als je de equi-

valent maar kent, Zo bestaan er lijsten van

‘Service Valves and their Commercial Equivalents? Om deze hier allemaal te noemen gaat te ver en is niet mogelijk. Je moet deze doc. zien te bemachtigen op bijv. radiobeurzen, maar daarover straks wat meer. Hier volstaan we met het noe- men van enkele fabrikaten met lettercode en een enkel voorbeeld van een zeer bekende buis.

A=American, B=British Thomson- Houston, C: ssi Mazda,

E- lectrical & Musical Industries, G=General Electric Co. of

swan,

Britain, H=Ministry of Supply, M-Mullard, N-British Admiralty, O-Marconi Osram Valve Co., P-Philips, Q=Hivac, S-Standard Telephone & Cables, T- Tungsram.

Bijvoorbeeld; CV 124 = 807 (A), maar ook bekend bij de Royal Air Force onder no. VT 60 = 807.

En zo zijn er veel specificaties die te vin-

59)

den zijn іп oudere boeken en documenta- tie met supplementen. Denk maar eens aan verbrande en onherkenbare onderde- len die je in het apparaat niet meer kunt herkennen of de waarde er van vaststellen. De stuklijst uit de documentatie met codenummer kan dan uitkomst geven ! Niet lang na de Tweede Wereldoorlog ver- schenen er enkele uitgaven op de markt voor de toenmalige radiozendamateurs zoals bijv. * Apparatu titel: ‘Stripping Down’. Dit hoofdstuk

Using Ex-Service Radio

met daarin een hoofdstuk als

handelt over het ontmantelen van appara- tuur middels een methode waardoor de vrijkomende onderdelen weer gebruikt konden worden voor nieuw te bouwen (amateur)-apparatuur.

Bedenk dat je toen geen elektronica- onderdelen kon kopen zoals nu wel het geval is. Gelukkig denken we nu over dat

HENK VAN LOCHEM

‘strippen’ anders! Niet meer doen dus. Oudere dump-documentatie is dus erg belangrijk en ik was dan ook erg tevreden toen ik enige tijd geleden een aanzienlijke hoeveelheid ‘doc’ in bezit kreeg.

Alles was ongeordend, dus het eerste wat je te doen staat is een inventarisatie maken

van alle Technical Manuals met coderin- gen en supplementen. Anders heb je gewoon enkele kisten vol met een heleboel (oud) papier en is het niet toegankelijk. Verscheidene uren zijn daarin gestoken waarbij ik ook documentatie tegenkwam van militaire trucks, helikopters etc. Deze doc is apart gehouden om wellicht als ruilmateriaal te gebruiken voor andere geïnteresseerde verzamelaars,

Opmerkelijke.apparatuur...

Bij het lezen en uitzoeken van de docu- mentatie kom je soms apparatuur tegen waarvan je het bestaan niet wist, Je kan nu eenmaal niet alles weten, en soms kom je dan ergens achter waarvan je je al langer afvroeg waarvoor сеп bepaalde mogelijk- heid op-een bepaalde radioset diende.

In de doc. TM 11-242, dat.02/1945, van de bij radio-dumpamateurs welbekende draagbare zendontvanger type SCR-300. 000 (40-48 MHz.) staat ver= meld dat het chassisdeel op de linkerbo-

ofwel de BC.

venzijde van het bedieningspaneel bestemd is, middels plug PL-68, voor de t met andere gst en het weer

doorverbinding van d

apparatuur voor on

De draagbare zendontvanger, type SCR«300 (ВС-1000) gemonteerd op een draagstel

doorzenden van signalen die van een afstandsbesturing komen. Een relaisfünc- tie dus. Meestal neem je dan die gegevens voor kennisgeving aan totdat je opeens in een andere doc; deze toepassing afgebeeld ziet staan!

En deze toepassing betrof o dit geval de Sound Locating Set type GR-6-A,

US; Army, beschreven in de-documentatie TM 11-2552A, dat; 06/1951. Een opmer- kelijk apparaat dat de moeite waard is om cens nader te bekijken.

Documentatie heb je nooit genoeg!

De Sound Locating Set...

De Sound Locating Set, gevoed uit een. loodaccu van 6-volt, werd gebruikt voor de bepaling van afstand en locatie (coördi- naat) van vijandelijke wapens. Het geluid van de ontploffing/knal van een projectiel dat uit een vuurwapen wordt afgeschoten werd opgepikt door een combinatie van drie speciale microfoons type T-56 die op een pen in de grond geplaatst zijn in de vorm van een grote driehoek. Op deze microfoons worden fluorescerende marke- ringsblokjes geplaatst zodat deze ook bij nacht zichtbaar zijn als ze met een lichts- traal worden beschenen. Deze driehoek. bevindt zich op enige afstand van de. waarnemerspost, Als je de afbeeldingen bekijkt krijg je een goed beeld van de juiste opstelling:

Het opgepikte signaal wordt toegevoerd. aam bet belangrijkste onderdeel van de Set nl de Recorder type BC-1323-A.

In deze recorder zijn drie LE-versterkers geconstrueerd die de ontvangen signalen toevoeren door middel van opnamekop- pen op сеп eindloze magnetische band. Het frequentiebereik voor opname en afspelen bedraagt са. 60 tot 300 Hz.

De opname/weergav-koppen kunnen vanaf de frontplaat van de recorder met het zgn.'scanning wheel’ mechanisch heen en weer geschoven worden in de lengte- richting van de tape.

Omdat geluid nu eenmaal een bepaalde tijd nodig heeft om zich te verplaatsen en gehoord te worden in dit geval door de in het veld geplaatste microfoons, zal micro- foon nr.1 het geluid eerder horen dan nr.2 enz: Je komt nu dan ook bij het principe waarop dit apparaat werkt en dat is de faseverschuiving, De set kan relatieve ver- schillen in fase tussen twee kanalen meten

RÀ À—

met 0.2 milliseconden,

Na opname van het ontvangen geluid. wordt dit weer vanaf de tape door de recorder gereproduceerd en zichtbaar gemaakt op een Kathode Straal Buis,

Met behulp van een tweetal bij de Set behorende plastic rekenschijven, de zgn. "Computor en Plotting Board’ kan dan de. richting en hoek bepaald worden, En hoe je dan uit een vectordiagram de reactantie kan berekenen laten we hier maar over aan de operators, Het nominale bereik van de apparatuur ligt ongeveer tussen de 2000 en 4000 yards.

De complete Set bestaat feitelijk uit een. drietal recorders waarvan er twee opera- tioneel zijn, eventueel gekoppeld aan de draagbare zend /ontvanger type SCR-300. (BC-1000) of met een vaste lijnverbin- ding, terwijl de derde recorder als reserve- apparaat dient.

Aan de zijkant van de Recorder BC-1323- A zitten achter een paneel dat opklapbaar is alle aansluitingen, o.a. voor bovenge- noemde zend /ontvanger, telemicrofoon, lijnuitgang, zekeringen en instellingen voor focussering en intensiteit van de kathodestraalbuis.

Ja mag wel spreken yan een heel complete uitrusting want standaard hoort bij deze Set ook; de Multimeter TS-297/U, een sol- deerbout, 3 haakse zaklantaarns, een gereedschapstas compleet met inhoud, batterijboxen, kabels, snoerhaspel, kom- pas, reservebuizen еп пов veel meer klei» ne reserve-onderdelen.

En tenslotte hoort uiteraard ook in deze rij thuis; de documentatie, immers zonder. "doc! heb je maar een half apparaat !

Documentatie heb je nooit genoeg !!

RAM 202 - oktober 1998

Ik communiceer, dus ik leef!

Er verdween veel van de kortegolf. Al vaker keken wij met weemoed achterom. Gelukkig is er nu ook iets positiefs te mel- den. Het wereldomvattende NAVTEX sys- teem dat deel uit maakt van het GMDS: systeem (Global Maritime Distress Safety Service), wordt volop gebruikt. Als onder- deel van dit veiligheidssysteem heeft NAV- TEX een goede toekomst.

Eigenlijk moeten wij spreken van het pro- tocol FEC (Forward Error Correction). Dit is het transmissiesysteem dat gebruikt wordt ten behoeve van het NAVTEX net- werk. FEC is niets anders dan een redelijk geavanceerd TELEX-systeem. Het is ont- wikkeld op initiatief van de IMO (International Maritime Organisation). Het werkt als volgt: de tekst wordt uitge- zonden als RTTY met een shift van 170 Hz. De uitzending vindt plaats als een constante stroom tekens. Met een vaste

regelmaat worden synchronisatietekens uitgezonden. Het ontvangende station wordt gesynchroniseerd met het uitgezon- den signaal. Elk karakter wordt twee maal uitgezonden met een tussenpauze van 280 milliseconde. Als er door kortstondige sto- ring een karakter verminkt raakt, vervangt de software automatisch het onbruikbare karakter door het correcte. Lukt dit toch niet, dan wordt het verminkte teken ver- vangen door een ‘Joker’. De jokers worden in de tekst afgedrukt als asterisk (sterre- tje). Daardoor blijft het aantal karakters in een tekst onveranderd, waardoor de tekst langer herkenbaar blijft.

De uitzendingen

Bijna alle uitzendingen vinden plaats op. 518 kHz. Dat is handig, want op een schip dat zich verplaatst hoeft men niet steeds op andere frequenties af te stemmen. Door een slim systeem, waarbij alle zen- ders in een steeds terugkerend tijdschema uitzenden, is het zelfs mogelijk om, door domweg op tijd te selecteren, één bepaald station te ontvangen. Aangezien elk sta- tion overigens een eigen kenmerk heeft, kan ook de software hier selectief te werk gaan. Bekijken wij afbeelding 1 dan zien wij de zenders die gesitueerd zijn in Navarea 1. Aangezien het bereik van de zenders zo’n 200 tot 300 mijl is, pakweg 200 tot 600 kilometer, zullen zij elkaar nauwelijks storen. Omdat de stations exact op dezelfde frequentie zitten, ontstaat er door het zwakkere ‘onderliggende’ signaal geen interferentietoon, dus geen storing.

Afbeelding 2 toont de kenmerken en bij- behorend zendschema. Hier is duidelijk te zien dat de zenders elkaar op deze manier niet storen. Tevens valt op dat er een cyclus is van 4 uur, waardoor elk station 6 x per etmaal aan bod komt. Dit heeft dan betrekking op de uitgebreide weersver- wachtingen. ook het uitgelezen moment om op NAV-

jenoemde tijden zijn dan

TEX af te stemmen, omdat deze uitzen- dingen wat langer duren. Voor Nederland geldt dus dat, beginnend bij 3.48 u, elke vier uur een vrij langdurig weerbericht kan worden ontvangen. Tussentijds wor- den alle andere boodschappen verzonden. ‘Aangezien elke categorie boodschap ook weer een eigen kenmerk heeft, is het voor de software, of die zich nu in een compu- ter of een microprocessor bevindt, moge- lijk om selectief met deze berichten om te gaan. Het betekent in de praktijk dat op een LCD-display slechts die mededelingen

verschijnen die voor de gebruiker van belang zijn of die hij wenst. Dat heeft een aardige reductie in papiergebruik tot gevolg. (Met slecht weer is zonder selectie tien meter papierstrook per dag wel haal- baar...)

Internationaal zijn voor de berichten cate- gorieën de volgende codes afgesproken:

A: Navigatiewaarschuwingen die alles omvatten van algemene aard waarmee opvarenden te maken kunnen krijgen. Overboord geslagen lading, nieuwe wrak- ken, verplaatsingen van booreilanden etc. B: Stormwaarschuwingen

(с D: Opsporings- еп reddingsoproepen

gangberichten

(tevens te horen op marifoonkanaal

16, 2182 kHz en 500 kHz)

E: Weerberichten

F: Loodsberichten

G: Berichten over het Decca navigatiesys- teem

Н: Berichten over Loran C navigatiesys- teem

menig opvarende het Engels niet voldoen- de beheerst. In tropische gebieden wordt bovendien 4209.5 kHz (tropenband) gebruikt, omdat de ontvangstcondities op 518 kHz daar soms slecht kunnen zijn. Sporadisch zullen deze signalen in Neder- land hoorbaar zijn, en dan nog bijzonder zwak.

Ontvangst van NAVTEX door radio- amateurs

In principe is ontvangst door iedereen mogelijk, op voorwaarde dat hij over de volgende apparatuur beschikt:

* Een stabiele ontvanger die in staat is om 518 kHz goed te ontvangen.

* Een antenne die in staat is om voor- noemde ontvanger van voldoende signaal te voorzien. Een langdraad van 12,5 tot 20 meter met bijvoorbeeld een MLB is een minimum.

Daarnaast:

* Software die in staat is FEC te ontvan- gen. Te denken valt aan Code-3, Mode- master en mogelijk freeware die momen- teel op internet is te vinden,

Figuur 2: Correct afgestemd NAVTEX-signaal.

I: Berichten over Omega navigatiesysteem J: Berichten over SATNAV systemen

К: Gereserveerd voor berichten m.b.t. ove- rige elektronische navigatie-middelen

L: Waarschuwingen betrekking hebbende

op categorie A

V: Details omtrent berichten uit categorie

A

Z: Bericht dat er geen berichten voorhan-

den zijn

Bij de vier categorieën G, Н, Len J betreft het meestal mededelingen dat het systeem in kwestie niet zo geweldig functioneert... Bij bijna alle NAVTEX-apparaten kunnen de categorieën A, B, D en L niet van ont- vangst worden uitgesloten.

Het NAVTEX-systeem is geheel Engels- talig. Voor anderstalige landen kan dat een probleem zijn. Daarom is de frequentie van 490 kHz gereserveerd voor anderstali- ge landen die daarop hun diensten willen uitvoeren, Met name valt te denken aan Spaanstalige landen in Zuid-Amerika waar

ов

* Een hardwaredecoder die in staat is het signaal te decoderen en naar een printer- formaat om te zetten, zoals de FAX-1 уап ICS.

De softwarematige benadering Aangezien veel luisteramateurs al een ont- vanger hebben waarmee op 518 kHz kan worden geluisterd, is het gebruik van soft- ware misschien wel de meest logische weg. Voor de -mij bekende- software als Code- 3 en Modemaster is geen bijzondere com- puter nodig, Modemaster loopt’ zelfs al op een 286, en het biedt een schitterend stuk software waarmee op geavanceerde wijze NAVTEX selectief kan worden ont- vangen.

Code-3 kan alleen gewoon FEC ontvan- gen. Selectie is echter niet mogelijk: elke uitgezonden tekst wordt weergegeven. Met het Modemaster pakket, dat ook wordt verkocht onder de naam ICS FAX is, met enige oefening, ontvangst van.

Dë RAM 207 Á- oor 1998

NAVTEX heel goed mogelijk. Het pakket wordt aangeboden voor ongeveer f 350,-. Bij gebruik van Modemaster is het afstem- men van de ontvanger vrij kritisch. Het wordt dan ook beslist aangeraden om af te stemmen tijdens de uitzendingen van het weerbericht, vanaf 3.48u elke vier uur. Dit duurt enige minuten en dat vereenvoudigt het afstemmen. Het is mogelijk dat u even aan het worstelen bent voordat de soft- ware goed decodeert. Met name bij gebruik van een HF-150, die een aflees- nauwkeurigheid heeft van 1 kHz kunnen zich wat problemen voordoen. Dit is ech- ter éénmalig. Bovendien kan gebruik wor- den gemaakt van de afstemhulp de Mini- scope. Als het patroon er uitziet zoals de afbeelding toont, is de kans op goede ont- vangst groot,

Freeware? Ga op zoek op internet, er is vast en zeker wel iets te vinden!

Hardwaredecoders

De enige mij bekende -en mijn trotse bezit- is de FAX-1 van ICS, Destijds werd deze verkocht voor fl. 1300.-. Nieuw zijn ze bijna niet meer te koop. Het grijze kast- je met LED-bar rechtsboven wordt echter regelmatig voor een honderdje of twee à drie aangeboden. Dit fraaie apparaat is tevens in staat weerkaarten te decoderen en naar cen printer te sturen. Bovendien kan het met behulp van het ingebouwde klokje tijdgestuurd een bepaald tijdsblok ontvangen. Best handig. Eenvoudige prin- ters zoals een Epson, of een Star zijn uiter- mate geschikt. Een voorwaarde is zo onge- veer dat ze Epson FX-80 compatibel zijn. Veel oudere, eenvoudige printers zijn dat. Aangezien matrixprinters voor weggeef- prijzen te koop zijn, betekent zien abso- luut kopen!

Als u geen ontvanger bezit, kunt u de aan- schaf overwegen van een NAVTEX-ont- vanger.

Er wordt een aantal speciale ontvanger/ decoders op de Nederlands markt aange- boden. Deze apparatuur is in vrijwel elke betere watersport- of scheepsbenodigdhe- denwinkel verkrijgbaar. De apparaten zijn te koop vanaf f 900,- tot over de f 3000,-. De NAVTEX-ontvangers zijn voorzien van een vaste ontvanger op 518 kHz, waarbij op bestelling soms uitvoeringen in 490 kHz leverbaar zijn. Elke moderne NAV- TEX-ontvanger bezit selectiemogelijkhe- den waardoor het mogelijk is berichten naar keus te ontvangen. Dit betekent een aanmerkelijke besparing op papier, terwijl de berichtenstroom overzichtelijker wordt.

Ik communiceer, dus ik leef!

Figuur 1: Indeling van Navareas over de wereld.

Mooi meegenomen als je alleen op een zeilschip zit en snel de situatie moet kun- nen overzien. Bovendien zijn alle duurdere apparaten, die goedgekeurd zijn voor de beroepsvaart, voorzien van een zelftest, waarmee de ontvanger, de processor en de printer kunnen worden getest. Veel appa- raten zijn ook in staat te bekijken of een bericht al eerder is afgedrukt. Wordt een bericht als zodanig herkend, dan wordt het nogmaals afdrukken verhinderd. Ook zijn veel apparaten in staat om bij een foutpercentage boven 30% het printen te staken. Bovendien wordt bij een foutief teken een joker (asterisk op papier) gebruikt. Tot slot vinden wij nog allerlei faciliteiten als een alarm voor einde papierrol, of een te lage voedingsspanning. Deze snufjes verschillen per apparaat. lets wat niets met NAVTEX te maken heeft, maar wel op veel apparaten aanwezig is, is de mogelijkheid om de posities uit te printen die door een GPS zijn vastgelegd. Deze uitwisseling vindt plaats door middel van het zogenaamde NMEA 0183 proto- col. Het is een protocol dat door vrijwel elke fabrikant van nautische apparatuur wordt gehanteerd, waardoor het mogelijk wordt apparaten van verschillende makelij met elkaar te laten communiceren. De beperking dat de meeste ontvangers alleen 518 kHz'kunnen ontvangen, wordt door Debeg met de Debeg 2900 opgeheven doordat daar een extern interface op kan worden aangesloten, waarmee hij met andere ontvangers kan worden gekoppeld. Kenmerkend voor alle apparaten is wel dat ze een opmerkelijke eenvoud uitstralen.

ët

De bediening moet per definitie eenvou- dig zijn. Immers als het om veiligheid gaat moet je niet een compleet keyboard hoe- ven te bedienen,

Vecom K-41 het buitenbeentje Een leuk buitenbeentje is de Vecom K-41. De firma Vecom, gevestigd in de wereld- stad Elburg, is gespecialiseerd in datacom- municatie en heeft veel projecten onder handen gehad voor o.a. Rijkswaterstaat. Het apparaat is daar in de vrije uurtjes ontstaan, maar neemt een unieke plaats in in het rijtje van de pakweg 10 NAVTEX- ontvangers die momenteel op de markt zijn. Het apparaat heeft een dotmatrix dis- play waarin 8 regels tekst met 40 tekens kunnen worden getoond. Aangezien men in het apparaat nog ‘wat’ geheugenruimte over had, ontwikkelde men een complete getijdenklok die de waterstanden voor enige honderden havens in Europa bere- kent. Als een haven is geselecteerd, wordt in het display de getijdenkromme getoond die aangeeft hoe de waterstand op een bepaald moment zal zijn. Met zijn prijs van zo’n dertienhonderdvijfig gulden blijft de K-41 een prijzig instrument, maar het biedt wel veel extra's. Voordat de stormachtige herfst weer in alle hevigheid losbarst kunt u zich nog een tijd- je oriënteren. NAVTEX-ontvangers komt u niet vaak gebruikt tegen, maar misschien is het de moeite waard om de komende radiomarkten eens grondig uit te kammen. Het is de moeite waard, want met NAVTEX kunnen wij nog jaren vooruit!

H

Э ІСОМ

Um 28

A ‘world’ of listening that fits in your palm!

Compacte, spatwater:

Met afmetingen van slechts 58 x 86 x 27 mm past de IC-R2 makkelijk in uw handpalm of borstzak. De spat- waterdichte behuizing volgens JIS-2 zorgt voor een probleemloze werking in de elementen.

FMW en AM

één knop

400 geheugenkanalen, verdeeld over 8 banken die u naar eigen behoefte kunt vullen.

Auto-squelch zorgt ervoor dat u ook In te stellen op 30, 60, 90 of 120 min. zeer zwakke signalen kunt (blijven) ontvangen zonder dat u opnieuw de

Еп nog veel meer. squelchdrempel afstelt. 9

Het ontvangstbereik van de IC-R2 loopt van 0.495 tot 1310 MHz, verdeeld in 9 frequentiebanden. De laatst ingestelde frequentie wordt opgeroepen zodra u een band weer . „ gaat gebruiken; alsof u 9 VFO's tot ж uw beschikking heeft. Gemak dient > de mens. .

3 АЗ АВА, meer af tel.

inGamcóm: nl LS

De 36 mm speaker levert krachtig en helder audio in alle mode's.

Tn Friesland heeft de regiopolitie de districten opnieuw ingedeeld en hernoemd. Het ziet er nu als volgt uit:

District 1, Noord-West Friesland

Groep Harlingen, n Groep Leeuwarderadeel 12 Terschelling, Vlieland 13 Ameland, Schiermonnikoog, 14

District 2, Noord-Oost Friesland

Groep Dantumadeel 21 Groep Tytsjerksteradiel 2 District 3, Drachten

Groep Smallingerland 31

FARER LUTE NATLTESS)

Deze rubriek is bestemd voor de scannerluisteraars. Heeft и

nieuws of nieuwe gebruikers gehoord of nog onbekende fre-

quenties gevonden? Stuur uw brief naar: RAM-frequenties,

Postbus 75985, 1070 AZ in Amsterdam. Deze maand is deze

rubriek samengesteld door Johan Beck uit IJmuiden.

ninklijk T De oplettende luisteraar zal het inmiddels wel gemerkt hebben, bij de KMar zijn de verbindingen flink veranderd. Sinds de invoering van het ILM gebeuren zijn ook hier alle zenderplaatsen en kanalen her- zien. Gelukkig ben ik in het bezit geko- men van een nieuwe lijst met de zender- locaties die ik u niet wil onthouden. Kanaal 1, zenders te Doetinchem, Emmen, Goes, Gorinchem, Leeuwarden, Weert.

Kanaal 2, zenders te Assen, Berg en Terblijt, Den Helder, Sommelsdijk, Utrecht, Vorden.

Kanaal 3, zenders te Breezanddijk, Dordrecht, Enschedé, Groningen, Harderhaven, Oostburg, Vierlingsbeek. Kanaal 4, zenders te Amersfoort, Darp, De Cocksdorp (Texel), Eindhoven, Rotterdam, Winterswijk.

Kanaal 5, zenders te Arnhem, Middenmeer, Ommen, Scharendijke, Ubachsberg, Zoutkamp.

Kanaal 6, zenders te Almelo, Amsterdam, Bruinisse, Drachten, Geleen, Veghel. Kanaal 7, zenders te Apeldoorn, Deurne, Haarlem, Nieuweschans, Rucphen, Sneek. Kanaal 8, zenders te Breda, Middelburg, Schiphol, St.Odilliënberg, Veendam, Wageningen, Zwolle.

Kanaal 9, zenders te Ootmarsum, Tilburg, Venlo, Wolvega.

Kanaal 10, zenders te Bergen op Zoom,

Ik communiceer, dus ik leef!

Emmeloord, Hollum (Ameland), Leiden, Nijmegen.

Kanaal 11, zenders te Alkmaar, Delfzijl, Geldermalsen, Hoogeveen, Luyksgestel, Terneuzen.

Kanaal 13, zenders te Den Haag, Nijkerk, West Terschelling.

Kanaal 14, zender Hilversum.

De zenderlocaties van kanaal 12 (Centrale Verkeerspost te Driebergen) zijn voor zover bekend ongewijzigd. Omdat het voor mij tot nu toe nog niet mogelijk is geweest om alle bovenstaande gegevens te controleren kan het zijn dat er al weer wat veranderd is.

Voor de goede orde bij deze ook nog even de juiste frequenties die bij de kanaal- nummers horen.

Kanaal 1 81.2800 / 73.2800

Kanaal 2 81.3000 / 73.3000

Kanaal 3 81.3200 / 73.3200

Kanaal 4 81.4800 / 73.4800

Kanaal 5 81.5000 / 73.5000

Kanaal 6 81.5200 / 73.5200

Kanaal 7 81.5800 / 73.5800

Kanaal Š 81.6000 / 73.7000

Kanaal 9 81.6200 / 73.7200

Kanaal 1081.8800 / 73.8800

Kanaal 1181.9000 / 73.9000

Kanaal 1281.9200 / 73.9200

Kanaal 1380.8500 / 72.8500

Kanaal 1481.9500 / 73.9500

District 4, Heerenveen

Groep Heerenveen 4l Groep Lemsterland 42 Groep Ooststellingwerf 43 District 5, Sneek

Groep Bolsward 51 Groep Sneek 52 Groep Nijefurd 53 District 6, Midden Friesland

Basiseenheid N-O Leeuwarden 61 Basiseenheid N-W Leeuwarden 62 Basiseenheid Zuid & Boarnsterhim 63

In de 467 MHz, net na het einde van de politie portofoons, zijn 9 frequenties vrij gekomen die gebruikt kunnen worden voor diverse toepassingen. Het zijn duplex frequenties, de ingang ligt 10 MHz lager. 467.3500 Beverwijkse Bazaar kanaal 4, Beverwijk

Stadswacht Haarlem

UNA elektriciteitscentrale Amsterdam West

467.3700 467.3900

Luchtvaart

In de luchtvaartband is weer een aantal nieuwe frequenties toe gewezen. 118.075 Schiphol Approach (back-up frequentie)

Netherlands Discrete Emergency Frequency. Schiphol Start-Up frequentie ACC Amsterdam Radar Zuid 2

ACC Amsterdam Radar extra Stack frequency.

ACC Amsterdam General UHF frequency

120.875

124.775 127.775

134.375

341.600.

121.625 127.625

DELTA High sector DELTA Sector primaire frequentie

RUHR Sector COASTAL Sector DELTA Sector secundaire frequentie

RUHR Sector (was eerst de 362.250)

COASTAL Sector (was eerst de 300.450) DELTA Sector

133.250 135.450 135.975 249.950 340.775

340.775

145,7375 149,4625 149.6375 149.7625 151.6125

2 meter repeater Lelystad Strand Horst (gem. Ermelo) Taxi Buter / Treintaxi Putten Taxi Bakker Ermelo,

Taxi 18000 / Treintaxi Harderwijk

Gemeente Werken Harderwijk Taxi Bochove Harderwijk

152.5375 158.5700

Politie Luchtvaartdienst

De helikopters en vliegtuigen van de PLD maken voor contact met de KLPD en de regiopolitie Rotterdam-Rijnmond gebruik van een aantal frequenties in de 70 en 80 MHz, 74.6125 Meldkamer Rotterdam- Rijnmond (staat gekoppeld met de 86.7250)

158.7100 Taxi Centrale Ermelo (van den Broek)

159.0700 Groot Emaus Ermelo, Ortho- pedisch behandelcentrum voor licht verstandelijk gehandicap- ten

170.5700 Pallethandel de With Ermelo

468.3700 Dusseldorp Milieuzorg Ermelo

844125 KLPD Driebergen (staat gekoppeld met het Alex-90 net), zender Havelte

KLPD Driebergen (staat gekoppeld met het Alex-90 net), zender Rotterdam Meldkamer regio Haaglanden (staat gekoppeld met de alge-

84.4375

74.6375

ЕОМ 5 ` Е

Nieuwe digitale fot

hilips breidt de reeks digitale fotoap- P paratuur uit met de ESP 50 en de ESP 60. Beide camera’s leveren foto's in de universele VGA-resolutie (640x480 pixels), De ESP 50 wordt geleverd met een verwis- selbare 2 MB SmartMedia-kaart en kan | maximaal 50 foto's opslaan, De ESP 60

wordt standaard geleverd met een 4 MB. SmartMedia-kaart waarop maximaal 100 | foto's kunnen worden opgeslagen. Bij alle

kaarten kan het geheugen worden gewist, zodat ze telkens opnieuw kunnen worden

gebruikt. De met de camera's gemaakte foto's kunnen op een zeer eenvoudige manier worden overgebracht naar een PC, waarna ze zijn te gebruiken in een groot

aantal toepassingen zoals tekstverwerking,

Internetberichten worden voorgelezen via de telefoon

О m gebruik van internet te kunnen

| hebben over een pc en men moet toegang | tot het netwerk hebben. Maar als je niet

thuis bent of op je werk, hoe kan je dan

maken moet men de beschikking

e-mail opvragen zonder dat er een pc voorhanden is? Onderzoekers van Siemens hebben voor dit probleem een oplossing bedacht: de informatie van het internet wordt in spraak omgezet en ver- volgens via de telefoon voorgelezen. Het systeem, Dice geheten ( Delivering Information in a Cellular Environment), gebruikt een computeralgoritme, waar-

illustratie van documenten, verzenden via E-mail of publicatie via Internet. De

mee e-mailberichten en internetpagina's in HTML-formaat worden geanalyseerd en vervolgens in spraak weergegeven. Om Dice te kunnen gebruiken moet men vanaf een telefoontoestel de betreffende

service kiezen, die zich bijvoorbeeld op de eigen pc of bij een openbare service provider bevindt, Met de toetsen van een telefoon kunnen aan de hand van een lijst met bookmarks verschillende websi- tes worden geselecteerd. Op dezelfde manier kunnen ook e-mail berichten worden opgevraagd. In veel gevallen is het voldoende een paar toetsen in te

468.5100 Psychiatrisch Ziekenhuis Veldwijk Ermelo Dolfinarium Harderwijk, kanaal 1

Dolfinarium Harderwijk, kanaal 2

Dolfinarium Harderwijk, kanaal 3

170.3300

170.3700

170.5700

mene mobilofoon)

Voor contact met de KLPD staan er ook nog zenders opgesteld te De Cocksdorp (Texel), Helmond en Maasbracht. Welke frequenties hier gebruikt worden is mij

niet bekend.

adviesprijs voor de ESP 50 is 749 gulden en voor de ESP 60 is die 849 gulden.

drukken en dan te luisteren.

De ontvangen e-mailberichten kunnen ook weer worden beantwoord. Zo is tus- sen het internet en de gebruiker in beide richtingen volledige communicatie mogelijk. Dice verwerkt zelfs websites met afbeeldingen. Bij de gesproken weer- gave volgt in dat geval de aanwijzing dat bij het bericht nog een afbeelding hoort. De luisteraar wordt gevraagd een bepaal- de toets op de telefoon in te drukken. Dice herkent deze instructie en zorgt ervoor dat de gebruiker de afbeelding later op zijn pc kan oproepen.

а

RAM 202 - oktober 1998

Op 4 oktober kiezen de stemge- rechtigde Brazilianen een nieuw parlement en een nieuw staats- hoofd. Behalve de vele com- merciële kortegolfstations zal ook de wereldomroep uit de hoofdstad Brasilia wel enige aandacht aan de verkiezingen besteden. De buitenlandse dienst van Radio Nacional do Brasil (RNB) is één van de wei- nige kortegolfstations die con- sistent zijn in hun frequentie- keuze. De 250 kilowatt sterke Brown Boveri-zender voor Europa staat al meer dan tien jaar afgestemd op 15265 kHz. Daar zijn dagelijks vanaf 16.30 uur UTC programma's in het Portugees, Engels (vanaf 18.00 uur UTC) en Duits (vanaf 19,30 uur UTC) te beluisteren. De internationale dienst werd іп het begin van de jaren 70 opgezet en de eerste uitzending, dateert uit 1972, In 1977 ging

het station ten onder aan bezui- nigingsmaatregelen van de overheid, maar de comeback liet niet langer dan 2 jaar op zich wachten. Wie geheel in overeenkomst met de Brazili- aanse volksaard een opgewon- den stijl van presenteren ver- wacht, komt bedrogen uit. Veel programma's klinken zelfs uit- gesproken on-Braziliaans еп slechts de muziekkeuze helpt ons er af en toe aan herinneren, dat we hebben afgestemd op de wereldomroep uit het land van de samba en bosa nova. Door ook Braziliaanse jazz en pop- muziek ten gehore te brengen, ruimt het station muzikale vooroordelen en verwachtings- patronen uit de weg.

Ik communiceer, dus ik leef!

Elke maand brengt Michiel Schaay u op de hoogte van nieuwe kortegolffrequenties, interes- sante nieuwtjes en ontvangsttips. Uw reacties, ervaringen en vragen zijn welkom bij RAM, onder vermelding van ‘de korte golf, Postbus 75985, 1070 AZ Amsterdam. Elektronische post kunt u sturen naar mschaay@wxs.nl

Kerguelen De Fi Yv ‘Trémarac is naamgever van een

e ontdekkingsreiziger -Joseph de Kerguelen de

eilandengroep in de Zuidelijke Oceaan. De archipel maakt deel uit van de zogenaamde Terres Australes et Antarctique Fran- çaises (TAAF) en wordt vanuit is bestuurd. Pinguins, zee- vogels en robben hoeven de 300 chts

eilanden en rotspuntjes s te delen met een handjevol wetenschappers, die de Franse

onderzoeksstations bemannen. De communicatie tussen de Kerguelen en het vaderland is in handen van de Direction des Telecommunications des Re- seaux Exterieurs (DTRE) in Port-aux-Frangais, de belang-

te plaats op de Kerguelen.

Deze instantie onderhoudt een dagelijkse telexverbinding,

waarvoor de digitalé mode ARQ-E wordt gebruikt. Met de roeptekens FJY2 en een trans- missiesnelheid van 96 baud zijn de signalen van het station ook in ons land vaak te ontvangen. De belangrijkste frequentie van

DTRE Kerguelen is momenteel 19530.3 ochtend worden daar enkele

Hz. In de loop van de

berichten naar Parijs overge- zonden. Alternatieve frequen- ties voor deze vaste verbinding zijn 14438.2 en 20113,3 kHz. Eén van de tegenfrequenties schijnt 17693.2 kHz te zijn, maar dat kan ik niet uit eigen

waarneming bevestigen. Voor de verbinding tussen Port-aux- Francais en Parijs wordt een "Thomson-CSF EB-434 zender ingezet. Het maximale zendver-

mogen van die installatie bedraagt 35 kilowatt, maar veel- al wordt in werkelijkheid met een lager vermogen uitgezon- den. Het kortegolfstation op de Kerguelen legt ook verbindin- gen met andere delen van de Terres Australes et Antarctique Françaises. Zo wordt op 9250.7 en circa 10112 kHz gewerkt met de stations Durmont d'Urville (FJY3) en Alfred Faure (ЕЈҮ5). De ontvangst van deze verbindingen behoort in onze regionen niet tot de dagelijkse gang van zaken.

wi

Groot-Brittannië

Het totaal aantal luisteraars naar de BBC World Service is vorig jaar teruggelopen van 143 miljoen naar 138 miljoen. Deze schatting maakte de Britse wereldomroep onlangs bekend in zijn jaarrapport. In een aan- tal ontwikkelingslanden, zoals bijvoorbeeld Egypte, moet de World Service terrein prijsgeven als gevolg van toegenomen con- currentie door televisiezenders. In Europa was de teruggang vooral te wijten aan de sluiting van de Finse dienst, In Rusland daarentegen steeg het aantal geschatte luisteraars met 2.2

miljoen, terwijl in de Verenigde Staten en het Caraïbisch gebied de luistercijfers eveneens naar recordhoogten zijn gestegen. Natuurlijk is dat niet alleen te danken aan de kortegolf, want ook satelliet-uitzendingen en het stijgende aantal relay-over- eenkomsten dragen bij aan de aanwas van luisteraars in de genoemde landen. Zo'n 15 pro- cent van de luisteraars stemt af op de een of andere heruitzen- ding, bijvoorbeeld door lokale FM-stations. Toch kan de kort- egolf zeker niet worden gemist. De populariteit van de BBC World Service blijft onvermin- derd groot in landen die zelf niet over een vrije pers beschik- ken. In bijvoorbeeld Afghanis- tan, Ruanda en Somalië vervult de World Service min of meer de rol van nationale omroep. De bevolking van die landen is zelfs voor het binnenlandse nieuws in hoge mate afhanke- lijk van de Britse wereld- omroep. Het jaarrapport signa- leert overigens, dat deze catego- rie landen kleiner wordt. Om ook in de toekomst een hoofd- rol te kunnen vervullen, wordt de programmering van de

World Service dit najaar verder vernieuwd. Daarnaast stelt het station de opening van een tweede radiokanaal in het voor- uitzicht en ziet men zichzelf steeds meer als een multimedia omroep. Zo zijn de Engelse, Arabische, Chinese, Duitse, Russische en Spaanse program- ma's uit het Londense Bush House ook via de web-site http;//www.bbc.co.uk/world- service te beluisteren.

Telex

Het aantal schepen dat via SITOR-A-verbindingen op de kortegolf telegrammen en berichten uitwisselt met de wal, is de afgelopen 10 jaar drastisch afgenomen. Deze ontwikkeling lijkt de laatste tijd echter enigs- zins te worden afgeremd. De meest waarschijnlijke oorzaak daarvan is de opkomst van de wereldwijde maritieme telex- netwerken van Globe Wireles

en Maritex. Dat deze commer- ciële dienstverleners aan popu-

e GLOBE WIRELESS’ A 4

Providing the Reliable, Inexpensive

frequenties en na ontvangst van een bericht wordt dat door middel van een visueel signaal en een geluidsalarm kenbaar gemaakt. Omgekeerd verstuurt het systeem ook automatisch alle van het schip afkomstige berichten naar hun bestem- ming. Daarbij neemt de soft- ware ook de bediening van zen- ders en ontvangers voor zijn rekening zodat er op het schip geen (radio)technische kennis aanwezig hoeft te zijn. De sta- tions- en frequentiekeuze wordt gebaseerd op de dag en nacht uitgevoerde automatische sig-

naalanalyse, waarna de scheeps- zender zonder menselijke tus- senkomst het geselecteerde sta- tion oproept. De in het Globe Wireless-netwerk participeren- de kuststations vinden we in Argentinié (Buenos Aires Ra- dio, roeptekens: 150836), Australië (Perth Radio, VIP), Bahrein (Hamala Radio, АМ), Barbados (Bridgetown Radio, BPO), Canada (

se Cove

Alternative to Satellite Communications

TTi

lariteit hebben gewonnen is geen wonder. Volgens een arti-

kel in de elektronische nieuws- brief WUNNEWS heeft Globe Wireless zij procedures volledig geautoma- tiseerd. De kortegolf scheeps-

communicatie-

zender wordt via een speciale GlobeData modem aan een pe verbonden, waarna de speciale GlobeEmail software het com- municatieproces van A tot Z overneemt. GlobeEmail draait onder Windows95 en voorziet in de transmissiemodes SITOR- A, SITOR-B en een op CLO- VER-protocollen gebaseerd sys- teem. Alle telexberichten die bijvoorbeeld de rederij naar het schip verzendt, komen automa- tisch aan. De software scant doorlopend de meest bruikbare

%-

Radio, VCT), Guam (Guam Radio, KHF), Hawaï (Hoolehua Radio, KEJ), Nieuw-Zeeland (Awanui Radio, ZLA), Noorwegen (Rogaland Radio, LFI), de Verenigde Staten (KFS en KPH in Californië, WCC in Louisiana en WNU in Dela- ware), Zuid-Afrika (Kaapstad Radio, ZSC) en Zweden (Gote- borg Radio, SAB). Wie regelma- tig afstemt op de scheepsfre- quenties uit het Globe Wireless- net, komt al snel de zogenaam- de QRG-rapporten tegen. Deze dagelijks door de software gege- nereerde berichten bevatten naast de huidige positie van het schip ook de meest actuele uit- komsten van de continu uitge- voerde signaalanalyse. Met die informatie kunnen de compu-

ters van Globe Wireless de beste frequentie bepalen wanneer er een bericht aan het betreffende schip verzonden dient te wor-

den. Eveneens dagelijks wordt een zogenaamd Automatic Scanning Report opgesteld en verzonden naar het Traffic Delivery Center van Globe Wireless, Deze informatie is echter gecomprimeerd en daar- door onleesbaar. De Nederland- se DX-er Bert van Rij bracht

mij op het spoor van de Globe Wireless frequentie 12522 kHz, een van de kanalen waarop veelvuldig radioverkeer waarge- nomen kan worden, Hier ont- ving ik onlangs in korte tijd berichten van schepen in de Middellandse Zee, de haven van het Spaanse Castellon, de Golf iskaje, de Atlantische Oceaan en de haven van Thule in Noord-Groenland. Het laatstgenoemde schip meldde te willen uitv:

van

en, maar het moest

daarvoor wachten op een ij: n compleet overzicht

-netwerk treft u aan op http://www. GlobeWireless.com Daar geeft het bedrijf ook een demonstratie van de Globe- Email software. Bij het afluiste- ren van deze kanalen is het handig om over een telex-deco- der met automatische tijdsindi- catie te beschikken. Bijvoorbeeld de W41PC van Wavecom, die in een apart veld bij elke ontvangen regel de datum en tijd plaatst. Zo kunt u uw ontvangstpost desnoods een

hele dag onbemand laten om bij terugkomst alle ontvangen teksten te interpreteren en in uw logboek op te nemen. Meer informatie over deze als pc- kaart met software uitgevoerde decoder is te vinden op http:// www.wavecom.ch.

Duitsland

Twee regionale publieke omroe- pen zijn aan het eind van de afgelopen zomer gefuseerd. De Südwestfunk (SWF) uit Baden-

SST SUDWESTFUNGE. Baden en de Süddeutscher Rundfunk (SDR) uit Stuttgart gaan tegenwoordig als Süd- westrundfunk door het leven. Beide partners brachten een eigen kortegolfstation mee in dit media-huwelijk van het jaar. De Süddeutscher Rundfunk beschikte in Mühlacker over een 20-kilowatt-zender van eigen makelij, die uitzendt op het 49-meterband kanaal 6030 kHz, De zogenaamde Boden-

seesender van de Südwestfunk werkt op 7265 kHz in de 41- meterband en bevindt zich in Rohrdorf, nabij de grens met Zwitserland en Oostenrijk, De geschiedenis van dit zenderpark gaat terug tot 1964, toen de SWF zijn zelfgebouwde zender van Bad Dürheim naar Rohr- dorf verhuisde. Acht jaar later werd deze 1.5 kilowatt zender vervangen door een 20-kilowatt installatie van het Joegoslavi- sche merk RIZ. In oktober 1997

SWR

SÜDWESTRUNDFUNK

kocht de publieke omroep uit Baden-Baden de Siemens-zen- der van Radio Bremen. Na de verhuizing en modificatie brachten de 13 stafmedewerkers in Rohrdorf deze zender rond kerstmis van het vorig jaar in de lucht. Aangezien deze instal- latie aanmerkelijk minder ener- gie verbruikt dan de RIZ-zen- der, zal de aanschaf en verhui- zing, naar het zich laat aanzien, binnen twee jaar zijn terugver- diend. De Bodenseesender bewijst zijn nut vooral tijdens de zomermaanden, bij het bereiken van Duitse vakantie-

RAM 202 - oktober 1998

gangers in het Middellandse- Zeegebied. Daarmee hoopt ook de nieuwe omroep SWR zijn adverteerders een interessante propositie te kunnen doen. In hoeverre het bedrijfsleven daar- in is geïnteresseerd, zal nog moeten blijken. In een recent verleden introduceerde de SWF een apart vakantiekanaal op 7265 kHz, maar dat project werd geen succes. Hoewel ik bij het ter perse gaan van deze RAM nog niet de beschikking had over de officiële frequentie- indeling, ligt het voor de hand dat de frequentie 7265 kHz is gereserveerd voor SWR3, waar- in de jongerenzenders van SDR en SWF hun krachten hebben gebundeld, Hier mag de luiste- raar een mix van internationale popmuziek, oldies en amusement verwachten.

informatie

Rusland

De Voice of Russia heeft het nog steeds moeilijk, Het gevecht om de benodigde over- heidssteun gaat hand іп hand met de strijd voor een mentali- teitsverandering onder de medewerkers, In sommige commentaren is de vijandige

toon van de Koude Oorlog nog steeds niet verdwenen. En hoe- wel de wereldomroep uit Mos- kou volgens eigen zeggen niet langer naar de pijpen van het Kremlin hoeft te dansen, verde- digen de meeste programma's toch het officiële regerings- standpunt. Zo staat het Engels- talige programma News and Views erom bekend het officiële buitenlandse beleid strikt te volgen. Of het nu gaat om de Balkan, het Midden-Oosten of Irak, de redactie van News and Views volgt in grote lijnen de visie van Minister Primakov van Buitenlandse Zaken. Ook de web-site van het station

EUWS

SL10 via de pc te actualiseren.

telefoneren met personen die nog niet in het geheugen van het telefoonboek zijn opgeno- men, beschikt het toestel over een gemakkelijk uitschuifbaar ‘toetsenbord’ in de onderste helft van de behuizing. Het toestel onderscheidt zich ook door een verlichte 6-regelige kleuren- display en een infraroodaansluiting, welke niet alleen voor data- en faxtransmissie dient maar ook om bijvoorbeeld het telefoonboek van de

Siemens komt met top GSM-toestel

iemens heeft met ingang van heden een S nieuw toptoestel in de markt gezet, de SL10. Speciaal bestemd voor de veeleisende gebruiker, die waarde hecht aan een modern, extravagant ogend uiterlijk. Twee softkeys en slechts vier functietoetsen volstaan om toe- gang te krijgen tot de eenvoud van de gebruikersinterface. Het toestel kan gemakke- lijk met één hand worden vastgehouden en bediend. Voor aanvullende functies, zoals het

GSM-toestel 51.10 van Siemens

meldt, dat de programma's over buitenlandse onderwerpen voorrang geven aan het ge- zichtspunt van de regering. Een leidinggevend medewerker van het station ontkent echter stel- lig, dat de uitzendingen door het Kremlin worden gedicteerd. De oorzaak van veel antiwester- se commentaren zou mede gezocht moeten worden bij de heersende ambtelijke mentali- teit, De meeste programmama- kers werkten namelijk ook in de periode van de Koude Oorlog al voor de Russische wereldom- roep. Een medewerker van de BBC luisterdienst wijst er in een commentaar op, dat de ineen-

Ik communiceer, dus ik leef!

neit

storting van de voormalige Sovjet-Unie de Russische wereldomroep een dubbele klap toebracht. Net als alle staatsor- ganisaties werd de Stem van Rusland aan drastische bezuini- gingen onderworpen, maar daarnaast verloor het station

ijn prominente rol als propaganda-instrument in de Koude Oorlog. In het midden van de jaren zeventig was de

Voice of Russia nog goed voor 200 dagelijkse programma-uren in 65 verschillende talen. Dat aantal is nu gedaald tot 70 pro- gramma-uren in 32 talen en het eind van deze vrije val lijkt nog niet bereikt. De wereldomroep uit Moskou is daarmee van de eerste naar de vijftiende plaats op de wereldranglijst geduikeld. Voor de op Europa gerichte Engelse avonduitzending tussen 17.00 en 21,00 uur UTC zijn tot eind oktober de volgende fre- quenties in gebruik: 7290 en 7350 (vanaf 18.00), 7440 (19.00-20.00), 9740 (tot 20.00), 9765, 9710 (vanaf 20.00), 9775 en 9820 (vanaf 18.00), 9865 (19.00-20.00), 11930 en 11980 kHz (vanaf 20.00 uur UTC). De Duitse dienst, die overigens in oktober volgend jaar zijn 70- jarig bestaan viert, verzorgt dagelijks twee uitzendingen. De eerste is van 09.00 tot 10.00 uur UTC te horen op 11745, 15455 en 17670 kHz. De Duitse avonduitzending duurt van 15.00 tot 19.00 uur UTC en daarvoor staan tot 25 oktober de volgende frequenties geregis- treerd: 7300, 7400 en 7440 (tot 17.00), 7310 en 7390 (18.00- 19.00), 9710 en 9765 (tot 16.00), 9740 (16.00-17.00), 9890 (18.00-19.00), 11980, 12030 (tot 18.00) en tenslotte 12060 kHz (18.00-19.00 uur UTC). De contactadressen zijn: Voice of Russia, Pyatnitskaya 25, Moskou 113326, Rusland, telefax: 00-70959505648 of 00- 70952302828, e-mail: letters Gvor.ru. Volledige zendsche- ma's, programma- en achter- grondinformatie vind je op de web-site http://www. vor.ru.

The I-MAX 2000's gain is outstanding. It beats any single element base station we've ever tested, including the new 5/8 wave off center fed designs, by over 2 db. The difference was measured using a Hewlett Packard network analyzer and confirmed by actual "on the air" radio checks.

[FEATURE BENEFIT

Broad Bandwidth Covers more frequencies (typically 3 MHz) with SWR less than 2:1

Highest Gain Better transmission and reception by 1 to 2 db higher than the best of our competitors.

Electrically Tunable Adjustable for minimum SWR at your favorite operating frequency.

Innovative New Mounting System Makes installation much easier than conventional systems. Can be assembled into one piece on the ground.

New Heavy Duty Construction Electrical - handles higher power. Rated for all Legal Power (tested at 5000 watts). Mechanical - able to withstand greater wind loads.

Innovative 5/8 Wave І-МАХ Maximizes antenna's effiency by optimizing current End Fed Radiator and creates highest possible gain and E.R.P. (Effective Radiated Power).

24 ft. Assembled - Easy to assemble and ships by U.P.S. Three Piece Construction

Each Antenna tested at 20.000 volts Exceeds Consumer Product Safety Commission Shock Hazard Standards Made in the U.S.A

O.A. VERKRIJGBAAR VIA ALLE CAPITAL DEALERS

eversum ... e Nieuw Amsterdam JB Electronica

H.S. Elopta “ Nijverdal .. Ў Arnhem Hupra Arnhem b.v. „026 - 442 67 16 Overloon. 478 - 64 26 78 Berg en Terblijt. HAJE Electronics 043 - 604 01 38 Purmerend … … „Daalmeijer … … s» 0299 - 41 44 86 Bergum „Dolstra Elektronika „0511 - 46 4800 Bissen. …Handelsonderneming В.5......0548 - 51 63 77 Den-Helder „Hobby Rama B.V. … 0223 - 61 93 81 Roosendaal „van Trijp Electronika … . 0165 - 55 00,60 Den-Helder „Weel Antenne Techniek ........0223- 61 87 93 Rotterdam … „Sluis Electronica shop … 010 - 484 09 97 pun ONE Electronics … 0596 - Utrecht.. Radio Comm. Center. 030 - 243 38 35 Dracht Ha Electronica 12-54 36 34 Veenend: ipra Electronics „0318 +52 42 22 Echt 475 - 48 16 97 Vianen … -Net^ 0347 - 37 7407 боев. 0113-214219 Vlissingen . -0118-- 41 96 12 Gouda 0182 -52 1718 Waalwijk … и 16 - 34 31 24 Groningen .. BNC ...... veer 050 - 313 80 10 Wehl........... e )314 - 68 46 73 Haarlem Fred's 27 MC-Scanners........ 023 - 526 14 83 Westerhaar Vriezeveen

Delta Electronics … …

038 - 331 24 93 Zevenbergen DILE Handelsonderner

10180-51 54 53 Zutphen а 572-371743 Zwolle......... um 0118-625600 — Zwolle.. н

Postbus 9538, 4801 LM Breda Tel: (+31) (0) 76 - 596.4415 Fax: (+31) (0) 76 - 596.3833 ” www.Avera.nl ”

546 - 65 90 90 1168 - 37 03 47 375 -57 2100

138 - 421 16 63 Middelburg … -453 2357

СОМ115 - 50 KANAALS SCANNER

elf nieuwe, niet ` б nties te vinden. =

Бапа. 6-88 MHz,

OMMTEL FOLDER LIGT VOOR U KLAAR BIJ: ж o ALKMAAR: Smorenberg ALMELO: Explorer ALMELO: Volironic. ALMERE STAD: Televersum ALPHEN A/D RIJN: Onderdelenspeclalist AMERSFOORT: Van Hov

AMSTERDAM: opta AMSTERDAM: Hecke Electronica AMSTERDAM: Мисо AMSTERDAM; Televarsum APELDOORN: van Essen Elektronika ARNHEM: Нирга ARNHEM: Radio Plet ASSEN: Baas BAREND Megastore BARENDRECHT: Peters Elektronik BERGEN OP ZOOM: Wiltec BERGUM: Dolstra Electronica BERG & TERBLIJT: Haje BEST: Ben van Dijk Electrapoint BLERICK: Elect. Tear INE: De Onderdelen Shop BOXMEER: Huggers BREDA: Cohen BREDA: J:B:E. CUIJK: Rutten DELFZIJL: Oje Electronics DEN BOSCH: Desire Camp DEN HAAG: Stuut & Bruin DEN HELDEI by Rama DEVENTER: Moespot, DIEREN: Spaan Elektra DORDRECHT: Radiobeurs Louter DUIVEN: Prijs Light EINDHOVEN: 18,0. EMMEN: Crescendo ENSCHEDE: Van Alstede GELDRO (Dijk Electropoint GOES: Brammetje Dump GORINCHEM: Sowell GORINCHEM: Profi Electronica GOUDA: Radio Shack GOUDA: Sluis Elektr. GRONINGEN:B.N.C. HAARLEM: Enterprië& HEERENVEEN: De Jong HEERLEN: De Regenboog ‘s-HERTOGENBOSCH: Desire Camp. ‘s-HERTOGENBOSCH: Ben van Dijk Electropoint_ HILVERSUM: Venhorst HOENSBROEK: Наігойе Е EN: Deltronics HOORN: Jonker HULST: Radio Verhelst IJMUIDEN: Baco IJSSELSTEIN: Radio Centrum KAMPEN: Delta LEEUWARDEN: Bbonstra Elektronika LEEUWARDEN: Matri LEIDEN: De Groot LEIDSCHENDAM: I.T.S. LELYSTAD: TC-Tron MAASTRICHT:Grootaers MAASTRICHT: De Regenboog MIDDELBURG: Brammetje Dump NAALDWIJK: Power

Paul's Elect. OMMEN: Kelder OSS: Ben van Dijk Electropoint OVERLOON: CB-Shop PAPENDRECHT: Profi Electronica PURMEREND: ESP PURMEREND: Musicorner ROERMOND: ROSMALEN: Ben van Dijk Electropoint ROTTERDAM: Atron ROTTERDAM: Radio Abe ROTTERDAM: v.d. Sluis ROZENBURG Icees SCHIEDAM: Atron SCHOONOORD: Alja SITTARD: De dog SLUIS: Satellite Shop SNEEK: Pool SPIJKENISSE: Electronica 709 STADSKANAAL: Onderdelen Super WEST-TERSCHELLING: C.C.T. TIEL: Schreuders TILBURG: Piet Kennis UDEN: Wan Dijk Electropoint UTRECHT: Radio Centrum UTRECHT: Radio Communicatie Center VEENENDAAL: Van Hove VEGHEL: Van Aalst VENLO: Baur VENLO: Réns VENRAY: Electronica Team LISSINGEN; Brammetje Dump VLODROP: Ed-line WAALWIJK: Boris WEERT: H.B.-Electronica WIERDEN: SEES P eda WINSCHOTEN: Drenth WOERDEN: Elektro Kontakt

WYCHEN: Ben van/Dijk Electropoint ZAANDAM: Othec ZEIST: Zeister Electr. Shop ZIERIKZEE: Zeedijk ZOETERMEER: РІ lica Dijksoft ZUTPHEN: Manders ZWOLLE: Fakkert